شعار سال: مشکلات پرستاران به امروز و دیروز مربوط نیست، بلکه در دهه‌های اخیر سیستم بهداشت و درمان با کمبود پرستار مواجه است. قبل از شیوع کرونا یک و نیم پرستار برای هزار نفر به ارائه خدمات می‌‎پرداخت که این روند نیز با خطا و نارسایی در بخش بهداشت و درمان مواجه بود. شیوع اپیدمی کرونا کمبود پرستار را به عنوان پاشنه آشیل بخش بهداشت و درمان کشور بیش از پیش نمایان کرد. هرچند ظرفیت استخدام‌ها در بخش درمان افزایش یافته است، اما همچنان مشکلات متعدد این قشر را تهدید می‌کند.

استخدام، مهاجرت و کمبود هر سه مسئله تهدید کننده پرستاران

محمد شریفی مقدم، معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری به خبرنگار برنا گفت: استخدام، مهاجرت و کمبود هر سه مسئله پرستاران را تهدید می‌کند. بر اساس بررسی‌های بین‌المللی در حوزه سلامت مهمترین عامل در جوامع، تامین سلامتی نیروی انسانی است. در دنیا دغدغه نخست دولت‌ها سلامت مردم است.

او تاکید کرد: سازمان بهداشت جهانی قبل از سال ۲۰۲۰ اولویت نخست سلامت مردم و بها به قشر پرستار دانسته است.

شریفی مقدم افزود: بیشترین حجم کار بخش بهداشت و درمان بر دوش پرستاران است. به‌همین دلیل شاخص بر اساس تعداد پرستار بر جمعیت مشخص شده است. برای مثال در بلژیک برای هر هزار نفر جمعیت بالای ۱۰ نفر پرستار به ارائه خدمت می‌پردازند. در صورت ارائه خدمات متوسطه در بخش درمان برای هر هزار نفر ۵ پرستار اختصاص پیدا می‌کند. همچنین در گرجستان، آذربایجان و ارمنستان برای هر هزار نفر ۵ پرستار به ارائه خدمات می‌پردازند.

کمبود پرستار، افزایش مرگ و خطا در بخش بهداشت و درمان

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری تصریح کرد: بر اساس شاخص‌ها برای دریافت کف حداقل مراقبت‌ها باید به ازای هر هزار نفر جمعیت سه پرستار اختصاص یابد. از این کف هر چقدر تعداد پرستار کمتر باشد به همان نسبت مردم خسارت دیده و مرگ و میر‌ها افزایش پیدا می‌کند.

شریفی مقدم ادامه داد: در کشور ما قبل از شیوع کرونا برای هر هزار نفر جمعیت یک و نیم پرستار اختصاص داشت. این در حالی است که در کشور ژاپن تعداد ۹ پرستار برای هزار نفر جمعیت اختصاص دارد. تعداد پرستار در کشور ما یک و نیم برای هر هزار نفر است که در شاخص‌های بین‌المللی جزو کشور‌های عقب افتاده محسوب می‌شویم.

او تاکید کرد: این کمبود با آسیب مردم مواجه است. به عبارت دیگر اگر تعداد پرستار به جمعیت اندک باشد مردم فوت می‌کنند.

به گفته معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری در صورت کمبود پرستار شاهد خستگی و بروز خطا در این شغل هستیم. این خطا با خسارت و مرگ‌و میر مردم در ارتباط است.

سالانه ۱۲ هزار پرستار فارغ‌التحصیل می‌شوند

شریفی مقدم کمبود پرستار را به‌دلیل کم توجهی مسئولان بهداشت کشور دانست و افزود: طی هفت ساله اخیر سالانه ۱۲ هزار نفر از دانشکده پرستاری فارغ التحصیل شدند. به عبارت دیگر در ۷ سال اخیر ۸۴ هزار پرستار فارغ التحصیل شده‌اند.

او درباره جذب پرستار در سال‌های اخیر گفت: در سال ۹۵، ۹۷، ۹۶ استخدام پرستاران صفر بوده است. در سال ۹۸ آزمون برگزار شد که ۴ هزار پرستار در سال ۹۹ جذب شدند. همچنین در سال جاری سه هزار پرستار جذب هم شدند.

۵۰۰۰۰ هزار فارغ التحصیل پرستاری بیکار در جامعه

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه در شرایط کنونی ۵۰ هزار فارغ التحصیل بیکار در جامعه هستند، گفت: برای ارائه کف خدمات به مردم به صد هزار استخدام و ۵۰ هزار نفر فارغ التحصیل پرستاری نیاز داریم. از استخدامی‌های وزارت بهداشت هم خبری نیست. در این شرایط نتیجه افزایش مرگ‌ومیر مردم است.

جایگاه اجتماعی پرستاران رعایت نمی‌شود/ تبعیض در وزارت بهداشت بی‌داد می‌کند

او درباره آخرین وضعیت استخدامی‌های پرستاری در کشور گفت: پرستار‌های استخدامی با فشار کار فراوان مواجه هستند. حقوق این افراد اندک، برخورد‌ها نامناسب و شان اجتماعی‌شان رعایت نمی‌شود. تبعیض در وزارت بهداشت بی‌داد می‌کند، چون تعارض منافع در این وزارت خانه وجود دارد.

بودجه ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد کجا هزینه شده است؟

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه پول تزریق شده در نظام سلامت اندک نیست، گفت: طی یک ماه اخیر محمدباقر نوبخت، رییس سازمان برنامه و بودجه اذعان کرد که ۱۱ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان به وزارت بهداشت برای تسویه معوقات کادر درمان اختصاص داده شده است. در حالی که ۱۰ درصد از این بودجه هم به کادر درمان اختصاص نیافته است. این بودجه در کجا صرف شده مشخص نیست.

شریفی مقدم افزود: برای استخدام ۱۰ هزار نفر نهایت هزار تا هزار و ۵۰۰ میلیارد بودجه نیاز است. سیستم پزشک سالار و انحصار طلبی در وزارت بهداشت و درمان حاکم است. در این شرایط تمامی شرایط به سمت گروه‌های خاص هدایت می‌شود.

افزایش مهاجرت پرستاران با شیوع کرونا

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری گفت: پرستاران در این شرایط به‌رغم میل باطنی مهاجرت کنند. بسیاری از پرستاران ایرانی با مهاجرت به دیگر کشور‌ها جایگاه اجتماعی و دانش آن‌ها به کارگرفته شده و دریافتی چند برابری دارند.

شریفی مقدم افزود: با شیوع کرونا کشور‌های مقصد تسهیلات مناسب را برای قشر پرستار لحاظ کرده‌اند. برای مثال قبل از شیوع کرونا نمره آیلیس هفت یا هشت برای مهاجرت بود، اما با شیوع این پاندمی تسلط پرستار به زبان انگلیسی کافی است. همچنین انگیزه‌های مالی نیز از دیگر جذابت‌های مهاجرت برای پرستاران است.

تاثیر کرونا بر روند فعالیت پرستاران

او درباره دغدغه اصلی پرستاران تاکید کرد: طی ۱۰ ماه اخیر به دلیل شیوع کرونا پرستاران تحت یک فشار کاری سنگین هستند. هم‌اکنون با کمبود پرستار مواجه هستیم. پرستاران به شدت تحت آسیب‌های فیزیکی، جسمی، روحی و ... هستند. با شیوع کرونا تعداد مرگ‌ومیر‌ها افزایش یافته، دوری از خانواده، ابتلای خانواده پرستاران به کرونا و مرگ و میر خانواده این افراد را شاهد هستیم.

تیم درمان افسرده شدند

به گفته شریفی مقدم با شیوع کرونا میزان افسردگی و اضطراب در بین کادر درمان و پرستاران افزایش یافته است. فشار‌های فیزیکی هم این قشر را تهدید می‌کند.

چرا تاکنون قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اجرایی نشده است؟

معاون توسعه و مدیریت منابع انسانی سازمان نظام پرستاری با بیان اینکه دغدغه اصلی پرستاران قوانین بر زمین مانده پرستاری است، تاکید کرد: قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری مصوب سال ۱۳۸۶ شورای اسلامی شده است. پرستاران ۲۰۰ تعرفه در این قانون دارند، اما هنوز این قانون اجرایی نشده است.

پرستاران بی‌بهره از قانون ارتقای پرستاری

شریفی مقدم ادامه داد: قانون ارتقای پرستاری هم مطرح است. در این قانون پرستار باید کمتر در اماکن زیان‌آور حضور داشته باشد. با نگهداری پرستار و اضافه کاری پرستاران این قانون بی‌اثر شده است.

او تاکید کرد: در سال ۶۷ قانون مشاغل سخت و زیان‌آور مطرح شد. بر اساس این قانون پرستاران خانم با ۲۰ سال سابقه کار و اخذ ۵ سال ارفاق و پرستاران مرد هم بعد از ۲۵ سال سابقه کاری و ۵ سال ارفاق بازنشسته می‌شوند. عملا با این قوانین موافقت نمی‌شود. شغل پرستاری پرخطر است.

به گفته او با شیوع کرونا بیش از ۵۰ هزار مبتلا و حدود ۱۰۰ نفر جان باختند. این مقوله نشان دهنده سختی شغل پرستاری است. به رغم اینکه قانون‌گذار در سال ۶۷ ابلاغ کرده دانشگاه‌ها و بیمارستان‌ها موافقت نمی‌کنند و عملا پرستاران از مزایای این قانون بی‌بهره هستند.

کمبود پرستار یک مطالبه مردمی است

او با بیان اینکه کمبود پرستار یک مطالبه مردمی است، گفت: رسانه‌ها باید در این زمینه وارد عمل شوند، چون هر گونه کم و کاستی در میزان پرستاران مرگ و میر در جامعه به دنبال دارد. مطالبات عدم اجرای قوانین بر زمین مانده پرستاران است. در ۲۹ فروردین سال جاری به دستور علیرضا رییسی، معاون وزیر بهداشت در زمینه جذب پرستار به دیوان عدالت دستور داده شد، اما هم اکنون ۸ ماه از دستور او گذشته، اما خروجی از این دستور مشاهده نشده است.

 

شعار سال با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از برنا،تاریخ انتشار:29آذر1399،www.borna.news