خشکسالی 18 ساله شهرستان طبس عشایر، دامداران و کشاورزان را از پای درآوره و وضعیت نامناسبی پیش روی آنان است، وضعیتی که اگر رسیدگی نشود باعث بیکاری 7 هزار بهره‌بردار خواهیم بود و تولید در این شهرستان به صفر خواهد رسید.

رهبر معظم انقلاب اسلامی، در دیدار جمع کثیری از کشاورزان و مسؤولان وزارت جهاد کشاورزی در سال 82 کشاورزی را با توجه به اهمیت امنیت غذایی مردم بسیار مهم دانستند و تصریح کردند: همان‌گونه که از ابتدای انقلاب اسلامی تأکید شده، کشاورزی یکی از مهم‌ترین محورهای توسعه است.

البته با توجه به مشکلات اخیر مطرح شده مسؤولان در همین پاییز به خواب زمستانی رفته‌اند و چشم بر روی مشکلات بخش کشاورزی و دامداری طبس بسته‌اند.

ظاهراً فراموش شده که 18 سال است مردم این شهرستان با خشکسالی امورات خود را می‌گذرانند و این شهرستان در سال زراعی 94-95 تنها 37 میلی‌متر بارندگی داشته است، اینجاست که اشک کشاورز و دامدار طبسی در حقوق‌های نجومی آنان گم شده است و بر روی صندلی مدیریت خود جا خوش کرده‌اند.

کشاورزان ماه‌ها با دل و جان زمین‌ها را شخم می‌زدند، آبیاری و سمپاشی می‌کردند و منتظر روزهای برداشت می‌ماندند تا حاصل دسترنج خود را ببینند اما دو سالی است انتظارشان پایان خوشی ندارد و زحماتشان به ثمر ننشسته و نظاره‌گر نابودی ماه‌ها تلاش و سخت‌کوشی خود هستند.

کشاورزی و دامداری را رها کرده‌ایم و تنها برای امرار معاش کارگری می‌کنیم

در ادامه این گزارش بازدیدی از مشکلات بخش کشاورزی و دامداری صورت گرفت و یکی از کشاورزان در طبس می‌گوید: وضعیت خراب است و خانه‌هایمان را رها کرده و کوچ کرده‌ایم و تنها برای امرار معاش کارگری می‌کنیم.

وی بیان کرد: 15 سال است زمین‌ها شخم نزده‌ایم و بیچاره شده‌ایم و دولت هیچ حمایتی از ما نمی‌کند و واقعا نمی‌دانیم چه کنیم و وام‌هایی هم که به ما اختصاص داده‌اند از عهده پرداخت ما خارج است و 12 گاو در گذشته داشته‌ام که تنها 4 راس آن باقی مانده و گاوهایی که دارم هم در حال مرگ هستند و علوفه و خوراک دامی برای ما تامین نمی‌شود.

این کشاورز و دامدار طبسی گفت: کل کشاورزی ما در سال قبل حدود 3 میلیون تومان درآمد داشته که یک میلیون و 700 هزار تومان آن خرج تراکتور، کمباین و کود پرداخت کرده‌ام و یک میلیون و 300 تومان برای 5 نفر خانواده ما باقی مانده است.

یکی دیگر از دامداران در این گفت‌وگو افزود: شیرهای ما را کسی به قیمت واقعی خریداری نمی‌کند و خوراک دام هم به ما نمی‌دهند و قبلا 10 گاو زاییده داشته‌ام و الان تنها یک گاو دارم و دامداری در کل به هیچ عنوان صرف ندارد.

این دامدار که اهل روستای مهرآباد است، گفت: در این روستا حدود 500 کیلوگرم شیر از گاوها به شرکت تحویل می‌شده است اما الان به 100 کیلوگرم هم نمی‌رسد و در این روستا که 25 خانوار جمعیت داشته تنها 3 خانوار مانده‌اند و همه از این روستا مهاجرت کرده‌اند.

جامعه تولیدگر در حال حاضر مصرف کننده شده‌اند

دبیر اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی شهرستان طبس با توجه به مشکلات کشاورزی و دامداری، عنوان داشت: وضعیت کشاورزی و دامداری از آن که فکر کنید بدتر است و دامداری که نزدیک 350 راس بز اصیل داشته‌ایم به کمتر 20 راس رسیده‌اند.

مسعودرضا بندگی بیان داشت: با توجه به خشکسالی‌های اخیر تعدادی از این دام‌ها مرده‌اند و مشکل اصلی خشکسالی و نبود آذوقه و گرانی آن است و در اینجا قبلا 25 خانوار نزدیک به 120 نفر جمعیت داشته و الان جمعیت در حد 10 نفر است و همه به شهر کوچ کرده‌اند.

وی گفت: جامعه تولیدگر در حال حاضر مصرف کننده شده‌اند و در چهار سال گذشته روزانه دو تن و 200 کیلوگرم شیر از روستای مهرآباد به دست مصرف کننده می‌رسیده و قبلا یک هزار و 500 راس دام در اینجا بوده که در حال حاضر دام‌ها به 100 راس هم در مجموع نمی‌رسند.

دبیر اجرایی نظام صنفی کارهای کشاورزی شهرستان طبس در خصوص برون‌رفت از این مشکلات، افزود: دولت و مسؤولان وام‌های ارزان قیمت به دامداران بدهند تا اصلاح نژاد دام به(سانن) انجام شود تا از این وضعیت عبور کنیم و صندوق توسعه هم اعتبار لازم را ندارد و باید طبس خاص دیده شود تا تولید بالا رود.

امروز با توجه به خشک شدن مراتع تنها باید اصلاح‌نژاد دام صورت گیرد

رئیس نظام صنفی کشاورزی شهرستان طبس، اظهار داشت: وضعیت دامداران و کشاورزان نامناسب است و خشکسالی‌ها باعث افزایش مشکلات این بخش شده و دولت هم فکری به حال این قشر نمی‌کند و دامداری که خود من در آن فعالیت می‌کرده‌ام تبدیل به انبار ماشین‌آلات شده است.

اسماعیل روزبه گفت: قبلا 60 راس گاو مولد در این گاوداری داشته‌ام و بر روی اصلاح‌نژاد این گاو‌ها کار کرده‌ام اما به دلیل عدم حمایت دولت و مشکلات خرید شیر مجبور به فروش دام‌های خود زیر قیمت شده‌ام.

وی در خصوص اصلاح‌نژاد دام‌ها بیان کرد: بز سانن یکی از دام‌هایی که با محیط طبس سازگاری دارد و شیر مناسبی هم می‌دهد و در واقع باید دامداران نژاد را تعویض کنند اما با توجه به قیمت بالای بز سانن باید تسهیلاتی مناسبی ارائه شود.

رئیس نظام صنفی کارهای کشاورزی شهرستان طبس افزود: بز سانن از نظر دوقلوزایی و سه‌قلوزایی بسیار عالی است و امروز با توجه به خشک شدن مراتع تنها باید اصلاح‌نژاد دام صورت گیرد تا دامدار از حداکثر علوفه خود بیشترین شیر و گوشت را برداشت کند و زندگی او تامین شود.

روزبه عنوان داشت: تسهیلاتی که به کشاورزان و دامداران داده می‌شود بسیار پایین است و سود 18 درصد برای کشاورز و دامدار طبسی بالاست.

وی اضافه کرد: صندوق توسعه کشاورزی محدود است و با 10 میلیون تسهیلاتی که ارائه می‌شود نمی‌توان اصلاح‌نژاد انجام داد و با این وضعیت دامداران و کشاورزان به شهر کوچ می‌کنند و دو سال است گوسفندان را فروخته‌ام و نمی‌توانم پول آن را بگیرم و قانون هم زیاد برای وصول چک‌ها اقدام نمی‌کند و بازار داغ دلالان امروز رونق پیدا کرده است.

رئیس نظام صنفی کارهای کشاورزی شهرستان طبس در خصوص مهم‌ترین نیاز امروز دامداران و کشاورزان گفت: با توجه به خشکسالی‌های مداوم از مسؤولان و استاندار و فرماندار یک چیز می‌خواهیم و این که برای ما مشخص کنند آیا ادامه بدهیم یا ادامه ندهیم و چه پاسخی به بانک بدهیم؟

میزان علوفه تولیدی مراتع بیشتر از 70 هزارتن کاهش پیدا کرده است

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی طبس در ادامه بیان داشت: در 17 سال اخیر خسارات بسیار شدید و جبران‌ناپذیری به بخش کشاورزی و دامداری وارد شده به صورتی که دامدار ما مجبور شده برای تعلیف دام‌ها به علت فقر شدید مراتع دام خود را به روستا انتقال دهد تا بتواند سرمایه خود را نگه دارد.

داوود بخشایی با توجه به خشکسالی‌های 17 ساله به چند شاخص مهم اشاره کرد و گفت: میزان آبدهی منابع آبی شهرستان از 5 هزار و 200 لیتر در ثانیه به 2 هزار و 500 لیتر در ثانیه کاهش پیدا کرده که نشان دهنده فاجعه‌ای بزرگ در حوزه منابع آبی و بخش کشاورزی شهرستان است.

وی ادامه داد: بسیاری از چاه‌های ما دچار مشکل شده و کشاورزان برای جابجایی چاه‌ها و لایروبی و مرمت قنوات باید هزینه‌های زیادی که به آنان تحمیل شده است را بپردازند تا آبدهی موجود را حفظ کرده و کشت اقتصادی داشته باشند.

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی طبس گفت: سطح زیر کشت ما از سال 84-85 نسبت به سال 94-95 از 8 هزار و 900 هکتار محصولات زراعی به حدود 5 هزار و 400 هکتار کاهش پیدا کرده است که در اثر کاهش منابع آب و خشکسالی بوده است.

بخشایی در خصوص فاجعه خشکسالی و آمارهای مربوط افزود: در حوزه دام تعداد دام سبک ما از 318 هزار راس دام به 142 هزار راس دام در سال زراعی 94-95 کاهش پیدا کرده است که نشان از عمق فاجعه در حوزه مرتع ما می‌باشد و باعث از بین رفتن سرمایه دامدار شده است.

وی بیان داشت: تعداد شتر که وابسته به مرتع است از 13 هزار و 200 نفر به 7 هزار و 600 نفر کاهش پیدا کرده است که گویای عمق خشکسالی بوده و تعداد سقط جنین، مرده‌زایی و عدم باروری دام سبک و شتر در اثر فقر شدید مراتع از 5 درصد در سال 84-85 به میزان 25 درصد افزایش پیدا کرده است که این خود یک شاخص منفی است و علت شدید آن فقر مراتع و لاغری بیش از حد دام مرتع و شتر بوده است.

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی طبس افزود: میزان علوفه تولیدی از مراتع بالغ بر 140 هزارتن در سال‌های زراعی 84-85 بوده که بیشتر از 70 هزارتن کاهش پیدا کرده و مراتع فقیر شده است و متاسفانه در سال زراعی 94-95 تنها 37 میلی‌متر بارندگی داشته‌ایم که همه بارندگی‌ها زیر 10 میلی‌متر بوده و عملا هیچ‌گونه تاثیری در افزایش سفره آب‌های زیرزمینی نداشته و بارندگی غیر موثر محسوب می‌شود.

دولت با ارائه تسهیلات بلند مدت و کارمزد پایین به کمک کشاورزان و دامداران بیاید

این مسؤول با توجه به اینکه در سال جاری تاکنون بارندگی نداشته‌ایم، گفت: با توجه به شاخص‌های مطرح شده و بررسی‌های به انجام رسیده استان خراسان جنوبی توسط سازمان مدیریت بحران سومین استان خشکسال کشور تایید شده و خشکسالی شهرستان طبس هم از نوع حاد اعلام شده و با توجه به شرایطی که در شهرستان و بخش کشاورزی دارد امیدواریم مورد حمایت مسؤولان قرار بگیرد تا بخشی از خسارات وارده و آسیب‌های وارده بازتوانی و کاهش پیدا کند.

بخشایی عنوان داشت: از اعتبار 28 میلیاردی که اخیر از مدیریت بحران استان برای کل استان ابلاغ شده انتظار ما این است با توجه به خشکسالی حاد طبس سهم ویژه‌ای برای این شهرستان اختصاص یابد تا کشاورزان و دامداران از اعتبار بهره مند شوند و قسمتی از مشکلات کاهش پیدا کند.

معاون رئیس سازمان و مدیر جهاد کشاورزی طبس گفت: یکی از پروژه‌های پیشنهادی ما برای جبران کاهش اثرات خشکسالی اختصاص تسهیلات بلند مدت با کارمزد پایین بوده و کمک به بخش کشاورزی و ذخیره صندوق توسعه کشاورزی تا کنون برای خرید جو مدت‌دار اختصاص یافته تا به متقاضیان تحویل شود.

بخشایی در خصوص اصلاح‌نژاد دام گفت: با توجه به تجربیات انجام شده نتایج بسیار خوبی داشته‌ایم و هر بز محلی در شرایط مرتع حداکثر در روز 400 گرم بیشتر تولید شیر نداشته‌ اما با بزهای دو رگ تولید شده(سانن) تا دو کیلو شیر تولید روزانه دارند و می‌توان با اصلاح‌نژاد قسمتی از مشکلات کاهش پیدا کند و فشار به مرتع کم می‌شود و درآمد دامدار بسیار مرغوب‌تر است و اصلاح‌نژاد دام یکی از پروژه‌هایی است که در راستای اقتصاد مقاومتی و اثرات خشکسالی باید به آن توجه شود و تسهیلات با کارمزد پایین در اختیار دامدار قرار بگیرد تا درآمد آنان بهتر شود.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار: 22 آذر 1395، کد مطلب: 13950922000030، www.farsnews.com