شعار سال: بسیاری از گروه‌ها و شخصیت‌های حقیقی یا حقوقی که دم از محیط‌زیست می‌زنند، عملا در پای منافع سیاسی یا مصلحت‌های قومی یا استانی خود، از موازین و اصول محیط‌زیستی عبور می‌کنند. توصیه نگارنده به این افراد آن است که فعالیت‌های خود را در قالب یک حزب سیاسی یا انجمن صنفی پیگیری کرده و حرمت کنشگری در حوزه محیط‌زیست را پاس دارند.

به عنوان مثال: این روزها بر سر ماجرای طرح‌های انتقال آب، بین آنهایی که فکر می‌کنند کنشگر محیط‌زیستی بوده و بعضا حتی عضو یک سمن یا سازمان مردم‌نهاد هم هستند، جنجالی کم‌سابقه در جریان است؛ اصفهانی‌ها درحالی‌که خود را مدافع جدی‌تر انقلاب می‌دانند، با ارائه شمار شهدا و جانبازان خود در طول دفاع مقدس، حق بیشتری از مواهب توسعه برای خود درنظر گرفته و استان‌های چهارمحال‌وبختیاری، یزد و خوزستان را متهم به رُبایش حقابه خویش می‌کنند. یزدی‌ها می‌گویند: اگر به ما آب ندهید، مواد اولیه لازم برای صنایع اصفهان و خوزستان و... را دیگر تأمین نخواهیم کرد. چهارمحالی‌ها هم می‌گویند: ما در سرشاخه زاینده‌رود و کارون نشسته‌ایم و این سزاوار نیست که با کمبود آب روبه‌رو باشیم و اجازه دهیم این آب به‌سمت استان‌های دیگر رود! چنین استدلالی را مردم دیگر مناطق زاگرس‌نشین از جمله کهگیلویه‌وبویراحمد هم گاهی مطرح می‌کنند و می‌گویند: چرا باید ۱۰ درصد آب کشور از قلمروی سیاسی ما عبور کند و فقط حق برداشتِ یک درصد آن را داشته باشیم؟ شبیه این قصه بین گروه‌های ذی‌نفع در مازندران، سمنان و دیگر مناطق کشور از جمله همدان، زنجان، مرکزی، هرمزگان، ارومیه، کردستان، فارس، قم، الیگودرز، گلپایگان و... هم در جریان است.

تأسف‌برانگیز آنکه محیط‌زیست هم در این میان به‌عنوان یک ابزار مورد سوءاستفاده سیاست‌ورزان در مناطق یادشده، قرار گرفته است و هرجا که طرفداری از محیط‌زیست، به‌نفع منافع سیاسی آنها در تصاحب آبِ بیشتر باشد، خود را محیط زیستی نشان می‌دهند و هرجا که شاهد موضع‌گیری خلاف خود از سوی محیط‌زیست و محیط‌زیستی‌ها باشند، آنها را گروهی گول‌خورده یا معاند می‌پندارند!

اما غم‌انگیزتر از همه، آن است که گاهی شاهد بازی‌خوردن سمن‌های محیط‌زیستی و درغلتیدن به این مناقشه‌های سیاسی بوده و آنها هم برای تصاحب منافع محلی و خشنودی صاحبان قدرت در استان خویش یا ترس از نگاه‌ها و تدابیر امنیتی بیشتر، پا روی اخلاق محیط زیستی و منافع ملی می‌نهند و علیه هم در استان‌های مجاور اعلام جنگ می‌دهند!

یادمان باشد:

هرنوع طرح انتقال آب، یک بی‌اخلاقی آشکار و منجر به ضرر اکولوژیک برای کل منطقه است. نگاه کنید به بلایی که ترکیه بر سر میان‌رودان آورد؛ آنها هم ادعایشان این است که دجله و فرات از سرچشمه‌های کشور ما می‌جوشد و ما حق داریم هر نوع دخل و تصرفی که خواستیم، در آن انجام دهیم. همین بلا را اخیرا همسایه شرقی ما، افغانستان به کمک سدهای جدیدی که به‌وسیله هندی‌ها و ترک‌ها روی هیرمند و هریرود می‌سازند، دارد بر سر مشهدی‌ها و سیستانی‌ها می‌آورد! نمی‌آورد؟

ما چه می‌کنیم؟!

ما نیز دقیقا همین بلا را با مجموعه طرح‌های موسوم به داریان، زاب، سیمره، کرخه و... بر سر همسایه غربی می‌آوریم! نمی‌آوریم؟! خلاصه اینکه اغلب گروه‌ها، فقط ادعای محیط‌زیستی‌بودن دارند اما در عمل و آنجا که باید به‌نفع منافع اکولوژیک از منافع سیاسی، قومی و استانی گذشت، آنچه ذبح می‌شود، موازین و آموزه‌های محیط‌زیستی است.

اینک چه باید کرد؟!

روی سخنم با آن گروه از کنشگران واقعی محیط‌زیست در استان‌های یادشده است؛ خواهش می‌کنم خود را درگیر این دعواهای سیاسی نکنید و پاسدار مرام محیط‌زیستی خود باشید مانند گروهی از دوستداران محیط‌زیست در شاهرود که مردانه به مخالفت خود با طرح انتقال آب ادامه دادند و دوستداران محیط‌زیست در فریدونشهر که آنها هم آزادگی خود را در پای خشنودی قدرت‌سالاران اصفهانی حراج نکردند. بیاییم به سرنوشت تلخ ارومیه، یزد و اصفهان دقت کنیم؛ مناطقی که طرح‌های سازه‌ای فراوانی در آنها اجرا شد تا آبی بیشتر از پتانسیل طبیعی‌شان در اختیار بگیرند، آیا روزگار امروز آنها بهتر از زمانی است که این آب عاریتی را نداشتند؟ آیا امروز از امنیت‌اجتماعی بیشتری برخوردار هستند؟!

کلام آخر آنکه؛

محیط‌زیستی‌ها با ارتقای دانش ژرف خود در حوزه بوم‌شناسی، بکوشند تا از این دعواها و طرح‌های انتقال آب دوری کنند و بدانند که همه این طرح‌ها، چه در اصفهان اجرا شود یا چهارمحال، یزد، خوزستان و... به ضرر پایداری تمدن و وحدت ایرانیان تمام خواهد شد. راه سعادت ما مطالبه کاهش ‌وابستگی ‌معیشتی از منابع آب و خاک و معرفی‌ و ‌تقویت‌ کسب‌و‌کارهای ‌سبز است.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از وبسایت آوای اقتصاد، تاریخ 18 دی 95، کد مطلب: 25892239: www.avayeghtesad.ir