در حالی که برای مسیر دو روستای "ویسر" و "سنگ تجن" در منطقه "کجور" مازندران جاده دسترسی وجود دارد و مردم سال هاست درحال استفاده از این جاده هستند، فرمانداری نوشهر در صدد برآمده تا جاده خاکی "ماشلک" را که از قلب "منطقه حفاظت شده البرز مرکزی" و جنگلهای انبوه هیرکانی میگذرد به بهانه کوتاه کردن مسیر، تعریض و بهسازی کند. این در حالی است که این کوتاهی مسیر تنها در حد ۱۰ دقیقه بوده و این طرح در دولتهای متعدد با مخالفت جدی سازمان حفاظت محیط زیست مواجه شده است؛ چرا که علاوه بر تخریب گسترده جنگلهای هیرکانی و زیستگاه حیات وحش، منطقهای رانشی است و امنیت لازم را برای ترددکنندگان ندارد.
شعار سال: جنگلهای هیرکانی که طی ۵۰ سال، ۵۰ درصد کاهش سطح داشته اند هر روز با بارگذاریها و دست اندازیهای متعدد روبه رو میشوند. یک روز با احداث کارخانه، یکروز تله کابین و طرحهای بی ضابطه گردشگری ناپایدار و روز دیگر با جاده سازیهای غیرضروری که اغلب زمینه ویلاسازیها و شهرک سازیها و اجرای طرحهای گردشگری مخرب جنگل است.
طی روزهای اخیر فرمانداری نوشهر درخواست تعریض و بهسازی جاده "ماشلک" که یک جاده قدیمی در قلب جنگلهای "فراخین" کجور مازندران و حد فاصل روستاهای "ویسر" و "سنگ تجن" است را مطرح کرده است؛ در حالی که مردم برای تردد در این مسیر هم اکنون از دو جاده "آب پری" و "چالوس-مرزن آباد" که به "دوآب" معروف است استفاده میکنند و نیازی برای احداث جادهای جدید وجود ندارد و سرمایه گذاری برای یک جاده دیگر با این همه شیب تند و پیچ خطرناک و بستر خاکی تثبیت نشده که تعریض هر متر آن موجب قطع و نابودی چند گونه ارزشمند هیرکانی میشود نه توجیه اقتصادی –امنیتی دارد و نه توجیه محیط زیستی.
گونههایی که در اطراف این جاده قرار دارند شاخصترین گونههای هیرکانی اعم از توسکا، راش، بلوط، ممرز، انجیلی و سرخدار هستند. همچنین منطقه کلکسیونی از حیات وحش هیرکانی است که مهمترین آنها پلنگ، گوزن قرمز (مرال) شوکا، خرس قهوهای و دیگر گونههای کمیاب و ارزشمند است و در صورت ساخت این جاده، آسیبهای جدی دیده و از دست خواهد رفت.
این جاده خاکی که پیش از تصویب "طرح تنفس جنگلهای هیرکانی" برای بهره برداری و حمل چوب ایجاد شده بود اکنون جاده دسترسی محدود دامداران و کوهنوردان است و به هیچ عنوان زیرساختهای لازم برای استفاده عمومی را ندارد.
کاهش ۱۰ دقیقهای مسیر
همچنین تفاوت این جاده با جادهای که در حال حاضر شهروندان با خودرو در آن تردد و از آن استفاده میکنند تنها ۱۰ دقیقه است. کدام عقل سلیمی میپذیرد که برای کاهش ۱۰ دقیقهای سفرها، میلیاردها تومان هزینه شده و منابع ملی و طبیعی و ثروتهای عمومی تخریب و نابود شوند؟
گفته میشود بودجه تعریض و بهسازی جاده فوق قرار است از محل بودجه خصوصی تامین شود؛ مسالهای که این پرسش را به اذهان متبادر میکند "کسانی که حاضرند برای بهسازی این جاده پول کلانی خرج کنند قرار است بازپرداخت و سود سرمایه خود را چگونه و از چه راهی به دست آورند؟! " همین موضوع شبهاتی را درباره احتمال ویلاسازی و یا تصرف زمین و اراضی جنگلی در اطراف جاده به وجود آورده است.
مخالت مردم بومی منطقه
اهالی روستای ویسر با این تعریض و جاده سازی مخالف هستند و توماری بلند و بالا را در این باره امضا کرده اند.
یک کارشناس محیط زیست درباره جاده پیشنهادی از سوی فرمانداری نوشهر گفت: «این نخستین بار نیست که فرمانداری نوشهر این تصمیم را گرفته است؛ بلکه آنها در سال ۸۶ نیز پیگیریهای زیادی کردند؛ اما با مخالفت و ایستادگی روسای وقت سازمان مجبور به عقب نشینی شدند.»
او افزود: «جنگل هیرکانی که یک ثروت ملی است و نباید توسط چند آدم پرنفوذ محلی برای ارتقای یک جاده غیرضروری تخریب شود. برخی میگویند، چون جاده دسترسی از یک شهرستان دیگری میگذرد ما باید جادهای در نزدیکی شهرستان خودمان داشته باشیم.»
او گفت: «اگر قرار باشد اینگونه فکر کنیم برای هر روستا و بخش و هر شهرستان یک جاده خاص و انحصاری بخواهیم دیگر چیزی از جنگلهای هیرکانی باقی نخواهد ماند.»
این کارشناس محیط زیست تاکید کرد: «افرادی که در منطقه نگران یک کلبه بودند، حالا چطور نگران نیستند که اگر این جاده در آن منطقه ایجاد شود کلبههای بسیاری با آسیبهای جدی به جنگل در آن منطقه شکل خواهد گرفت. مانند آنچه که در جاده عباس آباد و آب پری ساخته شد.»
اوهمچنین گفت: «برخی عزیزان جاده فوق را با جاده گلستان مقایسه کرده اند. در پاسخ باید گفت یا حافظه آنها یاری نمیکند و یا اینکه شاید نشنیده اند که در جاده جنگل گلستان چقدر حادثه تصادف و برخورد حیات وحش با خودروها را داریم و البته آتش سوزی جنگلهای گلستان در اثر ورود و بی احتیاطی گردشگران عبوری از جاده. ضمن اینکه الان سال هاست مسوولان سازمان محیط زیست در صدد انتقال این جاده به خارج پارک ملی گلستان هستند و مصوبه دو دولت را نیز دارند، اما عملی نمیشود و جاده گلستان مثل یک غده سرطانی برای جنگل منطقه شده است.»
این کارشناس محیط زیست هشدار داد: «به طور قطع این جاده در صورت ارتقا و آسفالت شدن تلفات بسیار جبران ناپذیری را برای حیات وحش منطقه خواهد داشت و هیچ تاثیری را در ترافیک و پدافند و؛ که برخی مدعی هستند نخواهد داشت.»
او گفت: «ما برای اینکه این جاده ساخته نشود پافشاری خواهیم کرد و اگر لازم باشد همگی بسیج خواهیم شد و از مسوولان قوا و نهادهای نظارتی نیز کمک خواهیم گرفت.»
این فعال و کارشناس محیط زیست در انتها تاکید کرد: «امیدواریم برخی منافع شخصی و سیاسی را بر منافع ملی ارجح ندانند و درباره این جاده معامله نکنند.»
جادهای سست و رانشی
یک کارشناس دیگر محیط زیست درباره جاده پیشنهادی فرمانداری نوشهر گفت: «جاده داخل جنگل که برای بهره برداری چوب ساخته شده بود و خاکی است، هیچ استانداردی ندارد. شیبهای تند، بستر خاکی تثبیت نشده و خاک رانشی از ویژگیهای این جاده است. بر این اساس این جاده، قبل از مشکلات محیط زیستی دارای مسائل اجتماعی و فنی است و در صورت استفاده هیچ تضمینی برای جان شهروندان ندارد.»
او تاکید میکند: «این جاده نه زیرساخت و مباحث فنی را دارد و نه قابلیت بهسازی؛ در این مسیر حدود ۳۰ پل داریم که امکان ندارد وزن آسفالت را تحمل کند و قطعا بسیاری از آنها فروخواهد ریخت.»
این کارشناس محیط زیست افزود: «فرماندار محترم نوشهر میگوید هیچ درختی برای بهسازی این جاده قطع نخواهد شد. این در حالی است که عرض گذری که اکنون استفاده میشود ۳ متر است و چگونه بدون تعریض میخواهید آنرا به مسیر رفت وآمد مردم تبدیل کنید؟ طبیعی است ناچار هستید اینرا تعریض کنید و تعریض یعنی از دو سوی جاده، درختهای بسیاری باید حذف و برداشته شوند.»
او هشدار داد: «تجربه جاده "آب پری" و "عباس آباد" بعد از ۱۰ سال باید برای ما روشن کند که چه مخاطراتی در کمین ماست ونگذاریم آن خطای بزرگ، دوباره در جای دیگر و به قیمت نابودی بخش بزرگی از هیرکانی دوباره تکرار شود.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری سلامت نیوز، تاریخ انتشار:۲ مرداد ۱۴۰۱، کدخبر:۳۴۲۴۹۹، www.salamatnews.com