- چاپ سیزدهم ترجمه عربی کتاب چهل حدیث امام خمینی(س)
- کشور را با کمیته امداد نمی توان اداره کرد، جلوی بی عرضه گی ها، اختلاس ها، باندبازی ها، نجومی ها و خیانت ها را بگیرید
- بررسی عمق تحولات در موقعیت زنان با نبوت پیامبر و منظومه فکری اسلام ،چرا الان اینقدر درگیریم؟
- ابوالفضل موسویان: اگر فردی «ادب گفتاری» ندارد نباید روی منبر برود
سه‌شنبه ۰۴ ارديبهشت ۱۴۰۳ - 2024 April 23 
سرابی گفت: این یک واقعیت است که به هر حال انسان مسلمان باید با قرآن مأنوس و همراه باشد. قرآن، کتابی نیست که انسان یک بار مطالعه کند و مثل دیگر کتاب‌ها، آن را کنار بگذارد. قرآن، کتابی است که انسان مسلمان باید دائم با آن سر و کار داشته باشد و معانی و مفاهیم آن پایان‌پذیر نیست.
شعار سال: قرآن را به بیانی می‌توان کتاب انقلاب دانست، کتابی که به‌واسطه بهره‌مندی جوانان آن دوران از معارفش، می‌توان عامل پیروزی انقلاب اسلامی دانست. نسلی باورمند که با شرکت در جلسات قرآن، پرورش یافتند و به‌خاطر ایمان و اخلاصی که یافته بودند، سخت‌ترین شکنجه‌ها را تحمل کردند و در مسیر هدف، سرسخت بودند، حال که بیش از چهل سال از آن دوران می‌گذرد، سؤال این است که آیا هنوز هم جلسات قرآن نقش خود را در تربیت نیرو‌های باورمند ایفا می‌کنند و چه تغییری در این باره ایجاد شده است. در این رابطه با سیدعلی سرابی، قائم‌مقام شورای عالی قرآن گفتگو داشتیم که مشروح آن در ادامه می‌آید.
پیش از انقلاب اسلامی، جلسات قرآن به‌همت برخی دلسوزان و دغدغه‌مندان برگزار می‌شد که بسیاری از اساتید مطرح، حاصل این جلسات هستند، این محافل چه نقشی در پرورش نیرو‌های باورمند داشتند؟
موضوع اصلی در جلسات و محافل قرآنی جدا از بحث قرائت و جذابیت‌های آن این است که آیات، مرور و معانی و معارفش از سوی استاد جلسه و سخنران‌ها بازگو می‌شود. طبعاً تمام ارزش‌های مورد تأکید اسلام در قرآن نهفته است و مبنا و سرچشمه تمامی آنها است. قبل از انقلاب و بعد از آن، از این جهت خیلی متفاوت نیست؛ البته طبعاً بعد از انقلاب با رویکرد جدید و با نگاه بازتر و بازگشت به ارزش‌های قرآنی، جلسات برگزار و بحث‌ها مطرح می‌شود و این طبعاً در دل و جان شرکت کنندگان بیشتر می‌نشیند به‌ویژه این‌که عمدتاً شرکت‌کنندگان در این جلسات از نسل جوان هستند و طبعاً تأثیر عمیق آن معارف و آموزه‌های قرآن روی این افراد مشخص است؛ لذا می‌بینیم که در دوران انقلاب اسلامی نیز بسیاری از حرکت‌های انقلابی از همین جلسات و محافل آغاز می‌شدند، بعد از انقلاب اسلامی نیز به‌ویژه در دوره جنگ بسیاری از رزمنده‌ها و شهدایی که انقلاب اسلامی تقدیم کرد، فرزندان همین جلسات بودند و از همین جلسات به جبهه‌ها می‌رفتند و طبعاً تأثیر معرفتی قرآن در دل و جان این عزیزان می‌نشست.
معلمان قرآن را شاید بتوان یکی از ارکان اصلی جلسات قرآن دانست، نقش ایشان را در تربیت نیرو‌های باورمند چطور تلقی می‌کنید؟
قرآن در جلسات و محافل قرآنی، دوره و به تدریج تمام آن آموزش داده می‌شود، در واقع معلمان و اساتید قرآن در آموزش‌های خود صرفاً به قرائت و تلاوت ظاهر آیات اکتفا نمی‌کنند و معمولاً معارف و معانی نهفته در آیات بازگو می‌شود؛ بنابر این اساتید و معلمان قرآن نقش زیادی در رشد معرفتی شرکت‌کنندگان جلسات دارند.
چطور می‌توانیم ویژگی انس با قرآن را در نیرو‌های انقلابی تقویت کنیم؟
این یک واقعیت است که به هر حال انسان مسلمان باید با قرآن مأنوس و همراه باشد. قرآن، کتابی نیست که انسان یک بار مطالعه کند و مثل دیگر کتاب‌ها، آن را کنار بگذارد. قرآن، کتابی است که انسان مسلمان باید دائم با آن سر و کار داشته باشد و معانی و مفاهیم آن پایان‌پذیر نیست. قرآن به هر فردی که به آن دل بسپارد مرتب معارف و مفاهیم جدید خود را نشان می‌دهد؛ لذا اگر این واقعیت و حقیقت را بتوانیم به نسل جوان منتقل کنیم، طبعاً خود به خود نسل جوان و هر انسانی چنین کتابی را از خود دور نمی‌کند و سعی می‌کند با آن مرتبط باشد. بسیار نکته مهمی است که معلمان قرآن و اساتید جلسات قرآن بتوانند در بدو امر، این واقعیت و این حقیقت را به شرکت‌کنندگان در جلسات و مخاطبان خود بفهمانند و بشناسانند.
پرداختن محدود به تفسیر قرآن و بخش‌های معارفی آن در جلسات قرآن را می‌توانیم آسیبی در پرورش نیرو‌های باورمند تلقی کنیم؟
شما آن را به عنوان آسیب مطرح می‌کنید، اما اگر ما حتی این را آسیب تلقی نکنیم، ولی باید بگوییم که وقتی آموزش قرآن و ارتباط انسان با آن محدود به خواندن و قرائت می‌شود، این بهره بسیار کمی است که فرد از قرآن می‌برد.
در روایت مشهوری از معصوم (ع) داریم که فرموده‌اند: لا خیر فی قراءة لیس فی‌ها تدبر؛ در قرائتی که تدبر و تعمق نباشد، خیری نیست. شاید بتوان اینگونه گفت که خیر زیادی در آن نیست. طبعاً در جلسه و جلساتی که از این بخش از قرآن یعنی معارف وسیع قرآن و اقیانوس معرفتی آن بهره‌مند نمی‌شوند و غافل می‌ماند عایدات و دستاوردهای خیلی کمی دارند. حتی اگر ما آسیبی را پیش‌بینی نکنیم، اما طبعاً بهره‌برداری واقعی و اثرگذار همانی است که انسان در کنار تلاوت و قرائت قرآن، به معارف و مفاهیم قرآن نیز توجه کند و از دریای وسیع معارف قرآن بهره‌برداری کند.
در حال حاضر خروجی جلسات را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا به نظرتان قابل قبول است؟
این امر مستلزم پیمایش و ارزیابی گسترده‌ای است، نمی‌توانم در یک کلام ارزیابی کنم، این موضوع نیازمند مطالعه و پیمایش ملی است که جلسات قرآن را بررسی و ارزیابی کنیم، اما در مجموع فکر می‌کنم در سال‌های اخیر، غیر از امسال که مقداری به دلیل شرایط کرونا و حفظ مسائل بهداشتی جلسات قرآن بعضاً تعطیل شدند، اما با برنامه‌ریزی‌هایی که در سه چهار سال اخیر در مورد جلسات انجام شد و بعضی از دستگاه‌ها ورود و تولید محتوا کردند و با اساتید جلسات قرآن مرتبط شدند، به تدریج جلسات قرآن به جایگاه واقعی خودش نزدیک می‌شود و بهره‌وری و بهره‌برداری جامع‌تر از فرصت جلسات و محافل قرآنی به شکل بایسته خودش نزدیک‌تر خواهد شد.
شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری قرآن، تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۳۹۵۷۸۱۶، www.iqna.ir
پیش از انقلاب اسلامی، جلسات قرآن به‌همت برخی دلسوزان و دغدغه‌مندان برگزار می‌شد که بسیاری از اساتید مطرح، حاصل این جلسات هستند، این محافل چه نقشی در پرورش نیرو‌های باورمند داشتند؟
موضوع اصلی در جلسات و محافل قرآنی جدا از بحث قرائت و جذابیت‌های آن این است که آیات، مرور و معانی و معارفش از سوی استاد جلسه و سخنران‌ها بازگو می‌شود. طبعاً تمام ارزش‌های مورد تأکید اسلام در قرآن نهفته است و مبنا و سرچشمه تمامی آنها است. قبل از انقلاب و بعد از آن، از این جهت خیلی متفاوت نیست؛ البته طبعاً بعد از انقلاب با رویکرد جدید و با نگاه بازتر و بازگشت به ارزش‌های قرآنی، جلسات برگزار و بحث‌ها مطرح می‌شود و این طبعاً در دل و جان شرکت کنندگان بیشتر می‌نشیند به‌ویژه این‌که عمدتاً شرکت‌کنندگان در این جلسات از نسل جوان هستند و طبعاً تأثیر عمیق آن معارف و آموزه‌های قرآن روی این افراد مشخص است؛ لذا می‌بینیم که در دوران انقلاب اسلامی نیز بسیاری از حرکت‌های انقلابی از همین جلسات و محافل آغاز می‌شدند، بعد از انقلاب اسلامی نیز به‌ویژه در دوره جنگ بسیاری از رزمنده‌ها و شهدایی که انقلاب اسلامی تقدیم کرد، فرزندان همین جلسات بودند و از همین جلسات به جبهه‌ها می‌رفتند و طبعاً تأثیر معرفتی قرآن در دل و جان این عزیزان می‌نشست.
معلمان قرآن را شاید بتوان یکی از ارکان اصلی جلسات قرآن دانست، نقش ایشان را در تربیت نیرو‌های باورمند چطور تلقی می‌کنید؟
قرآن در جلسات و محافل قرآنی، دوره و به تدریج تمام آن آموزش داده می‌شود، در واقع معلمان و اساتید قرآن در آموزش‌های خود صرفاً به قرائت و تلاوت ظاهر آیات اکتفا نمی‌کنند و معمولاً معارف و معانی نهفته در آیات بازگو می‌شود؛ بنابر این اساتید و معلمان قرآن نقش زیادی در رشد معرفتی شرکت‌کنندگان جلسات دارند.
چطور می‌توانیم ویژگی انس با قرآن را در نیرو‌های انقلابی تقویت کنیم؟
این یک واقعیت است که به هر حال انسان مسلمان باید با قرآن مأنوس و همراه باشد. قرآن، کتابی نیست که انسان یک بار مطالعه کند و مثل دیگر کتاب‌ها، آن را کنار بگذارد. قرآن، کتابی است که انسان مسلمان باید دائم با آن سر و کار داشته باشد و معانی و مفاهیم آن پایان‌پذیر نیست. قرآن به هر فردی که به آن دل بسپارد مرتب معارف و مفاهیم جدید خود را نشان می‌دهد؛ لذا اگر این واقعیت و حقیقت را بتوانیم به نسل جوان منتقل کنیم، طبعاً خود به خود نسل جوان و هر انسانی چنین کتابی را از خود دور نمی‌کند و سعی می‌کند با آن مرتبط باشد. بسیار نکته مهمی است که معلمان قرآن و اساتید جلسات قرآن بتوانند در بدو امر، این واقعیت و این حقیقت را به شرکت‌کنندگان در جلسات و مخاطبان خود بفهمانند و بشناسانند.
پرداختن محدود به تفسیر قرآن و بخش‌های معارفی آن در جلسات قرآن را می‌توانیم آسیبی در پرورش نیرو‌های باورمند تلقی کنیم؟
شما آن را به عنوان آسیب مطرح می‌کنید، اما اگر ما حتی این را آسیب تلقی نکنیم، ولی باید بگوییم که وقتی آموزش قرآن و ارتباط انسان با آن محدود به خواندن و قرائت می‌شود، این بهره بسیار کمی است که فرد از قرآن می‌برد.
در روایت مشهوری از معصوم (ع) داریم که فرموده‌اند: لا خیر فی قراءة لیس فی‌ها تدبر؛ در قرائتی که تدبر و تعمق نباشد، خیری نیست. شاید بتوان اینگونه گفت که خیر زیادی در آن نیست. طبعاً در جلسه و جلساتی که از این بخش از قرآن یعنی معارف وسیع قرآن و اقیانوس معرفتی آن بهره‌مند نمی‌شوند و غافل می‌ماند عایدات و دستاوردهای خیلی کمی دارند. حتی اگر ما آسیبی را پیش‌بینی نکنیم، اما طبعاً بهره‌برداری واقعی و اثرگذار همانی است که انسان در کنار تلاوت و قرائت قرآن، به معارف و مفاهیم قرآن نیز توجه کند و از دریای وسیع معارف قرآن بهره‌برداری کند.
در حال حاضر خروجی جلسات را چطور ارزیابی می‌کنید؟ آیا به نظرتان قابل قبول است؟
این امر مستلزم پیمایش و ارزیابی گسترده‌ای است، نمی‌توانم در یک کلام ارزیابی کنم، این موضوع نیازمند مطالعه و پیمایش ملی است که جلسات قرآن را بررسی و ارزیابی کنیم، اما در مجموع فکر می‌کنم در سال‌های اخیر، غیر از امسال که مقداری به دلیل شرایط کرونا و حفظ مسائل بهداشتی جلسات قرآن بعضاً تعطیل شدند، اما با برنامه‌ریزی‌هایی که در سه چهار سال اخیر در مورد جلسات انجام شد و بعضی از دستگاه‌ها ورود و تولید محتوا کردند و با اساتید جلسات قرآن مرتبط شدند، به تدریج جلسات قرآن به جایگاه واقعی خودش نزدیک می‌شود و بهره‌وری و بهره‌برداری جامع‌تر از فرصت جلسات و محافل قرآنی به شکل بایسته خودش نزدیک‌تر خواهد شد.
شعار سال؛ با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری قرآن، تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۰، کد خبر: ۳۹۵۷۸۱۶، www.iqna.ir
برگزیده ها