شعار سال: همه جای بوی رمضان می دهد، بوی تلاوت های زیبای قرآن سفره های افطار و سحر و کمی جلوتر که می رویم بوی شب های قدر نیز می آید؛ آیا همراه با این شمیم دل انگیز شور و نشاط اجتماعی نیز وجود دارد آیا توانسته ایم رمضان را تبدیل به فرصتی برای نشاط و همبستگی اجتماعی کنیم؟ آیا توانسته ایم از این ظرفیت همانند دیگر کشورهای اسلامی به خوبی و در راستای تقویت وحدت در جامعه استفاده کنیم؟ به راستی توجه به این موارد ضرورت نگاه پرعمق به کدام مسله را در جامعه می طلبد، کاستی های ما در این زمینه از کجا نشات می گیرد و باید از کجا شروع کنیم. برای بررسی این موضوع با پروانه سلحشوری، رئیس فراکسیون زنان و خانواده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون فرهنگی مجلس به گفتگو نشستیم که مشروح آن را در زیر می خوانید:

* چرا در ایران همانند دیگر کشورهای اسلامی به ماه مبارک رمضان همانند یک جشن بزرگ و مناسبت خاص نگاه نمی شود؟

همه جای دنیا وقتی ماه مبارک رمضان شروع می شود شور و شوق مضاعف بین مردم ایجاد می شود چرا که آنها به ماه مبارک رمضان همانند یک فستیوال نگاه می کنند یعنی در کنار عبادت هایشان جشن های ویژه و مراسم های ویژه نیز دارند و همین موضوع همبستگی اجتماعی را بین آنها بیشتر می کند. ما می توانیم در این ماه علاوه بر تزکیه نفس و خودسازی ارتباط بین مردم را نیز در جامعه بیشتر کنیم، در اغلب کشورهای مسلمان همانند ترکیه و مالزی نمایشگاه هایی خاص و ویژه ای برای ماه مبارک برگزار می شود و فقط نمایشگاه ها محدود به نمایشگاه قرآن نیست حتی این موضوع را در کشورهایی که مسلمانان آنها اکثریت نیست نیز می بینیم. ما می توانیم در کنار برگزاری نمایشگاه قرآن جشنواره های مختلف چه جشنواره موسیقی چه تئاتر و چه مواد غذایی و غیره را نیز در محافل عمومی و حتی در پارک ها داشته باشیم. ما نه تنها در ماه مبارک رمضان بلکه برای دیگر مناسبت های و جشن های مذهبی مان نیز هنوز این فرهنگ سازی را نداشته ایم که مردم دور هم جمع شوند البته در مراسم عاشورا شاهد حضور گسترده مردم در جمع های گسترده هستیم اما برای سایر مناسبت هایمان و به ویژه ماه مبارک رمضان چنین فرهنگ سازی را نداشته ایم.

* چرا ما فرهنگ رمضانیه همانند فرهنگ عاشورا در جامعه نداشته ایم و فرهنگ رمضان را فقط محدود به روزه گرفتن کرده ایم؟

ما باید بدانیم فرهنگ رمضان علاوه بر روزه گرفتن و تزکیه نفس توجه به سایر اقشار محروم و ضعیف جامعه و همچنین تقویت همبستگی اجتماعی است. در اغلب کشورهای عربی همسایه می بینیم که مردم در ماه مبارک رمضان کار نمی کنند و گویا شب ها بعد از افطار زندگیشان شروع می شود و برای همین بعد از مراسم افطار مراسم ها و برنامه های ویزه دارند اما در کشور ما چون مردم در طول روز کار می کنند و بعد از افطار سعی می کنند استراحت کنند پس شاهد مراسم ها و برنامه های ویزه نیستیم. ما ایرانی ها در جمع های کوچک خانوادگی و دوستانه مراسم افطاری برگزار می کنیم و همین تشکل های کوچک باعث می شود تا تشکل های بزرگ شکل نگیرد در واقع ما می توانیم مراسم های افطاری مان برای تشکل های بزرگ نیز برگزار کنیم و باید در این زمینه حداقل هایی را تعریف کرده باشیم که متاسفانه ما هنوز در این حداقل ها مانده ایم.

* آیا برای این حداقل ها نیاز به قانون داریم؟

اینگونه موارد نیاز به قانون ندارد چرا که فرهنگ سازی با قانون و زور و اجبار نهادینه نمی شود ما فرهنگ سازی را باید از خود مردم و به وسیله دستگاه های فرهنگی آغاز کنیم بر فرض مثال فلان سرای محله می تواند اعلام کند که امشب در کنار یک جشن کوچک و برپایی نمایشگاهی از مواد غذایی مراسم افطاری نیز برگزار می کند یا حداقل اگر افطاری نیز نمی دهند بگویند جشن کوچکی برگزار می کنند قطعاً کم کم اینگونه مراسم ها تبدیل به مراسم های بزرگ می شود. چه ایرادی دارد که در کنار مراسم قرآن خوانی که هر شب در برخی مساجد کشور برگزار می شود مراسم های دیگر نیز داشته باشیم ما باید جمع را تعریف کنیم. من دغدغه این را دارم که مناسبت هایی که در کشور ما برگزار می شود جمع های گسترده که در این مناسبت ها مشارکت و همبستگی داشته باشد وجود ندارد متاسفانه ما هنوز جمع را تعریف نکرده ایم حتی ما اعیاد مذهبی و باستانی مان را نیز به صورت محفلی و خانوادگی برگزار می کنیم و گسترده نیست.

برگزاری مراسمها و اعیاد به صورت جمعهای گسترده باعث ایجاد حس همبستگی و شادی مضاعف در بین مردم می شود و قطعاً ما باید به عنوان مسئولان این شادی را به مردم تزریق کنیم اگر ما جمع های بزرگ را در سطح ملی تشکیل دهیم در پی آن همبستگی اجتماعی ایجاد می شود و این برای بقای جامعه ضرورت دارد.

یکی از پیش نیازهای جامعه ضرورت چنین چیزی است اگر ما اعیاد و جشن های مذهبی مان را به صورت گسترده و در سطح ملی برگزار می کردیم دیگر شاهد این نبودیم که وقتی یک تیم فوتبال پیروز می شود و یا می بازد طرفداران آن به خیابان بریزند و یا حتی وقتی رئیس جمهوری انتخاب می شود مردم به خیابان بریزند قطعاً اگر ما اینگونه مراسم ها را داشتیم و برای آنها قالبی تعریف می کردیم این نیاز مردم رفع می شد نیاز همبستگی اجتماعی و انتقال شادی ها در بین مردم وجود ندارد و به همین دلیل با هر مناسبت کوچکی که می شود مردم به خیابان ها می ریزند و شادی می کنند. باید از نظر فرهنگی به جایی برسیم که مردم فارغ از جناح بندهای سیاسی که داریم بتوانند در اجتماع بزرگی که زندگی می کنند همبستگی اجتماعی داشته باشند و ما این همبستگی اجتماعی را القا کنیم.

با اندكي تلخيص و اضافات برگرفته از خبرگزاری شبستان، تاریخ انتشار: 8 خرداد 1396، کد مطلب: ۶۳۲۱۴۴:www. shabestan.ir