شعار سال: دولت ایتالیا روز پنجشنبه ۴ مارس (۱۴ اسفند) به دستور نخست وزیر، «ماریو دراگی» جلو صادرات یک محموله واکسن کووید۱۹ را که قرار بود به استرالیا فرستاده شود، گرفت.

این نخستین بار است که یک کشور عضو اتحادیه اروپا از سازوکار جدید کنترل صادرات این اتحادیه استفاده می‌کند.

دولت ماریو دراگی، نخست وزیر تازه منصوب ایتالیا، جمعه گذشته از بروکسل خواسته بود که جلوی صادرات واکسن کرونا به خارج از اتحادیه گرفته شود. یک منبع در اتحادیه اروپا به یورونیوز گفته است که اکنون کمیسیون اروپا این درخواست را تأیید کرده است.

انسا، خبرگزاری ایتالیا گزارش داد که محموله متوقف شده که قرار بود به استرالیا برود، شامل بیش از ۲۵۰ هزار دُز واکسن بوده است.

مقامات بروکسل سازوکار کنترل صادرات واکسن کرونا را در ماه ژانویه در میانه اختلافات با آسترازنکا، شرکت دارویی اروپایی ایجاد کردند. این شرکت که سازنده واکسن کروناست، گفته بود میزان کمتری از دًزهای برنامه‌ریزی‌شده را به دست اتحادیه اروپا می‌رساند. هدف مقامات اتحادیه از ایجاد محدودیت صادرات این بود که واکسن‌های ساخته شده در اروپا، در صورت وجود نیاز کشور‌های عضو، از این اتحادیه خارج نشوند.

بروکسل پیش از دریافت درخواست ایتالیا گفته بود که کلیه سفارش‌های صادراتی واکسن را تأیید کرده است. بسیاری از کشور‌های جهان مانند کانادا، ژاپن و استرالیا برای تهیه واکسن برای شهروندان خود به شرکت‌های اروپایی وابسته هستند.

دراگی از زمانی که روی کار آمده، نگرانی خود از کندی روند توزیع واکسن را ابراز کرده است. او در نشست هفته گذشته رهبران اروپا از همکاران خود و کمیسیون اروپا خواست «سریع‌تر» کار کنند. او همچنین ترجیح خود را برای نگه داشتن واکسن‌های اروپایی در اتحادیه اروپا ابراز داشت.

درست دو هفته پیش، سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا با انتشار بیانیه‌ای از ورود نخستین دُزهای کووید ساخته شده در اتحادیه اروپا به استرالیا استقبال کرد. در آن بیانیه آمده بود: «بیش از ۱۴۲ هزار دُز واکسن کووید۱۹ فایزر-بیونتک از اتحادیه اروپا به فرودگاه سیدنی رسیده است و این نقطه عطفی مهم در برنامه مبارزه استرالیا با بیماری همه‌گیر کروناست.»

یکشنبه گذشته نیز محموله دیگری شامل ۳۰۰ هزار دُز واکسن آسترازنکا تولید شده در اروپا به خاک استرالیا رسید.

استرالیا در مجموع ۵۳.۸ میلیون دُز واکسن آکسفورد / آسترازنکا را تهیه کرده و قرار است ۵۰ میلیون دُز نیز در داخل کشور تولید کند.

شرکت آسترازنکا پیش از این مشکوک به فروش واکسن‌های اتحادیه اروپا به سایر کشور‌ها به ویژه انگلیس بوده است. این سوء ظن‌ها منجر به بروز اختلافاتی میان کشور‌ها با کمیسیون اروپا شده و در نهایت به ایجاد طرح کنترل صادرات واکسن به دست اروپا انجامید.

اقدام خارج از عرف ایتالیا احتمالا به اختلافات دیپلماتیک دامن خواهد زد و ممکن است در میانه رقابت شدید موجود بر سر واکسیناسیون، تنش و کینه‌توزی میان کشور‌ها را تشدید کند. این رقابت تاکنون نیز باعث شده برخی از کشور‌ها در واکسیناسیون کرونا از بقیه جلو بیفتند و برخی دیگر عقب بمانند.

سازمان بهداشت جهانی ماه‌هاست با شعار «تا وقتی که همه ایمن نباشند هیچ کس ایمن نیست»، در مورد تهدید ملی‌گرایی در زمینه واکسن کرونا هشدار می‌دهد. با این حال، کمبود جهانی واکسن و فشار بیماری باعث شده است که کشور‌ها هر کدام اقدامات استثنایی را اتخاذ کنند تا بتوانند ابتدا به شهروندان خودشان واکسن بزنند.

از جهتی دیگر، کلمان بون، وزیر مشاور در امور اروپایی فرانسه امروز جمعه ۵ مارس (۱۵ اسفند) گفت اگر کشور‌های اروپایی واکسن‌های کووید-۱۹ تولید چین یا روسیه را که هنوز تایید نشده‌اند، انتخاب کنند وحدت بین کشور‌های اتحادیه اروپا تحت تاثیر قرار خواهد گرفت.

وی در گفتگو با رادیو آر‌تی‌ال گفت: «برخی از کشور‌های اروپایی منتظر تحویل واکسن از اتحادیه اروپا نمانده‌اند و دُزهای واکسن را از اینجا و آنجا می‌خرند. این موضوع از نظر همبستگی بین ما مشکل ایجاد می‌کند و خطر سلامتی نیز وجود دارد چرا که واکسن روسی هنوز در اروپا تایید نشده است. درخواست تایید داده شده، اما هنوز در اروپا مجاز نیست و برای واکسن چینی هم هیچ درخواستی حتی ارائه نشده است.»

وی تاکید کرد: «می‌گویند که ما در یک دوره دشواری هستیم. همبستگی در زمان‌هایی که کمبود احساس می‌شود همیشه دشوارتر است. می‌دانم کشور‌هایی مانند جمهوری چک یا اسلواکی در شرایط بسیار دشواری هستند، اما ما در چارچوب اروپا راه‌حل خواهیم یافت.»

سه کشور اروپای شرقی یعنی مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک جدا از اتحادیه اروپا، واکسن روسی «اسپوتنیک وی» را تایید کرده‌اند یا مراحل تایید در این کشور‌ها در جریان است. این اتفاق در حالی رخ داده است که تاخیر در برنامه‌های واکسیناسیون در اتحادیه اروپا ایجاد شده است.

آژانس دارویی اروپا روز گذشته کار بررسی واکسن «اسپوتنیک وی» را آغاز کرد. این نهاد اروپایی روز پنجشنبه در بیانیه گفته بود که بررسی‌ها بر اساس نتایج مطالعات آزمایشگاهی و مطالعات بالینی در بزرگسالان انجام می‌شود. پیش بینی می‌شود کار بررسی این واکسن بین دو تا چهار ماه طول بکشد.

از سوی دیگر، آندژی دودا، رئیس جمهوری لهستان نیز با شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین درباره خرید واکسن چینی کووید-۱۹ صحبت کرده است، اما دستیار وی روز دوشنبه به یکی از رسانه‌های لهستان گفت که با توجه به اینکه اطلاعات درباره واکسن چینی ناکافی است، خرید این واکسن توصیه نمی‌شود.

سخنان وزیر فرانسوی در حالی مطرح شده است که پیش از این امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه اعلام کرده بود که جهان برای پیروزی در «جنگ جهانی علیه ویروس کرونا» به واکسن‌های ساخت چین و روسیه نیازمند است. وی ماه پیش گفته بود: «باید با روس‌ها و چینی‌ها همکاری کنیم تا واکسنی که دانشمندان آن‌ها ساخته‌اند، با تأیید سازمان جهانی بهداشت، جای خود را در تلاش چندجانبهٔ ما برای مبارزه با همه‌گیری پیدا کند.»

در همین حال، بنا بر آمار‌های رسمی تا روز سه‌شنبه ۲ مارس (۱۲ اسفند) بیش از ۱۱۵ میلیون و ۷۶ هزار نفر در سراسر جهان به ویروس کرونا و گونه‌های جهش یافته آن مبتلا شده‌اند. تا این تاریخ بیش از ۲ میلیون و ۵۵۲ هزار نفر نیز در پی ابتلا به کووید۱۹ جان باخته‌اند.

ایالات متحده آمریکا همچنان با ۲۹ میلیون و ۳۱۴ هزار مبتلا و بیش از ۵۲۷ هزار قربانی در صدر جدول کشور‌هایی قرار دارد که با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کنند.

پس از آن به ترتیب کشور‌های هند، برزیل، روسیه و انگلیس جایگاه‌های دوم تا پنجم را به خود اختصاص داده‌اند.

در تحولی دیگر،  یونیسف با استقرار ۱۶۸ نیمکت خالی مدرسه مقابل مقر سازمان ملل متحد در نیویورک به بازماندن ۱۶۸ میلیون کودک از تحصیل در دوره همه گیری کرونا اشاره کرد و هشدار داد.

هر یک از این نیمکت‌های خالی نشان دهنده یک میلیون کودک است که در یک سال اخیر مدارس آن‌ها به خاطر همه گیری بیماری کووید-۱۹ در جهان تعطیل شده است.

یونیسف همچنین به تبعات طولانی مدت تعطیلی مدارس اشاره کرد و گفت که تعطیلی کامل مدارس باید آخرین راه حل باشد و بازگشایی ایمن مدارس در اولویت است.

از جهتی دیگر، خبرگزاری فرانسه گزارش داد: به گفته کارشناسان واکسن‌های کووید ۱۹ فقط به عنوان سپر محافظتی در برابر ویروس کشنده مورد استفاده قرار نمی‌گیرند، بلکه در جنگ برای نفوذ جهانی به عنوان تسلیحات هستند؛ به ویژه بین چین و روسیه.

در حالی که آمریکا واکسن‌های خود را برای آمریکایی‌ها ذخیره می‌کند و اروپایی‌ها با مشکلات مربوط به توزیع دست و پنجه نرم می‌کنند، پکن و مسکو و همچنین هند با تقسیم ذخایر واکسن با کشور‌های فقیر و آسیب پذیر اعتبار خود را تقویت می‌کنند.

 

به گفته مرکز «سوفان» به عنوان یک نهاد تحقیقاتی، «وارد کردن این واکسن‌ها به آغوش میلیارد‌ها نفر اکنون فوری‌ترین چالش برای جامعه جهانی است. این، به گونه‌ای «یک مسابقه تسلیحاتی جدید» است.»

چین که در آغاز همه گیری با پخش ماسک از بازی جلوتر بود، چندین کشور را با واکسن، گاهی اوقات به صورت رایگان تأمین می‌کند.

حدود ۲۰۰۰۰۰ دوز به الجزایر، سنگال، سیرالئون و زیمبابوه، ۵۰۰، ۰۰۰ دوز به پاکستان و ۷۵۰، ۰۰۰ دوز به جمهوری دومنیکن اختصاص یافته است.

«برتران بدیع» استاد روابط بین الملل دانشگاه «سیانس پو» پاریس به خبرگزاری فرانسه گفت: «چین موفق شد خود را به عنوان قهرمان کشور‌های جنوبی معرفی کند در حالی که در قبال شمال خودخواهی کامل از خود نشان داد.»

در همین حال، روسیه با افتخار واکسن «اسپوتینک وی» خود را به نام اولین ماهواره‌های پرتاب شده توسط اتحاد جماهیر شوروی توزیع می‌کند.

این واکسن که ابتدا در اروپا مورد تمسخر قرار گرفت، پس از ارزیابی مثبت در مجله پزشکی «لانست» به اعتبار خود دست یافت.

سه کشور اتحادیه اروپا - مجارستان، اسلواکی و جمهوری چک - واکسن روسی را بدون انتظار برای تأیید آژانس دارو‌های اروپایی (EMA) انتخاب کردند، زیرا اروپا با تأخیر‌های طولانی در تحویل دوز واکسن دست و پنجه نرم می‌کند.

بدیع به خبرگزاری فرانسه گفت: «برای روسیه، نشان دادن این واقعیت به دنیا که در نهایت از ویروس کرونا بیشتر از ایالات متحده رنج می‌برد و اینکه روسیه (با واکسن) نسبت به کشور‌های اروپای غربی بسیار کارآمدتر است، راهی برای بازپس گیری قدرت است.»

وی گفت: «در روابط بین الملل، تصویری که شما از آن ارائه می‌کنید، تعیین کننده است»، و افزود ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه «اراده وسواسی برای برقراری مجدد قدرت روسیه  برابری با جهان غرب و احترام گذاشتن» دارد.

روسیه با این وجود از ظرفیت محدود تولید خود عقب مانده است و مجبور شده است غنایم نفوذ جهانی جدید را با چین تقسیم کند.

پکن به صربستان کمک کرده است تا رهبر واکسیناسیون کووید ۱۹ در قاره اروپا شود.

مجارستان پنج میلیون دوز از واکسن «سینوفارم» سفارش داده است که این مقدار برای واکسیناسیون یک سوم جمعیت این کشور کافی است.

به گفته اس دبلیو پی، یک بنیاد تحقیقات سیاسی آلمان، «پکن اقدامات مقابله با بیماری همه گیر کووید ۱۹ را در کشور‌های دریافت کننده کمک با چشم انداز همکاری پس از همه گیری پیوند داده است.

در این گزارش آمده است: «بیش از هر چیز، پکن می‌خواهد در سطح بین المللی به عنوان «یک قدرت بزرگ مسئول» درک شود.»

هند که یک غول تولید واکسن است، عرضه به همسایگان خود از جمله نپال، بنگلادش و سریلانکا را آغاز کرده است.

کشور‌های کوچک‌تر نیز از واکسن‌ها به عنوان مهمات دیپلماتیک استفاده می‌کنند.

امارات متحده عربی کمک‌های هدفمندی را به غزه تأمین می‌کند.

به گفته یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، اروپا از نظر دیپلماتیک عقب است، اما مسابقه پایان نیافته است.

این دیپلمات گفت روس‌ها و چینی‌ها «به روشی کاملاً کنترل نشده، بدون اینکه در تمام مراحل تأیید صحت شرکت کنند» پیش رفتند.

وی گفت: «با این وجود این یک ماراتن است، نیمه دوم، و شاید حتی یک سوم برگزار می‌شود.»

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جماران، تاریخ انتشار: ۱۶ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۴۹۹۸۵۴، www.jamaran.news