شعار سال: جمال مصفایی رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین اظهار کرد: مصارف آب را میتوان در دو بخش«کشاورزی» و «شهری و صنعت» مورد بررسی قرار داد که مصارف صنعتی و شهری بیش از 10 درصد مصرف آب این بخش و بخش کشاورزی نیز 90 درصد مصرف آب را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه داد: در اکثر کشورهایی که در کمربند خشک ونیمه خشک دنیا قرار گرفتهاند راندمان مصرف کشاورزی بیش از سایر بخشهاست.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین خاطرنشان کرد: در ایران در چند سال اخیر بیشتر زمینهای کشاورزی را تحت آبیاری تحت فشار قرار گرفته شده است که مازاد آب، صرف توسعه بخش کشاورزی میشود در صورتی که تحت فشار کردن آبیاری باید به صرفه جویی منجر شود.
وی افزود: به طور قطع اعلام میکنم که اجرای سیستم آبیاری تحت فشار در استان نه تنها به سود منابع آب زیرزمینی نیست بلکه به ضرر آن است چراکه در سیستم آبیاری سنتی یا همان غرقابی 40 درصد از آب به سفرههای زیرزمینی بازمیگردد در آبیاری تحت فشار این نفوذ را از دست میدهیم و این به یک آسیب تبدیل شده است.
مصفایی تصریح کرد: سیستم آبیاری تحت فشار فقط باید با هدف صرفهجویی در مصرف آب باشد نه توسعه بخش کشاورزی و این یک آفتی برای استان است.
وی گفت: با نصب کنتور هوشمند برای چاههای آب کنترل زیادی صورت گرفته است که تا حدودی جلوی برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی گرفته شده است.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین تشریح کرد: در کنتور هوشمند با افزایش برداشت آب بیشتر، قیمت آب مصرفی افزایش پیدا میکند و برداشت زیاد برای کشاورز مقرون به صرفه نیست و همه این اقدامات در راستای تعادل بخشی به منابع آبهای زیرزمینی صورت گرفته است و طی سالهای اخیر بسیاری از چاههای آب غیرمجاز بسته شدند با این تدابیر فاصله زیادی بین برداشت و تزریق وجود دارد.
وی یادآور شد: یک اقدام خوبی که صورت گرفته است مجوز انتقال آب از رودخانه طالقان به شهر قزوین است به میزان 60 میلیون مترمکعب است که باید به این نکته اشاره کنم که این امر 8 سال آینده برای استان محقق خواهد شد.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین گفت: باید یادآور شد که انتقال آب طالقان به قزوین صرفاً برای مصارف شرب است و برای کشاورزی اختصاص نخواهد داشت.
وی تأکید کرد: انتقال بین حوزهای آب در مجامع بینالمللی و دانشگاهی یک امر منسوخ شده است و بر آن خط بطلان کشده شده است و این انتقال برای مصارف کشاورزی اصلا مقرون به صرفه نیست.
مصفایی متذکر شد: بحران کم آبی در چند سال آینده بحرانهای اجتماعی را در پی خواهد داشت کماکان در سالهای اخیر برخی از نزاعهای روستائیان را بر اثر کم آبی شاهد بودیم که مسلماً با تشدید بحران آب بیش از این خواهد شد.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین افزود: الگوی کشت تنها راه برای مقابله با بحران کم آبی است تا بر اساس میزان آب موجود محصول کشت شود.
وی عنوان کرد: نباید به هر قیمت در استان به خودکفایی برسیم، در واقع باید مطالعه طرح الگوی کشت آغاز شود چرا که تعلل جایی ندارد.
مصفایی اظهار کرد: طرح الگوی کشت از 4 سال اخیر در استان مطرح شده است ولی سرعت مطالعات آن کُند است و در مرحله اجرا نیز با مشکلاتی مواجه است.
وی مطرح کرد: رودهای« الموت رود»، «طالقان رود» و «شاهرود» از رودخانههای جاری در سطح استان به شمار میروند و بقیه رودخانههای استان فصلی هستند که حداکثر بهره از آنها انجام میشود.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین اعلام کرد: اگر 10 تا 15 درصد در مصرف آب کشاورزی صرفهجویی کنیم مشکل کم آبی استان مرتفع خواهد شد.
وی ادامه داد: وقتی سفره آبهای زیرزمینی افت و به موازات آن دشت فرونشست میکند و دیگر قابل جبران نیست و از دست رفته تلقی میشود و آبخوان اولیه را نخواهیم داشت.
مصفایی خاطرنشان کرد: باید جلوی ضرر را گرفت تا بیشتر از این فراگیر نشود چراکه اگر کمبود آب و ریزگردها به بحران اجتماعی تبدیل شود کنترل آن سخت خواهد بود.
وی تصریح کرد: در جمع آوری آبهای سطحی استان آبریز حوزه شاهرود بیلان مثبتی داریم و چون دشت قزوین زیر حوزه شور قرار دارد بیلان منفی است و در دشت قزوین و آبخوان این دشت نیازی به جمعآوری آب نداریم.
رئیس اداره کنترل سیلاب و آبخوانداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری قزوین تشریح کرد: هرچه آب از رودخانههای «حاجی عرب»،«خررود» و «ابهر رود» میآید وارد آبخوان و در نهایت تبدیل به آبهای زیرزمینی میشود و در واقع میتوان گفت که هدررفت آب نداریم و آبخوان دشت قزوین تقویت میشود.
مصفایی در پایان جمعبندی کرد: برای مقابله با بحران کم آب قزوین دو راهکار وجود دارد، نخست آنکه باید با اجرای طرح الگوی کشت در مصرف آب بخش کشاورزی صرفه جویی صورت گیرد و در گام بعدی نیز تغییر سیستم آبیاری از سنتی به تحت فشار با هدف صرفهجویی استفاده از منابع آبهای زیرزمینی باشد نه توسعه بخش کشاورزی.
با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از پایگاه خبری تحلیلی قزوین خبر، تاریخ 2 اسفند 95، کد مطلب: 2118: www.qazvinkhabar.com