نورپردازی شهری همواره با اقبال بالایی از سوی مردم مواجه شده و در نتیجه مسئولان شهری همیشه تلاش میکنند با استفاده از این تکنیک، به زیباییهای بصری شهر بیافزایند، اما باید بدانیم که این نورپردازیها که معمولا با استفاده از جریانهای الکتریسیته بر رو تنه درختان ایجاد میشود، صدمات جبران ناپذیری را به درختان وارد میآورد.
شعار سال: نورپردازی در شهر در طراحی فضاهای داخلی و خارجی زیباسازی و در راستای هویت بخشی به فضای شهری مورد استفاده قرار میگرد، در چند سال اخیر نیز شهر تهران میزبان ریسههای نورانی شده و تقریبا در همه جای شهر این ریسههای رنگی به چشم میخورند، اما بعد از مدتی نحوه نورپردازی شهر منتقدانی پیدا کرد و برخی کارشناسان از نوع و نحوه اجرا گلایه کردند هرچند که دبیر کمیته سلامت شورای شهر معتقد است که اگر طرح جامعی برای نور در تهران تدوین شود که در حال تهیه است، این مشکلات حل خواهد شد و به یک روش استاندارد برای تزئینات نوری درختان و معابر در تهران میرسیم.
دکتر فاطمه کریمی در مورد تاثیر نور بر رشد درختان پایتخت با اشاره به مطالعات صورت گرفته توسط شهرداری و شورای شهر میگوید: در مورد تاثیر مستقیم و غیر مستقیم نورپردازیهای شهری بر روی رشد درختان مطالعاتی صورت گرفته است و در این مطالعه در مورد تاثیر چراغهای روشنایی معابر که سالیان سال در خیابانهای تهران روشن و فعال هستند بررسی صورت گرفته است.
وی میافزاید: از گذشتههای دور، روشنایی معابر و خیابانهای شهرها به وسیله تیرهای چراغ برق تامین میشده است که در چند سال اخیر میزان نور استاندارد این تیرها، تعیین شده که هم به درختان آسیب نمیزند و هم روشنایی معابر به حد کفایت تامین میشود که بررسیها نشان داده است میزان نور این روشناییها استاندارد است.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه نور در شهر آنهم در هنگام شب برای تردد بهتر و تامین امنیت لازم است و نمیتوان آن را حذف کرد میگوید: ما ناگزیر هستیم در شهر از نور استفاده کنیم، اما باید نوری که به درخت به عنوان یک موجود زنده تابیده میشود براساس استاندارها باشد تا تاثیرات منفی نورپردازی مدام، کاهش یاید. هرچند در برخی کشورهای پیشرو نورپردازیهای خیابانیشان به صورت روتین ۱۲ ماه سال به یک صورت نیست و در مقاطعی از سال ضمن احترام به درخت هایشان، تغییراتی در میزان و نوع تابش نور ایجاد میکنند.
کریمی با اشاره به نورپردازی بین درختان ادامه میدهد: تزئیات بین درختان تاثیر منفی دارد، چراکه حتی اگر میزان نور ساطع شده از آنها کمتر از حد استاندارد باشد، اما به دلیل جریان و عبور الکتریسیته بر روی بدن این موجود زنده میتواند اثرات منفی و مخربی را بر جای بگذارد، البته میتوان با اعمال محدودیتهای زمانی مثلا روشن شدن در اعیاد یا مناسبتهای خاص آنهم با رعایت پروتکلهای نور، میزان تاثیرات مخرب را بر دختان را کاهش داد. به شرط آنکه به طور دقیق استانداردها رعایت شود و بر آن نیز نظارت صورت گیرد.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر تهران با تاکید بر اینکه یادمان باشد که درختان موجودات زنده هستند و میزان استفاده از نور برای درختان باید محدودباشد میگوید: براساس نظام فیزیولوژیک درختان، آنها در طول شب شروع به ترمیم و ساخت کلوفیل میکنند و بر همین اساس در شب نیاز دارند ما انسانها دست از نورپردازی و شبیه سازی نور برداریم و اجازه دهیم فرآیند بیولوژیک گیاه به طور طبیعی و نه مصنوعی طی شود و میتوان با کاهش نور و یا در بهترین حالت قطع نور، به درختان کمک کنیم که رشد طبیعی خود را داشته باشند.
وی ادامه میدهد: البته در تهران یک نوع نورپردازی مخصوص درختان ولیعصر انجام شد که با توجه به مخاطراتی که میتوانست به حیات درختان ایجاد کند، مورد بررسی دقیق قرار گرفت و حتما دیده اید که برای نورپردازی بخشی از درختان خیابان ولیعصر، چراغهایی را در زیر درخت تعبیه کرد و نور از پایین به درختان تابیده میشود که این اقدام حدفاصل پارک وی تا میدان تجریش انجام شده است، در حالیکه این روش مخاطراتی برای درختان دارد.
وی میافزاید: درختان خیابان ولیعصر هویت تاریخی تهران هستند و شهرت این خیابان نیز به دلیل ارزش بیولوژیک چنارهای آن است که در این دوره مدیریت شهری حساسیت زیادی بر روی این خیابان وجود دارد و به همین دلیل با توجه به ابهام تاثیر نورپردازی بر درختان این خیابان؛ از سازمان زیباسازی خواسته شد که تا زمان بررسی بیشتر تاثیر نور بر حیات درختان این منطقه، نورپردازی را متوقف کند و اصطلاحا چراغها را خاموش کند. البته این سازمان نیز صرف زیبایی این قسمت خیابان ولیعصر در روز تنها یک تا دو ساعت چراغها را روشن کرده و بعد از آن خاموش میکند تا سیر طبیعی حیات درختان ادامه یابد.
کریمی با اشاره به اهمیت نورپردازی در شهر میگوید: با توجه به اینکه نور در شهرها بسیار پراهمیت هستند، اما میبینیم که یک دستورالعمل کلی که پیوستهای موضعی و موضوعی داشته باشد و به ما نشان دهد مثلا فضای تاریخی یا بوستان مهمی در مناسبتها چگونه با نور تزیین شود، نداریم و شاهد هستیم که همیشه با قید فوریت و برای مناسبتهای مختلف یک دستورالعمل پراکنده صادر شده و نظارتی هم بر اجرای درست آن نمیشده است.
وی با بیان اینکه کمیته نورپردازی براساس مصوبه شورای شهر تهران مدتی است که در سازمان زیباسازی تشکیل شده و یکی از مهمترین ماموریتهای اولویت دار آن، تدوین "طرح جامع نورپردازی " است، میگوید: معتقدیم که باید دستورالعمل مشخصی در مورد نور برای همه مکانهای شهری تدوین شود که به فراخور کاربری هر نقطه نور نیز در آن تاثیر بگذارد یعنی در پل ها، فضاهای تاریخی، بوستانها، معابر و. به گونهای نورپردازی انجام شود که هم استاندارد باشد و هم ارزشها و ویژگیهای خاص سازه یا محل مورد نظر را نیز به همگان نشان دهد.
وی معتقد است: نورپردازی یک محل تاریخی نباید به مانند نورپردازی بوستان یا یک پل باشد به همین دلیل در طرح جامع نورپردازی تهران، تمام این فاکتور و مولفهها در نظر گرفته شده تا دستور العمل خاص برای آنها نگارش شود.
دبیر کمیته سلامت شورای شهر با بیان اینکه برگزاری منظم جلسه این کمیته به دلیل کرونا ملغی شده و نتوانستیم طرح جامع نور پردازی در تهران را با کمک مشاور به سرانجام برسانیم، میافزاید: دقت داشته باشید که مطالعه در مورد تاثیر نور پردازی بر روی پوشش گیاهی و حیات این جانداران یک دغدغه جهانی است و همه در این حوزه دغدغه دارند، اما تا زمانی که طرح جامع نورپردازی در شهر تهران تدوین نشود، نمیتوانیم نسخه درست و اصولی برای نور در تهران داشته باشیم که امیدواریم این جلسات حتی با وجود کرونا و با رعایت استاندارهای بهداشتی برگزار شود تا بتوانیم حداقل در این دوره شورای شهر تهران؛ طرح جامع نورپردازی در تهران را به سرانجام برسانیم.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از ایسنا، تاریخ انتشار: ۱ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۹۹۱۰۰۱۰۰۱۳۴، isna.ir