شعار سال: مقاومت شاخص روی یک میلیون و پانصد هزار تا مدتی و حال دو سه روز هفته جاری که دوباره از نو روند ریزش شاخص‌ها آغاز شده است موجب گردید تا اندکی دلشوره و دلواپسی به جان سهامداران بیفتد که نکند باز هم. عاقبتی که هیچ سهامداری تمایل ندارد آن را توصیف کند و کابوس چند ماه وحشتناک پایانی تابستان تا اواسط آذر ماه ۹۹ را مرور کند! در واقع آنچه از اخبار آشکار بود اینکه معاملات بورس اوراق بهادار تهران پس از رشد‌های کم شتاب، از صبح ۲ روز گذشته بدون دلیلی بنیادی یا حتی دلیل محکم تکنیکالی با ریزش سنگین همراه شده است. به طوری که صبح روز گذشته (سه شنبه) تنها در نیمه نخست معاملات با ریزش سنگین ۵۰ هزار و ۶۲ واحدی مواجه شد!

 

این ریزش شاخص را تا ارتفاع یک میلیون و ۴۳۴ واحد عقب راند تا همان طور که در ابتدای گزارش به آن اشاره کردیم، بار دیگر خاطره تلخ ماه‌های اخیر برای سرمایه‌گذاران اغلب متضرر بورسی تداعی گردد. در واقع پیرو این اتفاق بود که در حال حاضر صفوف فروش سنگین در اغلب نماد‌های بازار برقرار شده است و تقاضا با وجود تلاش اولیه، پاسخگوی این حجم از عرضه نبوده است. اگرچه فرابورس نیز با ریزش سنگین شاخص خود روبرو شده است؛ به طوری که تنها در نیمه نخست معاملات افتی ۴۵۳ واحدی را تجربه کرده و در حال از دست دادن کانال ۱۹ هزار واحدی است.

 

در اینکه چرا باز هم روند ریزشی بورس آغاز شده است هنوز مورد آنالیز دقیقی قرار نگرفته است، اما به نظر می‌رسد بعد از چند بار مقاومت یک میلیون و پانصد هزار قابل پیش‌بینی بود که بازار به سمت شکستن این مقاومت برود و جهت‌گیری‌ها سمت منفی شدن بازار پیش رود.

یعنی هرچقدر که در آغاز هفته روند پالایشی‌ها مثبت بود، روز گذشته تقریبا تمام گروه‌ها منفی بودند و اصلا گروه مثبتی مشاهده نشد. این در حالی است که بعضی از گروه‌ها هم از مثبت به سمت منفی حرکت کردند.

در این میان فارغ از نظرات کارشناسان همچون روال رایج شده محمد مهدی زاهدی نماینده کرمان در صفحه توییتر خود با انتقاد از وضعیت بازار سرمایه با طرح پرسشی با این محتوا نوشت «چه اتفاقاتی ممکن است اعتماد عمومی در بازار سرمایه را خدشه دار کند؟ آیا یک اتفاق طبیعی، فضای مثبت بازار را در کمتر از چند دقیقه به نارضایتی و صف‌های فروش تبدیل می‌کند؟! خود نیز اینگونه پاسخ پرسشش را داد که «به نظر می‌رسد دست‌های پنهان یا سیاست‌های پشت پرده‌ای در جریان است که اعتماد عمومی از بازار سرمایه سلب شود.»

مسلم شجاعی، کارشناس بازار سرمایه با اشاره به ریزش دیروز شاخص کل بورس اظهار می‌کند: اگر از بحث تکنیکال و بنیادی بگذریم و رفتار‌های مالی سرمایه گذاران را مورد بررسی قرار دهیم، نوعی ترس ناشی از برخی شایعات در بازار به وجود آمده که کاملا بی‌اساس است و این موضوع نیز دلیل عمده سهامداران برای فروش سهم‌های خود بوده که باعث شده تا شرایط بازار به یک چنین نقطه‌ای برسد و روز گذشته نیز برخی شایعات دیگر روی ذهن سهامداران تاثیر گذاشت و باعث به وجود آمدن یک جو روانی در بازار شد.

وی بیان می‌کند: در برخی از تحلیل‌های بنیادی و تکنیکال از اصلاح شاخص گفته شده که تاثیر منفی زیادی روی بازار ندارد و این ترسی که از هفته گذشته در میان سهامداران پیش آمده است، تاثیر خیلی بیشتری دارد. به همین خاطر، دلیل منطقی و درستی برای اینگونه ریزش‌ها وجود ندارد؛ چرا که نه گزارش منفی آمده و نه اینکه اتفاق منفی افتاده است.

 

شجاعی با اشاره به ادامه دار نبودن این ریزش‌ها تصریح می‌کند: به نظر نمی‌رسد که این گونه ریزش‌ها ادامه دار باشد و البته امروزهمین شرایط وجود دارد و فقط اینکه احتمالا منفی کمتری را تجربه کند که در این میان، این شرایط و هجمه‌های شایعات باعث خسته شدن سهامداران خواهد شد چرا که این روند، این ترس را در میان فعالان بازار انتشار می‌دهد و باعث خواهد شد تا صف‌های فروش زیادی شکل گرفته و شرایط، غیر قابل پیش‌بینی و تحلیل شود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه تکذیب رسمی شایعات می‌تواند به این غائله‌ها پایان دهد، ادامه می‌دهد: باید توجه کرد که این شرایط هم درست نیست که در هر لحظه، هر شایعه‌ای که در داخل و خارج مطرح می‌شود؛ نهاد‌ها و مقامات کشور بخواهند به طور رسمی در مورد آن نظر داده و تکذیب کنند؛ هر چند که این تکذیب می‌تواند به پایان یافتن غائله ترس در میان سهامداران بسیار کمک کند.

رضا خسروی، کارشناس بازار سرمایه در خصوص دلیل آغاز روند ریزشی بازار به «آفتاب یزد» می‌گوید: برای تحلیل گران بازار سرمایه این مسئله قابل پیش‌بینی بود، زیرا وقتی بازار پیشرفت نکند افت می‌کند، اما در آذر ماه هر سال به دلیل اینکه طبق روال طبیعی بررسی بودجه و اثرات آن در بازار وجود دارد بازار همیشه منفی می‌شود.

وی خاطرنشان می‌کند: بحث بودجه همیشه گمانه‌زنی‌هایی را در بازار ایجاد می‌کند که ممکن است وضعیت بازار را رو به افت ببرد. وقتی در سطح یک میلیون و پانصد هزار شکننده عمل شد، انتظار افت بازار نیز وجود داشت.

این کارشناس بازار سرمایه اظهار می‌کند: برخلاف مولفه‌های بنیادی موجود شاخص از یک میلیون و ۴۰۰ هم پائین‌تر می‌آید، زیرا تولید و فروش شرکت‌ها خوب است و گزارشات خوبی هم از سهام‌ها وجود دارد؛ اما هیجانات منفی و سوء استفاده حقوقی‌ها از این جریان تاحدودی جلوی روند صعودی را گرفته است.

وی با بیان اینکه حقوقی‌‎ها با عملکرد خود باعث افت بیشتر بازار می‌شوند و حقیقی‌ها هم عمدتا منتظر رفتار حقوقی‌ها هستند تا همانگونه عمل کنند، لذا اقدام به فروش سهام می‌کنند.

وی با استناد به چنین طرز باوری در بازار که در هر لحظه احتمال این وجود دارد که حقوقی‌ها بازار را سمت منفی شدن هدایت کنند، می‌گوید: البته مولفه‌های بنیادی همچنان مثبت است و ارزش معاملات بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان نشانه خوبی است.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص تاثیرگذاری لایحه بودجه ۱۴۰۰ و مجادلات بر سر آن در مجلس و مواضع تقابلی رئیس جمهوری و رئیس مجلس بر منفی شدن بازار سرمایه در این چند روز اظهار می‌کند: اینکه دولت و رئیس جمهوری تاکید کردند فروش نفت دولت با دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در روز محقق می‌شود با توجه به شرایط تحریمی حاکم و عدم چشم‌انداز روشنی از آن امکان‌پذیر نیست، بنابراین دغدغه تامین مالی دولت موضوع مهمی است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.

خسروی با بیان اینکه با روند کنونی دولت تامین بودجه خود را باید از طریق عرضه‌های دولتی یا فروش سهام و فروش اوراق قرضه تامین کند که در این صورت بخش عمده‌ای از این موارد به ناگزیر باید از طریق بازار سرمایه تامین شود، تاکید می‌کند: در این شرایط برای فروش اوراق فشاری ایجاد خواهد شد که در سال‌های قبل به ویژه نیمه نخست امسال هم تجربه شده و آن هنگامی است که دولت می‌خواهد از طریق بورس درآمد کسب کند. ابتدا یک اعتمادسازی و زیرسازی اولیه انجام می‌دهد و پس از اینکه هدفش یعنی تامین مالی از بازار حاصل شد بازار را رها می‌کند.

وی مشکل عمده موثر در بازار سرمایه امروز را ذهنی بر می‌شمارد و می‌گوید: تا آثار تعیین بودجه از بین نرود و دولت و مجلس به یک جمع‌بندی و نتیجه‌گیری درستی نرسند، بازار همچنان در این مسیر باقی خواهد ماند.

در مجموع با روند بازار روز‌های آغاز هفته احتمال می‌رفت که بازار روز گذشته با افت مواجه شود؛ اما شاید کسی نزول ۵۰ هزار واحدی را در یک روز پیش‌بینی نمی‌کرد. اینکه دلیل اصلی آن چیست را باید باز هم منتظر ماند و دید که شاید از همه مهمتر اصلاح طبیعی بازار بعد از رشد یک ماهه است، سهم پالایش که به زیر قیمت پذیره نویسی آمد و زمزمه تصویب FATF که تاثیر بر دلار گذاشت. باید دید تا پایان ساعت بازار در روز چهارشنبه و شنبه با حمایت‌هایی که انجام می‌شود، می‌توان امید به بازگشت داشت یا باید منتظر تصمیم نهایی و قاطع مسئولان در خصوص زمینه‌سازی برای رفع کامل تحریم‌های نفتی و بانکی و همچنین تصویب FATF نشست که می‌‎تواند همچون شوک تازه‌ای اقتصاد ایران را وارد فاز امید و خروج از «نحسی ترس غریزی سهامداران» برای بورس تهران کند؟!


شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از آفتاب یزد، تاریخ انتشار:۲۶ آذر۱۳۹۹، کدخبر: aftabeyazd.ir، ۱۷۷۰۲۴