برگزاری نمایشگاه نوروز 96 در موزه زنده سفال تبریز باعث شد تا گپ و گفتی با مدیر انجمن دوستداران سفال آذربایجان‌شرقی داشته باشیم که در ادامه می‌خوانید.

نهمین نمایشگاه نوروزانه هفت سین و هدایای نوروزی

فریده تطهیری مقدم، مدیر انجمن دوستداران سفال آذربایجان‌شرقی در خصوص نمایشگاه سفال در نوروز 96 گفت: امسال نهمین نمایشگاه نوروزانه هفت‌سین و هدایای نوروزی با حضور 46 هنرمند عضو انجمن دوستداران سفال استان و دیگر اعضا برگزار می‌شود.

وی با بیان اینکه اصلی‌ترین هدف این نمایشگاه معرفی و توسعه هنر سفالگری بومی آذربایجان‌شرقی در قالب ساخت و نقش‌آفرینی بوده، افزود: انجمن دوستداران سفال امیدوار است با بهره‌مندی از خرد جمعی و همکاری گروهی، حضوری قانونمند و هماهنگ جهت تداوم هنر سفالگری منطقه و اشاعه آن با توجه به پیشینه غنی هنر ایران داشته باشد.

مدیر انجمن دوستداران سفال آذربایجان‌شرقی ادامه داد: این نمایشگاه با شرکت 46 نفر از اعضای انجمن دوستداران سفال آذربایجان‌شرقی و هنرجویان از هفتم اسفند برگزار شده و تا 27 اسفند ادامه خواهد داشت و عموم مردم و دوستداران این هنر بومی می‌توانند از ساعت 10 صبح تا 19 برای تماشای این نمایشگاه به محل دائمی موزه زنده سفال واقع در خیابان شمس تبریزی روبه روی خیابان «گرو» کوچه علوی پلاک 100 مراجعه کنند.

تاریخچه تشکیل این انجمن دوستداران سفال آذربایجان‌شرقی

تطهیری مقدم در ادامه در خصوص تاریخچه تشکیل این انجمن و فعالیت‌های آن گفت: انجمن، آموزش نقاشی روی سفال و چرخ‌کاری بر روی سفال در تبریز را از سال 75 شروع کرده و تقریباً از یک سال بعد برای ایجاد همکاری و تربیت هنرجویان گفت‌وگوها انجام گرفت و بالاخره در سال 81 کارهای اداری به اتمام رسید و انجمن به ثبت رسید.

وی خاطرنشان کرد: با توجه به نیاز برای وجود مرکز حفظ هنر بومی سفال، پس از اختتامیه نخستین جشنواره سفال و سرامیک هنری و کاربردی آذربایجان در مسجد کبود و بعد از پیگیری‌های استاندار وقت، قول‌هایی برای خرید خانه‌ای قدیمی به عنوان موزه سفال استان داده شد که این خانه خریداری و بعد از مرمت آن، موزه سفال شروع به کار کرد که مدیریت این موزه را هم انجمن بر عهده گرفت.

تطهیری مقدم با بیان اینکه حدود 80 نفر عضو سالانه در این انجمن داریم، گفت: انجمن دوستداران سفال استان بیشتر به دنبال کسانی است که توانمندی کارکردن را داشته باشند، البته در سال‌های جاری شرایط عضویت حرفه‌ای‌تر شده و باید متقاضیان عضویت دوره‌هایی را گذرانده باشند که بتوانند یار انجمن بوده و نگاه تخصصی‌تری داشته باشند.

وی خاطرنشان کرد: موزه زنده سفال تبریز می‌توان گفت نمونه پایلوت از یک موزه زنده است که تولیدات آن مبتنی بر مواد اولیه منطقه بوده و پیشینه بومی دارد و بر همین اساس سعی شده در آن محل اجرا و احیا شود و به عبارتی دیگر تمام مراحل تولید را در این موزه داریم.

خاک بومی منطقه آذربایجان،خاک سفید زنوز

مدیر انجمن دوستداران سفال استان آذربایجان‌شرقی افزود: هر جایی که تمدنی بوده سفالگری با خاک قرمز داشته‌ایم اما ویژگی خاصی که در سفالگری تبریز وجود دارد علاوه بر خاک رس قرمز که در مناطق بسیاری وجود دارد، خاک بومی منطقه آذربایجان یعنی خاک سفید است .

وی ادامه داد: سفالگری با خاک سفید به تبع اینکه معادن آن در همه جا نیست و کارکردن با آن پیچیدگی خاص خود را دارد، به دلیل متفاوت بودن فرآیند پخت، هنر سفالگری تبریز را ویژه کرده است.

تطهیری مقدم گفت: براساس آن چیزی که ما دنبال می‌کنیم و از آخرین سفالگران منطقه نیز اطلاعاتی را کسب کرده‌ایم، تقریباً از اواخر قرن 12 این نوع سفالگری به دلیل وجود معادن خاک سفید در منطقه «زنوز» وجود داشته است.

انجمن دوستداران سفال استان و همکاری با دانشگاه‌ها

وی با بیان اینکه در موزه زنده سفال تمام مراحل تولید به روش کهن آموزش داده شده و در کنار آن یک نمایشگاه دائمی برگزار می‌شود،افزود: البته ما با امروزی کردن مخالفتی نداریم اما موزه‌های زنده می‌توانند با ارتباط با طبیعت و پیشینه خود را حفظ و به معاصران معرفی کنند چرا که باید در شاخه‌های مختلف هنر مراحل تولید کهن را معرفی کنیم.

مدیر انجمن دوستداران سفال استان آذربایجان‌شرقی خاطرنشان کرد: موزه‌های زنده می‌توانند با حفظ روش‌های تولید کهن، تمام مراحل تولید را به مخاطب معرفی کنند.

وی در خصوص ارتباط انجمن با دانشگاه‌ها و مراکز علمی ادامه داد: در شاخه‌هایی که در حیطه آموزش ما هست، سعی می‌کنیم افراد را حرفه‌ای کنیم. حالا این فرد حرفه‌ای اگر امکاناتی را بخواهد که در اختیار دانشگاه‌ها نیست، می‌تواند از این مجموعه بهره‌مند شوند و یا اگر امکاناتی که در اختیار این انجمن نیست، می‌تواند از امکانات دانشگاه‌ها استفاده کند و به عبارت دیگر انجمن دوستداران سفال استان و دانشگاه‌های استان در این رشته می‌توانند مکمل هم باشند.

تطهیری مقدم اضافه کرد: بحث همکاری دانشگاه‌ها و انجمن‌هایی از این قبیل اتفاق خوبی است چرا که در راستای نگاه کردن به سفالگری در فضاهای آکادمیک و دانشگاهی کمک کرده و به یقین زمانی که هنرهای بومی و صنایع‌دستی در دانشگاه‌ها امکانات تعریف شده‌ای داشته باشند، اعتبار بیشتری پیدا می‌کنند و افراد توانمندتری را جذب می‌کنند.

دوره‌های آموزشی سفالگری

وی در خصوص بحث آموزش هنرجویان نیز گفت: دوره های آموزشی دو قسمت است، در ابتدا یک قسمت ساخت بدنه و یک قسمت دیگر نقش آفرینی بر روی این بوم گلین است و می تواند کاشی یا ظروف کاربردی و یا فرم های انتزاعی باشد که روی آن امکان نقش باشد.

مدیر انجمن دوستداران سفال استان آذربایجان‌شرقی خاطرنشان کرد: از قرن‌های گذشته زمینه‌های خاک یکی از بوم‌های نقاشی در کشور بوده، همیشه اگر به تاریخ نگاه کنیم به عنوان یک بوم نقاشی به آن نگاه شده و به همین لحاظ سعی کرده‌ایم از این پیشینه غنی در این دوران بهره‌مند شویم و بوم نقاشی سفالین در کشور ما یکی از بخش‌های هویتی و جدی در کشور است چرا که در برخی دوره‌های تاریخ نقاشی را بر روی سفال می‌توانیم جستجو کنیم.

استقبال خوب از هنر سفالگری در جامعه

وی ادامه داد: استقبال از این هنر در جامعه خیلی خوب است و با ایجاد دانشکده‌های هنر در دانشگاه‌های مختلف استان و کشور اتفاق مهمی در خصوص هنر و به خصوص هنر بوم خاک، توانسته‌ایم مطرح کنیم.

تطهیری مقدم بیان کرد: در خود شهر تبریز شاید بیش از 3 هزار نفر باشند که با این کار آشنا باشند و تولید کنند.

وی ادامه داد: بخش اساسی در انجمن ارائه خدمات به هنرمندانی است که می‌توانند با گل کار کنند، اینکه آنها با تولیدات خود چه عرصه‌ای را می‌توانند برای خود فراهم کنند در اختیار خودشان بوده و تمایلی هم به دخالت در آن نداریم چون نه قدرتش را داریم و نه علاقه‌ای به داشتن این قدرت داریم و یقیناً اگر کسانی که سوار قطار سفالگری تبریز که با مجموعه ویژگی‌های خاص خود یک برند بوده، شده‌اند، با هم هماهنگ باشند حتماً بهره‌وری بیشتری را خواهند داشت اما تا به امروز به خاطر دلایل خاص خود نتوانسته‌ایم این انسجام را به وجود بیاوریم البته برخی هنرمندان توانسته‌اند ارتباطات ملی و حتی فراملی را ایجاد کنند.

با اندکی تلخیص و اضافات، برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی نصر، تاریخ انتشار: 30 اسفند 1395، کد مطلب: 66638، www.nasrnews.ir