شعار سال: هر چند که تاکید غلو‌آمیز بر کارایی طرح شفافیت و برجسته‌کردن آن خطایی است بزرگ، اما نکته مهم در تحولات مربوط به این طرح، جایی است که مجمع تشخیص مصلحت نظام جراحی عمیقی در طرح مجلس انجام و مستثنیات بسیاری را برای آن در نظر گرفته است.

بر اساس نظر اعضای این نهاد، دولت، قوه‌قضاییه، مجمع‌تشخیص و هیئت‌عالی نظارت مجمع، لزومی به علنی‌سازی رای اعضایشان و شفاف‌کردن مذاکرات و محتوای جلسات خود ندارند و تنها مجلس است که باید این قانون را اجرا کند؛ نهادی که جلساتش - به‌جز جلسات غیرعلنی - از رادیو پخش می‌شود و محتوا و دستور کار آن هم کاملا مشخص است. تنها شفافیت رای نمایندگانش باقی می‌ماند که در این بین هم برخی که پیش از ورود به مجلس بر موضوع شفافیت تاکید داشتند، همواره رای خود را در صفحات شخصی‌شان منتشر می‌کردند؛ بنابراین اجرای این قانون برای نهادی که اکثر فعالیت‌هایش مشخص و روشن است تاثیر چندانی ندارد. هدف این قانون، انداختن نور بر تاریکخانه نهاد‌هایی بود که هیچ‌کسی جز اعضایش از روند جلسات، محتوای مذاکرات و تصمیم‌گیری‌هایش خبر ندارد که تصمیمی درست و قابل دفاع بود.

اما مجمع با مخالفت خود و مستثنی‌کردن دیگر نهادها، این پیام را مخابره کرد که حاضر نیست تن به موافقت با قانونی دهد که خیر و صلاح کشور در آن نهفته است. به عبارتی، مجمع این پیام را به جامعه مخابره کرد که «اجرای قانون خوب است، اما برای دیگران!» هر چند این نقد هم به مجلس وارد است که در طرح مصوب خود، تصمیم گرفت دیگر نهاد‌ها را هم زیر چتر شفافیت ببرد چرا که قابل پیش بینی بود دستگاه‌هایی که سال‌ها دور از نظارت رسانه‌ها و مردم تصمیمات خود را گرفته‌اند، در گام اول مقابل این طرح موضع منفی گیرند. مجلس می‌توانست با محدود‌کردن شمول این قانون، خود پیش‌قدم اجرای آن شود و سپس دیگر دستگاه‌ها را تحت‌فشار افکار عمومی بگذارد. اما وقتی برای تصویب و اجرای قانونی که تا به حال در کشور سابقه نداشته، دیگر نهاد‌ها هم درگیر شوند، همان اهداف حداقلی هم به محاق خواهد رفت.

حالا دست افرادی در مجلس باز است که از بن و ریشه با شفافیت مخالف بوده و با آن مقابله کرده‌اند. بهترین دستاویز و بهانه برای این طیف فراهم شده و حالا توپ را به زمین مجمع‌تشخیص می‌اندازند. قریب به یقین آن‌ها از تعهد مجلس به تحقق وعده خود و بی‌توجهی و مخالفت مجمع خواهند گفت. هر چه هست، مجلس با هر قصد و نیتی که در این طرح داشته، در عمل به وعده ابتدایی خود شکست خورده تلقی می‌شود.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از جامعه خبری تحلیلی الف، تاریخ انتشار:۵ مهر ۱۴۰۲، کدخبر: ۴۰۲۰۷۰۵۰۴۹، www.alef.ir