شعار سال: احمدی سال 1319 در کرمان به دنیا آمد. دوره دبستان را در کرمان گذراند و پس از این دوره به همراه خانواده راهی تهران شد و در مدرسه دارالفنون تحصیل کرد.

ذوق کودکی‌اش در بزرگسالی او را به سوی شعر کشاند. آشنایی عمیق او با شعر و ادبیات کهن ایران و شعر نوی «نیما» دستمایه ‌ای شد تا حرکتی متفاوت را در شعر معاصر آغاز و پی ‌ریزی کند. او نخستین مجموعه شعرش را با عنوان طرح در سال 1340 منتشر کرد که توجه بسیاری از شاعران و منتقدان دهه چهل را جلب کرد.

در ادامه، احمدی به یکی از شاعران تاثیرگذار معاصر پس از نیما و «احمدشاملو» بدل شد. حضور فعال او در عرصه شعر، ادبیات کودکان، دکلمه شعر و هنر سینما، از احمدی چهره‌ای تاثیرگذار در ادبیات و هنر معاصر ساخت.

احمدی در کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان سال‌ها فعالیت کرد. در سال 1378 کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان در مراسم بزرگداشت احمدی، تندیس مداد پرنده را به او اهدا کرد.

احمدی بیش از 18 مجموعه شعر و 15 کتاب برای کودکان نگاشته است. از آثار او می توان به «روزنامه شیشه‌ای»، «وقت خوب مصائب»، «من فقط سفیدی اسب را گریستم»، «ما روی زمین هستیم»، «نثرهای یومیه»، «هزار پله به دریا مانده است»، «قافیه در باد گم می‌شود»، «لکه‌ای از عمر بر دیوار بود»، « ویرانه‌های دل را به باد می‌سپارم»، «از نگاه تو زیر آسمان لاجوردی»، «عاشقی بود که صبحگاه دیر به مسافرخانه آمده بود»، «هزار اقاقیا در چشمان تو هیچ بود»، «یک منظومه‌ دیریاب در برف و باران یافت شد»، «ساعت10 صبح بود»، «چای در غروب جمعه روی میز سرد می‌شود» و «روزی برای تو خواهم گفت» اشاره کرد.

**سبک و درونمایه آثار

قالب شعر احمدی مبتنی بر اصالت دادن به فرم در شعر و پرهیز از محتواگرایی است. او از شاعران ایرانی همچون «شمس لنگرودی»، «هوشنگ ایرانی» و «سهراب سپهری» و از شاعران خارجی مانند «پل الوار» و «لویی آراگون» تاثیر پذیرفته است.(1) زبان گفتاری و ساده در شعر احمدی، سعی در خلق تصویرهای تازه با مدلول های بی شمار دارد.

تقابل یا دوگانه های را می توان در شعر احمدی مشاهده کرد. این تقابل ها در 2 دسته کلی حضور و غیاب جای می گیرند، البته غیاب است که حضور خود را نمایان می سازد. در واقع او با مطرح کردن غیابِ چیزی یا کسی، حضور آن را پررنگ تر می سازد. این تقابل های حضور یا غیاب در شعر احمدی در سه دسته کلی بینش غم غربت (نوستالژیک) کودکی و بزرگسالی، مرگ و زندگی و شِکوه و شکایت جای می گیرند.(2)

تخیل در داستان های احمدی حرف اصلی را می زند، علاوه بر تخیل از ویژگی های نوشتاری احمدی بریده بریده نوشتن و حس شاعرانه او است که حتی در نثر نیز خودش را نشان می دهد. کاربرد عنوان های طولانی و انعکاس تخیل های موجود در متن، به طوری که خواننده با دیدن عنوان اثر وارد دنیای تخیلی می شود، از اساسی ترین ویژگی های داستان های احمدی است.

همچنین دستیابی به نداشته ها از طریق تخیلات و رفع کمبودهای زندگی با ساختن آن ها در موقعیتی تخیلی که باعث دستیابی به دنیایی آرمانی می شود، از دیگر ویژگی های آثار احمدی است.(3)

**تصویرگرایی در اشعار

ایماژیسم یا تصویرگرایی مدرن مجموعه ای از تصویرها، صورت های پررنگ ذهنی و به طور ظاهری بی ربط و منطق است که همانند نوشتارهای سینمایی کنار هم قرار می گیرند. در این نوع گرایش زبان شاعران به زبان گفتاری و روزمره بسیار نزدیک است. آن ها معتقدند برای ارایه مقصود به جای بیان مستقیم باید از عناصر خیال بهره جست.

بررسی اشعار احمدی نشان می دهد که تصویرها با گریز از معنا و محتوا، موجب پیدایش فرم در شعر او شده اند. اصالت تصویر، آزادی در انتخاب وزن و موضوع، به کارگیری زبان گفتاری و ابهام از ویژگی های ایماژیستی(تصویرگرایانه) شعر احمدی است.(4)

در شعر احمدی به جای خلق شعر، نظم منطقی جای خود را به انبوهی از تصویرها می دهد که همانند مونتاژهای نیمایی، در ظاهر بدون ارتباط در کنار هم قرار گرفته اند و این ویژگی به معناگریزی در شعر او دامن می زند.(5)

**نقد و بررسی

احمدی از معدود شاعران دهه های چهل و پنجاه است که ایده های شعری اش در حوزه های زبانی و فرمی بر نسل های پس از خود تاثیر غیرقابل انکاری گذاشت. به ویژه نسلی که در 2 دهه اخیر بالیده و مدعی آفرینش نوع جدید و متفاوتی از بیان شاعرانه است. استفاده از ظرفیت های بیان گفتار محاوره، سطرسازی های بلند، تقطیع متفاوت، ترکیب های معنایی نامرتبط در شعری واحد، طرح کردن شعر شهری با فضاسازی های ملموس و مرتبط با جریان زیست روزمره و امکان بخشیدن به ساده ترین حوادث برای سرودن شعر از مهمترین ایده هایی است که احمدی در فضای شعر مطرح کرده است.(6)

برخی معتقدند که احمدی در سال های دهه چهل در مقابل هنر متعهد، قد برافراشت و در برابر «هنر برای مردم»، «هنر برای هنر» را مطرح کرد و طبیعی است که در آن روزها از طرف جامعه هنری به بی دردی متهم شود. همچنین عده ای دیگر مطرود شدن احمدی را به دلیل سبک اشعارش و کنار نهادن وزن و قافیه نیمایی می دانند. همین امر سبب شد که از جانب شاعران نیمایی مورد بی اعتنایی قرار گیرد. با این حال احمدی همچنان در برابر ناامیدی سرخم نکرد و امروز او را به عنوان یک جریان تاثیرگذار در شعر ایران پذیرفته ایم.(7)

منتقدان احمدی بر این باورند که او رویکرد گفتاری به شعر دارد و پرچم نیم افراشته شعرش در همان گزاره های نحوی باقی مانده و هیچ تغییری در لحن زبانش حس نشده است؛ به بیانی دیگر خون واحدی در رگ مجموعه شعرهایش جاری است.(8)

*پی نوشت ها

1- عبدی، زهرا، خائفی، عباس، «ایماژیسم در شعر احمدرضا احمدی»، نشریه زبان و ادب فارسی، بهار و تابستان1394، سال شصت و هشتم، شماره231، ص63

2- طالبیان، یحیی، صرفی، محمدرضا، «تقابل های دوگانه در شعر احمدرضا احمدی»، نشریه پژوهشنامه زبان و ادب فارسی، سال سوم، شماره چهارم، پیاپی12، زمستان1388، ص26

3- محمدی، علی، اسلامی، شهین، «رابطه سبک شناختی رئالیسم جادویی یا فانتزی های کودکانه»، پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی، شماره4، تابستان 1391، ص 181

4- عبدی، منبع پیشین، ص59

5- همان، ص65

6- طالبیان، پیشین، ص34

7- همان، ص31

8- داودی حموله، سریا، «موج نو و تاملی در آثار احمدرضا احمدی»، نشریه آزما، مرداد1390، شماره 79، ص39

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری ایرنا، تاریخ انتشار:07آبان1395، کد مطلب: 82284264، www.irna.ir