شعار سال: محمدپارسا نجفی، درخصوص مذاکرات وین، اظهار داشت: به گونه‌ای درباره برجام صحبت می‌شود که انگار موجود زنده‌ای است؛ روح دارد، گام دارد و مانند آن. اما دقیقا چه تاثیری تاکنون داشته است؟ تصور کردند با برجام اقتصاد رونق می‌گیرد. اما آنچه گرم شد، تورم بود که شراره هایش بر زندگی مردم بیچاره تنوره کشید و چه زندگی‌هایی که نابود نکرد و چه طوفانی که بر سر ملت ما سرازیر نشد.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل اضافه کرد: این موجود خیالی، اما به شدت مضر، نه تنها روابط با غرب را بهبود نداد، بلکه تمام توجه مسئولان را به جای حل مشکلات اساسی اقتصاد، به آینده‌ای محتمل و اکنون محتضَر رهسپار کرد.

وی در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه با گذشت چند سال از امضای برجام آیا ارتباط اقتصادی با غرب به ویژه اروپا تقویت شده است؟ گفت: پاسخ قاطعانه مشخص است؛ با خروج آمریکا تقریبا اثری از برجام باقی نماند و فقط هزینه‌های آن بر دوش ملت سنگینی کرد؛ بدون آنکه طرف اصلی امضا کننده برجام به تعهداتش حتی ذره‌ای عمل کرده باشد.

دو نکته مبهم از خطر

نجفی با بیان اینکه قرار بود برجام خطر جنگ را دور کند و تحریم‌ها را از اقتصاد ایران بزداید، ابراز داشت: در اصل برجام نوعی توافق میان ایران و آمریکا بود و الا فرانسه، روسیه، چین، آلمان و صد‌ها البته انگلیس که همیشه منافع خود را در ایران داشته و دارند پس نیازی به «برنامه جامع اقدام مشترک» نداشتند.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل ادامه داد: آمریکا، دوستان اروپایی را با خود همراه کرد تا بدون مخالفت مسکو و پکن پرونده‌ای برای ایران ساخته شود و به شورای امنیت برود تا ایران از حقوق هسته‌ای خود کوتاه آید و به نوعی با کاهش تحریم‌ها طاق زده شود.

وی افزود: اما آمریکا واقعا نگرانی نداشته است که بخواهد برطرف شود. هدف واشنگتن تبدیل ایران به یک عراق یا سوریه ثانی است و الا هسته‌ای و موشکی بهانه‌ای بیش نیست. آمریکا می‌خواهد مسئولان کشور برای خدمت مردم جدیت نداشته باشند و ایران تا ابد در گرداب مشکلات ساده، بماند. همان گونه که صدام قرارداد مرزی با ایران را پاره کرد ترامپ هم همین کار را با معاهده برجام کرد.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل با بیان اینکه اگر برجام نباشد در بدترین حالت اگر وتو اعمال نشود با محکومیت ایران، شرایط همین می‌شود که شده است، تصریح کرد: یعنی تحریم ایران بیشتر از تحریم بانکی که هست، نخواهد شد.

وی اضافه کرد: چرا که در حال حاضر همه شرکای تجاری ایران از طرف آمریکا زیر فشار هستند و طبعاً غیر از آمریکا فشار دیگری وجود نخواهد داشت. این فشار هم تنها هزینه معاملات را برای ایران بالا برده و هرگز نمی‌تواند حتی فروش نفت را متوقف سازد؛ چه برسد به تحریم کامل تجاری. مولفه‌های قدرت تجاری ایران نه در سخن‌فرسایی که در موشک‌های دوربرد نهفته است.

خطر جنگی که هرگز وجود ندارد

نجفی با اشاره به ساقط شدن پهپاد گلوبال هاوک توسط جمهوری اسلامی ایران، یادآور شد: کدام عاقلی می‌تواند تصور کند آمریکایی که بدون حتی تهدید به جنگ نتوانست پاسخی به ساقط شدن پهپاد ۲۰۰ میلیون دلاری خود بدهد و نتوانست از آل سعود که در اتحاد با واشنگتن است حمایت کند، در آینده بخواهد یک جنگ فراگیر و همه جانبه را در ابعاد هوایی و موشکی علیه ایران ترتیب دهد؟

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل افزود: به سوریه نگاه کنید؛ پنتاگون ۷ سال در شرق فرات هزینه کرد و ده‌ها پایگاه مستحکم نظامی در آن کشور ساخت؛ اما از ترس تقابل با ارتش کشوری در حد ترکیه، زودتر از حد تصور به ناگهان از سوریه عقب نشینی کرد. حتی تصور حمله کوچک آمریکا هم به ایران احمقانه است چه رسد به جنگ سراسری.

وی ابراز داشت: آمریکا بعد از جنگ ویتنام هرگز به دولتی حمله نکرده است؛ بلکه ابتدا روحیه و اقتصاد کشور‌ها را ویران می‌کند و بعد به آن لشکر گسیل می‌دارد. مانند یوگسلاوی دوره میلوشویچ، عراق دوران صدام و سومالی بعد از زیاد باره.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل خاطرنشان کرد: برجام هیچ خطری را از ایران دور نکرد. مزیتی هم نداشت. فقط هزینه و دلیلی برای فرار مسئولان از خدمت به کشور بود.

نجفی با بیان اینکه اگر مسئولان بیشتر به بازار‌های منطقه فکر می‌کردند و رشته‌های درهم‌تنیده اقتصادی را در کشور‌های همسایه با ایران متصل می‌ساختند، اضافه کرد: قطعا امکان تحریم حدود ۱۰ کشور با جمعیت چند صد میلیونی و تجارت خارجی صد‌ها میلیارد دلاری مجموع آن کشور‌ها وجود نداشت.

وی یادآور شد: با این حال بخش بزرگی از تجارت ایران هم اکنون با کشور‌هایی است که با وجود داشتن روابط با آمریکا، اما ملاحظات غیراقتصادی را در نظر گرفته و به‌رغم مخالفت واشنگتن خود را مجبور به داشتن روابط با ایران می‌دانند.

این تحلیل‌گر مسائل بین‌الملل تاکید کرد: کشور‌های اروپایی جایی در روابط با ایران ندارند و این نه به دلیل امتیاز ندادن دولت، بلکه به دلیل وابستگی شدید اقتصاد اروپا به آمریکا است.

وی یادآور شد: بیش از سه سال از خروج طرف اصلی برجام می‌گذرد، اما هنوز هم بسیاری باور ندارند که برای مدیریت کشور باید سخت کار کنند و با جدیت وصف ناپذیر به حل معضلات بی‌پایان اقتصاد بپردازند. با خیال‌پردازی و دست خالی در دیپلماسی نمی‌توان ساختار‌های قدیمی و ناکارآمد مدیریتی را جبران کرد. دولت باید به دنبال مشکلات کشور باشد؛ به جای آنکه به فکر حل چالش‌های ابدی با غرب در خیالات غوطه‌ور شود.

نجفی در پایان با تاکید بر اینکه برجام از همان ابتدا صرفا تبلیغاتی بیش نبود و به جایی هم قرار نیست برسد، گفت: چه خودش، چه روحش، چه گام‌های لرزان یارانش چه مذاکرات بی پایان وین که بدون راستی‌آزمایی باشد.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری میزان، تاریخ انتشار ۱۲ اردیبهشت ۱۴۰۰، کد خبر: ۷۲۱۳۳۳، www.mizan.news.