شعارسال: «خرمرود» رودخانه‌ای که در مرکز شهر خرم‌آباد واقع شده از به هم پیوستن دو رود به وجود آمده است به طوری که یک رود از شرق وارد شهر می‌شود و رود دیگر از سمت شمال، که در نهایت در نزدیکی پل صفوی به هم می‌پیوندند و خرمرود را تشکیل می‌دهند.

و، اما آنچه که سبب شد امروز از «خرمرود» بنویسیم مخاطراتی است که در فصل بارش‌ها برای ساکنان حریم آن به وجود می‌آورد، مردمی که از شروع بارش‌ها و طغیان رودخانه دلهره دارند که مبادا باز خانه و زندگیشان را آب بگیرد و آواره شوند.

خشکسالی و سیل در لرستان دو روی یک سکه‌اند که متاسفانه مردم این استان طی سال‌های اخیرا با این دو مخاطره طبیعی مواجه و خسارت‌های زیادی متحمل شده‌اند، اما آنچه مسلم است اگر این دو مقوله به درستی مدیریت شوند مردم کمتر آسیب می‌بینند.


سیلاب هشتم بهمن ماه سال ۹۷ و یازدهم فروردین ماه سال ۹۸ هرگز از ذهن ساکنان حریم رودخانه خرمرود پاک نمی‌شود چرا که با طغیان رودخانه و سرریز شدن آن به داخل کوچه و خیابان‌ها، خانه و زندگیشان خراب شد و هر آنچه که داشتند زیر آب رفت. البته مغازه‌های این مسیر نیز از این سیلاب بی نصیب نماندند و با آبگرفتگی آن‌ها خسارت‌های زیادی روی دست صاحبانشان گذاشت.

اما نکته حائز اهمیت این است که علی‌رغم تکرار سیلاب، هنوز هیچ دستگاه اجرایی خود را متولی لایروبی رودخانه خرمورد نمی‌داند و این درحالیست که اگر این رودخانه به موقع لایروبی وساماندهی نشود باز ممکن است شاهد سیلاب‌های ویرانگر و باز هم تنها هشدار بدهیم که «مردم از منازلشان خارج شوند»، باشیم.

در رابطه با موضوع لایروبی رودخانه خرم‌آباد گفت‌وگویی داشتیم با مشاور شهردار خرم‌آباد و مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان که بدین شرح آمده است:

کار لایروبی خرمرود از وظایف وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای لرستان است

مرتضی فراشی مشاور شهردار خرم‌آباد نیز در این رابطه اظهارداشت:کار لایروبی، احداث دیواره حفاظتی، تنظیف و آزادسازی حریم رودخانه‌های داخل محدوده شهر‌ها از قبیل خرمرود از وظایف وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای لرستان است.

وی با اشاره به تصویب قانون شهرداری‌ها در سال ۱۳۳۴ افزود: قبلا تقریبا کلیه امور شهر‌ها مانند آب، برق و ... زیرنظر شهرداری بود و بر اساس تبصره ۶ ماده ۹۶ قانون شهرداری‌ها مالکیت بستر رودخانه‌ها در داخل محدوده شهر‌ها متعلق به شهرداری‌ها بوده به همین دلیل کار لایروبی و احداث دیواره و ... رودخانه‌ها نیز توسط شهرداری‌ها انجام می‌شد، اما پس از تصویب قانون تأسیس وزارت نیرو در سال ۱۳۵۳ و قانون ملی شدن آب مصوب ۱۳۴۷ و قانون توزیع عادلانه آب مصوب ۱۳۶۱ در واقع تبصره مذکور منسوخ شد.

 

مشاور شهردار خرم‌آباد عنوان کرد: وظیفه نگهداری رودخانه‌ها همچنان و به صورت سنتی بر عهده شهرداری‌ها بود و از محل اعتبارات جاری برای نگهداری رودخانه‌ها هزینه می‌شد، اما وقتی سیلاب‌های خروشان و مخرب سال‌های ۹۷ و ۹۸ رخ داد و خرمرود طغیان کرد و با ورود به داخل شهر خرم آباد خسارت سنگینی به وجود آورد پیگیری‎هایی جهت تعیین تکلیف مسئول نگهداری رودخانه انجام شد.

وی بیان کرد: نهایت پس از جمع‌آوری اسناد و مدارک از جمله نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضائیه، قانون بودجه، آیین نامه حریم و بستر رودخانه و متعاقب معاونت حقوقی رئیس جمهوری استعلام و رئیس رفع اختلافات حقوقی دستگاه‌های اجرایی کشور طی نامه عملیات اجرایی لایروبی و احداث دیواره حفاظتی را از وظایف وزارت نیرو دانستند.

صدور رای هیئت حل اختلاف و متولی بودن شرکت آب منطقه‌ای

فراشی با اشاره به مطرح شدن این موضوع در هیئت حل اختلاف دستگاه‌های اجرایی لرستان گفت: بر اساس رایی که ۱۴ تیر ماه سال گذشته صادر شد وزارت نیرو و شرکت آب منطقه‌ای به عنوان مسئول لایروبی، احداث دیواره حفاظتی و آزاد سازی حریم رودخانه‌ها در داخل محدوده شهر‌ها تعیین شد.

وی تصریح کرد: پس از اعتراض وزارت نیرو موضوع دو بار دیگر در معاونت حقوقی رئیس جمهوری بررسی و در نهایت طی نظریه‌هایی عملیات لایروبی، احداث دیواره حفاظتی و تنظیف رودخانه‌های داخل محدوده شهر‌ها از وظایف وزارت نیرو اعلام شد.

 

فراشی اظهارداشت: از آنجا که وزارت نیرو بابت استفاده از آب رودخانه‌ها حق آبه دریافت می‌کند و شن و ماسه آن را می‌فروشد بنابراین کلیه امورات رودخانه‌ها نیز جزء وظایف آنهاست و باید گفت براساس بند (و) تبصره ۸ قانون بودجه ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰ کل کشور عملیات لایروبی رودخانه‌ها از وظایف وزارت نیرو اعلام شده و اعتبارات لایروبی نیز جهت این امر پیش بینی شده است.

شرکت آب منطقه‌ای ذی نفع این رودخانه، لایروبی را انجام دهد

مشاور شهردار خرم‌آباد افزود: همچنین بر اساس قانون پیشگیری از بلا‌های طبیعی که در سال ۱۳۷۰ مصوب شده است مسئولیت کمیته جلوگیری از خطرات سیل و طغیان رودخانه‌ها نیز بر عهده وزارت نیرو است بنابراین با توجه به استناد قوانین و نظرات مذکور و تبصره ۴ ماده ۲ قانون توزیع عادلانه آب، وزارت نیرو به عنوان مسئول لایروبی، احداث دیواره حفاظتی، آزاد سازی حریم و تنظیف رودخانه‌های محدوده شهر‌ها تعیین شده و شهرداری‌ها مسئولیتی در این زمینه ندارند.

داریوش حسن نژاد مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان در گفتگو با خبرنگار تسنیم اظهارداشت: سال ۹۸ زمانی که سیل رخ می‌دهد مسئولان شهرداری به شرکت آب منطقه‌ای مراجعه کرده و می‌گویند کار لایروبی رودخانه خرم‌آباد به عهده شماست که این موضوع مورد اختلاف آب منطقه‌ای و شهرداری قرار می‌گیرد سپس مسئولان شهرداری از دفتر نهاد ریاست جمهوری استعلام می‌گیرند که جواب استعلام این است که با توجه به اینکه رودخانه و مالکیت آن مربوط به آب منطقه‌ای است پس لایروبی را نیز باید آب منطقه‌ای انجام دهد که در نتیجه شرکت آب منطقه‌ای این موضوع را نمی‌پذیرد و می‌گوید مالکیت آن با دولت است نه وزارت نیرو و در این رابطه تنها نظارت با آب منطقه‌ای است.

اعتراض شرکت آب منطقه‌ای به رای صادر شده

وی افزود: این موضوع به شورای حل اختلاف بین دستگاه‌های استانداری کشیده می‌شود که در نظریه مشورتی یک رای صادر می‌شود (صرفا برای رودخانه خرم‌آباد) باید گفت یک رای در کشور صادرشده که جایگاه قانونی برای آن پیش بینی نشده است، وزارت نیرو نیز این موضوع را اصلا نپذیرفته است، شرکت آب منطقه‌ای نیز اعتراض خود را نسبت به این رای ابلاغ کرده، ولی هنوز پاسخی به آن نداده‌اند.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان عنوان کرد: وزارت نیرو نیز گفته اگر چنین موضوعی باشد باید بودجه‌ای برای آن پیش بینی شود و این در حالیست که شهرداری از منابع عمومی و عوارضی که از مردم می‌گیرد باید کار‌های کنترل سیلاب، لایروبی و تنظیف رودخانه را انجام دهد.

وی بیان کرد: نهایت وزیر نیروی سابق یک اعتراض به جهانگیری معاون اول رئیس جمهور دولت قبل می‌نویسد تا این موضوع در هیئت دولت مطرح شود، اما چون آخر‌های دولت بود این موضوع مطرح نشد، اما اکنون نیز در دستور کار وزارت نیرو قرار دارد تا این موضوع را در هیئت دولت مطرح کند.

 

 

ردیف اجرایی در قانون بودجه برای کار لایروبی پیش بینی نشده است

حسن نژاد گفت:، اما ما با توجه به اینکه رای در استان صادر شده است ما نیز به تبعیت از این رای دنبال اعتبار و بودجه رفتیم که متاسفانه به هرجایی مراجعه کردیم به در بسته برخورد کردیم، چون ردیف اجرایی در قانون بودجه برای این کار پیش بینی نشده است.


وی تصریح کرد: ما سال گذشته از محل تهاتر شن و ماسه در بند «واو» قانون استفاده کردیم و کار لایروبی رودخانه خرم‌آباد را بعد از سالیان سال به طور اصولی و دقیق انجام دادیم، اما متاسفانه سال گذشته به دلیل کاهش بارندگی هیچ آوردی نداشت.

شهرداری از ورود نخاله به داخل رودخانه جلوگیری کند

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان اظهارداشت: اکنون نیز رودخانه نیاز به لایروبی خاصی ندارد، چون آنچه اکنون در بستر رودخانه خرم‌آباد وجود دارد بوته‌ها و نخاله‌های ساختمانی است که وارد شده بنابراین بحث تنظیف مطرح است بنابراین وظیفه شهرداری است که نسبت به ورود مصالح و نخاله ساختمانی به داخل رودخانه جلوگیری کند و برای حفظ محیط زیست نباید بگذارد چنین اتفاقی بیفتد، چون هرآنچه که ما لایروبی کنیم با توجه به اینکه در بالا دست دارند مصالح و نخاله وارد رودخانه می‌کنند تقریبا بی فایده است.

از محل اعتبارات ماده ۱۷ قسمتی از ساخت دیواره و لایروبی انجام می‌شود

وی افزود: امسال به استاندار و مدیر کل سازمان برنامه و بودجه استان مراجعه کردیم و گفتیم با توجه به اینکه رای صادر شده است بالاخره حداقل یک اعتبار استانی پیش بینی کنید که از محل اعتبارات ماده ۱۷ یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان برای قسمت کرگانه و ۳ میلیارد برای دیواره ساحلی در نگارستان ۸ تا ۱۲ به دلبلی اینکه از محل اعتبارات ماده ۱۷ گذاشتند.

حسن نژاد عنوان کرد: موافقتنامه آن به تازگی به ما ابلاغ شده است، اسناد مناقصه را تهیه کردیم، نقشه‌های اجرایی آماده است و فراخوان نیز در سایت تا ۲۹ بازگشایی می‌شود که به محض اینکه بازگشایی شود کار لایروبی مسیر رودخانه قسمت کرگانه و قسمت دیگر اگر نیاز به لایروبی داشته باشد انجام می‌دهیم.

وی بیان کرد: کار دیواره سازی را هم از همان محل ساماندهی رودخانه در قسمت‌هایی که نیاز به ترمیم دیواره دارد (حوالی خضر و زیر پل انقلاب) به میزان اعتبار انجام می‌دهیم.

مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای لرستان با تاکید بر اینکه تمامی مکاتبات و مجوزات این موضوع به صورت مکتوب موجود است گفت: تا زمانی هم که این رای به عهده ماست تمام پیگیری‌هایمان را انجام می‌دهیم که اعتباری پیدا کنیم تا کار کنیم و باید گفت این امر مستلزم این است که در قانون پیش بینی شود.

از آنجا که لایروبی روخانه خرم‌آباد راهکار موثری برای کنترل سیلاب است می‌طلبد این رودخانه هرچه سریعتر ساماندهی شود تا باز هم شاهد رنج و مشقت حاشیه نشینان آن نباشیم.

شعارسال، بااندکی تلخیص واضافات برگرفته از خبرگزاری تسنیم، تاریخ انتشار:۳۰ شهریور ۱۴۰۰، کدخبر:۲۵۷۶۱۳۱، www.tasnimnews.com