درنای سیبری هرساله از اوایل آبان برای زمستان گذرانی وارد منطقه تالابی فریدون‌کنار می‌شود و حدود ۴ ماه از سال را تا اواسط اسفند در دامگاه‌های فریدون‌کنار، ازباران و سرخ‌رود سپری می‌کند.

درنای سیبری هرساله از اوایل آبان برای زمستان گذرانی وارد منطقه تالابی فریدون‌کنار می‌شود و حدود ۴ ماه از سال را تا اواسط اسفند در دامگاه‌های فریدون‌کنار، ازباران و سرخ‌رود سپری می‌کند

درنای مهاجر به منطقه فریدون‌کنار آخرین بازمانده از گله غربی درنای سیبری است که هرساله طی یک تقویم نانوشته و منظم هفته اول آبان مهاجرت خود را از سرزمین جوجه آوری واقع در غرب سیبری به‌سوی آخرین حدّ جنوبی مهاجرتش که تالاب‌های حاشیه جنوبی دریای خزر که شامل اراضی غرقابی و تالاب‌های فصلی منطقه فریدون‌کنار می‌باشند، آغاز و تا اوایل اسفند در این منطقه بسر می‌برند.

درناها دارای ۱۵ گونه مختلف هستند که سه گونه از آن‌ها یعنی درنای فریادکش، درنای تاج قرمز و درنای سفید سیبری به‌عنوان گونه‌های در معرض خطر طبقه‌بندی‌شده‌اند. درنای سیبری دارای رقص و آواز باشکوهی بوده و نماد طول عمر و وفاداری بشمار می‌روند. طول عمر درنای سیبری تا هفتادسال هم می‌رسد و جفت‌ها همواره باهم بسر می‌برند و با از دست رفتن یکی از جفت‌ها دیگری تا پایان عمر جفتی اختیار نمی‌کند.

پرهای این پرنده کاملاً سفید و با شاه‌پرهای سیاه‌رنگ، دارای چین‌پوستی قرمزرنگ در ناحیه پیشانی هستند. پراکنش این‌گونه تنها در سیبری و آسیاست و دارای سه جمعیت مستقل غربی، مرکزی و شرقی هستند که جمعیت مرکزی آن‌که از سیبری مرکزی در شمال تا پارک ملی کئولادو در ایالت راجستان هند مهاجرت می‌کردند و به دلیل شکار بی‌رویه این پرنده در افغانستان و پاکستان آخرین جفت از آن‌ها در طی سال‌های ۲۰۰۲ -۲۰۰۱ دیده‌شده و در حال حاضر از بین رفته‌اند.

جمعیت شرقی درنای سیبری که مهاجرت زمستانه‌شان را از غرب سیبری در ایالت خودمختار یاکوتیا روسیه به سمت دریاچه پویانگ در چین ادامه می‌دهند، کماکان از جمعیت خوبی برخوردار هستند و در سال جاری جمعیت آن‌ها را حدود ۴۰۰۰ قطعه برآورد کرده‌اند.

جمعیت غربی درنای سیبری که مسافتی حدود پنج هزار کیلومتر را از سرزمین‌های وسیع غربی سیبری به سمت تالاب‌های نارزوم در قزاقستان و تا ذخیره‌گاه طبیعی آستارا خان روسیه در دهانه رود ولگا، آذربایجان و نهایتاً تا منطقه تیراندازی ممنوع تالاب بین‌المللی فریدون‌کنار ادامه می‌دهد، وضعیت روبه‌زوالی دارد و در ۶-۵ سال گذشته تنها یک قطعه از آن باقی‌مانده و کماکان به مهاجرت خود ادامه می‌دهد.

* بازمانده درناها از مازندران رفت

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بابلسر و فریدون‌کنار در گفتگو با خبرنگار مهر بابیان اینکه درنای سفید سیبری ۱۹ آبان ماه به استان سفرکرده است اظهار داشت: این بازمانده درناها روز شنبه تالاب‌های استان را ترک کرده است.

ناصر کیایی افزود: جفت نر تک درنای سفید سیبری پاییز برای زمستان گذرانی وارد تالاب بین‌المللی شهر ساحلی و بندری فریدون‌کنار شده بود و این درنا که امید نام دارد و برای چند سال پیاپی به فریدون‌کنار می‌آید.

رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بابلسر و فریدون‌کنار افزود: درنای امید چند سالی است که جفت ماده خود که آرزو نام داشته را ازدست‌داده و دیگر جفت‌گیری نکرده است و درنای سفید سیبری از گونه‌های در معرض انقراض بوده و برای زمستان گذرانی در قاره آسیا فقط به کشور ایران و فقط به استان مازندران و فقط به تالاب‌های فریدون‌کنار و روستای ازباران مهاجرت می‌کند.

* مازندران یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور در بخش تنوع حیات‌وحش است

مازندران یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور در بخش تنوع حیات‌وحش است و به گفته کوروش ربیعی مدیر اداره حیات‌وحش محیط، زیست مازندران، با توجه به شرایط محیطی و تنوع زیستگاهی طبیعی، از مجموع ۵۴۰ گونه پرنده، مازندران بیش از ۳۳۰ گونه پرنده خشک زی، تالابی و کنار آبزی را در خود جای‌داده که از این لحاظ تنوع خوبی داریم.

کوروس ربیعی رئیس بخش حیات وحش اداره محیط زیست مازندران در گفتگو با خبرنگار مهر دو تالاب میانکاله وفریدونکنار وسرخ‌رودرااز مهم‌ترین زیستگاه‌های پرندگان دانست و افزود: آنچه در سرخ‌رود بزرگ‌ترین جمعیت قوهای فریادکش راداریم که پس از سرمای سال ۸۶ وارد منطقه کشاورزی سرخ‌رود شدند و تعداد آن‌ها از سه هزارتا هفت هزار قطعه متغیر است.

وی اظهار داشت: در استان مازندران ۲۱ منطقه چهارگانه شامل ۲ پارک ملی ۳ اثر طبیعی ملی ۵ پناهگاه حیات وحش و ۱۱ منطقه حفاظت شده داریم که این مناطق به عنوان مهمترین مناطق حفظ تنوع زیستی در استان محسوب می شوند و از نظر تنوع گونه های جانوری ۵۰ درصد از پرندگان ، ۳۵ درصد پستانداران ، ۳۰ درصد خزندگان و ۵۰ درصد ماهی های کشور در استان مازندران وجود دارد.

تلاش‌های زیاد صورت گرفته درزمینهٔ معرفی جوجه‌های پرورشی درنای سیبری که از سال ۱۳۷۴ با انتقال ۲ قطعه از ایالات‌متحده آمریکا و متعاقباً در طی سال‌های ۸۱، ۸۲ و ۸۵ به ترتیب با ۳، ۲ و ۲ قطعه از مرکز تکثیر و پرورش درنای سیبری در مرکز OKA روسیه به تالاب فریدون‌کنار که تقویت جمعیت درنای سیبری و ترکیب با درناهای وحشی برای مهاجرت به سرزمین جوجه آوری آن‌ها صورت گرفته است، متأسفانه موفقیت‌آمیز نبوده است و جوجه‌های پرورشی رهاسازی شده قادر به همراهی درنای وحشی در زمان مهاجرت برگشت نبوده‌اند.

تنها آمار ثبت‌شده از گله غربی درنای سیبری در سال‌های دور که در مسیر توقف سالیانه این‌گونه در دلتای رود ولگا در سال ۱۹۳۰ در دست است حاکی است که زمانی جمعیت آن بیش از ۲۰۰ قطعه بوده است.

مهاجرت‌های طولانی و وقایع طبیعی در مسیر مهاجرت، نرخ پایین جوجه آوری، مکانیسم‌های پیچیده تولیدمثلی در این پرنده، سن بالای بلوغ، عدم تخم‌گذاری و آشیانه سازی سالانه و نیاز به زیستگاه ویژه و اختصاصی در این پرنده عوامل اصلی کاهش طبیعی جمعیت درناهای سیبری بشمار می‌روند.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری مهر، تاریخ انتشار: 15 اسفند 1395، کدخبر: 3923357 ، www.mehrnews.com