* ما از وظیفه خود شانه خالی نمی‌کنیم

محمد جعفر سرقینی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت درباره وضعیت معادن کشور در گفت و گو با «ایران» گفت: وضعیت معادن رضایتبخش دولت نیست و باید برای احیای آن کارهای مهمی صورت گیرد. اغلب معادن کشور به‌ صورت علمی کار نمی‌کنند و کارگران آموزش دیده نیستند. وقتی چنین اتفاقی در جریان باشد نمی‌توان از حوادث معدنی جلوگیری کرد.از این‌رو همواره این نگرانی و ترس وجود دارد که مبادا اتفاق دیگری در معادن کشور رخ دهد و جان چندین نفر به خطر بیفتد. وی ادامه داد: معادنی که طی این مدت دچار حادثه شدند تنها به علت نا‌ آگاهی بود. اگر کارگران می‌دانستند که چه کارهایی را در جلوگیری از پیشامد انجام دهند طی این مدت جان کمتر کارگری به خطر می‌افتاد. خیلی از بخش‌ها باید بر فعالیت معادن نظارت کنند. از نظر فنی سازمان نظام مهندسی معدن باید نظارت داشته باشد، وزارت کار مسئول حوادث بخش معدنی است لذا وزارت کار باید نظارت دقیقی داشته باشد. اما حضور وزارت کار و سازمان نظام مهندسی دلیل بر این نیست که وزارت صنعت از وظایف خود شانه خالی کند. ما نیز مسئول رسیدگی به معادن هستیم و باید با جدیت بیشتری ایمنی و وضعیت آموزش کارگران را پیگیری کنیم.وی خاطرنشان کرد: وضعیت معادن باید با فوریت بررسی شود تا دیگر شاهد اتفاقات ناگوار نباشیم.

* ایران جزو 15 کشور اول ذخایر معدنی

وزارت صنعت جلساتی را با مدیران بخش خصوصی در معادن برگزار خواهد کرد تا آنها نیز با دولت در بخش‌های ایمنی و آموزش همراه شوند. طبق برآورد سازمان جهانی کار، سالانه بیش از ۳۵۰ هزار مرگ و ۳۳۰ میلیون حادثه منجر به صدمه و جراحت در اثر حوادث ناشی از کار روی می‌دهد و خسارت های ناشی از آنها معادل ۴ درصد کل تولید ناخالص جهانی برآورد شده است. طبق اطلاعات منتشر شده از مرکز آمار ایران، کشور ایران با ۵۳۱۶ معدن فعال، جزو ۱۵ کشور اول دارای ذخایر معدنی دنیاست که بیش از ۶۰ نوع کانی از معادن آن استخراج می‌شود و در صنعت معدنکاری کشور بیش از ۱۰۰ هزار نفر به‌ طور مستقیم و حدود ۲ میلیون نفر به‌ طور غیرمستقیم مشغول به‌ کار هستند. متأسفانه در سال‌های گذشته تعداد حوادث ناشی از کار در معادن سیر صعودی داشته و تعداد این حوادث از ۸۷۶ حادثه در سال ۲۰۰۹ به ۱۱۷۷ حادثه در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته اما در ایران تعداد زیادی از حوادث ناشی از کار گزارش نمی‌شود.

* کارگران با ماشین‌آلات معدنی آشنایی ندارند

عبدالوهاب سهل آبادی رئیس خانه صنعت و معدن هم در گفت و گو با «ایران» درباره وضعیت معادن کشور گفت: من یک سؤال از مسئولان دارم، چند نفر باید کشته شوند تا به وضعیت معادن رسیدگی شود و بدانند در این بخش چه خبر است؟اگر نظارت‌ها درست و دقیق باشد از خیلی از فجایع معدنی می‌توان پیشگیری کرد.یکی از چالش‌های اصلی که این حوزه با آن روبه‌ رو است و متأسفانه هنوز به آن توجه نمی‌شود، آموزش است. خیلی از کارگران معدن ابتدایی‌ترین آموزش‌ها را هم ندیده‌اند و نمی‌دانند در موقع بروز حادثه یا حتی پیشگیری باید چه کاری انجام دهند.وی ادامه داد: دستگاه‌ها و لودرهای چند میلیاردی در معادن استفاده می‌شود اما افرادی که پشت فرمان آن کار می‌کنند هیچ آشنایی با آن دستگاه ندارند و بعضاً با آزمون و خطا بخش محدودی از کارکرد دستگاه را یاد می‌گیرند.لذا ضرورت دارد که کارفرما نسبت به این موضوع توجه کند و اجازه ندهد فردی که آموزش ندیده با این دستگاه‌ها کار کند. برخی از کارفرما‌ها برای آنکه حقوق بسیارکمتری پرداخت کنند از افرادی در معادن استفاده می‌کنند که هیچ آشنایی با بخش معدن ندارند.همین افراد اگر آموزش ببینند می‌توانند به توسعه معادن و برداشت از آن کمک کنند ولی این ناآشنایی سبب کاهش بهره‌‌برداری از معادن هم شده است.

* دستگاه‌های معدن 47 ساله شده است

رئیس خانه صنعت و معدن در ادامه گفت‌و‌گوی خود به قدیمی بودن ماشین‌آلات معدن اشاره کرد و با ابراز تأسف از اینکه ماشین‌آلات از رده خارج است گفت: ماشین‌آلات کهنه سبب شده که اتفاقات ناگواری در معادن کشور رخ دهد. مردم از رخدادهایی با خبر می‌شوند که در آن چندین نفر جان خود را از دست دادند اما این در حالی است که حوادث معدنی هر روز در حال رخ دادن است و جان افراد را می‌گیرد. از این‌ رو به غیر از اینکه دولت باید به ایمنی، نظارت و آموزش توجه کند،همچنین باید به بخش خصوص نگاهی داشته باشد.وی با بیان اینکه رسیدگی و نظارت بر معادن باید تکلیف شود، اظهار داشت: خیلی از دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی که در معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد مربوط به سال 1970 میلادی(47 سال پیش) است. همچنین افرادی که در معادن کار می‌کنند باید مورد توجه و حمایت دولت قرار گیرند. خیلی از کارگران معدن که حتی متعلق به بخش خصوصی است 5 ماهی است که حقوق نگرفتند. این افراد با چه میل و انگیزه‌ای می‌توانند کار کنند.

* 80 درصد حوادث به علت رفتار ناایمن است

شهناز نوایی مشاور خانه معدن نیز معتقد است: حجم استخراج معادن ایران در مقایسه با حجم تولید و استخراج کشورهایی مانند چین بسیار ناچیز است اما این درحالی است که تعداد و شدت حوادث در معادن ایران بحث‌برانگیز است و طبق مطالعات انجام شده، علت ریشه‌ای بیش از ۸۰ درصد حوادث، اعمال و رفتار ناایمن بوده و علت ۲۰درصد دیگر شرایط ناایمن و سایر عوامل مربوط است. منظور از اعمال ناایمن تخطی از دستورالعمل‌ها و رویه‌های ایمن‌کاری است و منظور از شرایط ناایمن، وجود موقعیت‌هایی است که ظرفیت وقوع حادثه را دارند.

وی درباره مهم‌ ترین اقدام برای ایجاد ایمنی در بخش‌های معدنی کشور به ایسنا گفته است یکی از مهم‌ترین اصول در جلوگیری از حوادث ناشی از کار، به‌ وجود آوردن و تقویت رفتارهای ایمنی در بین کارکنان معدن است. تجربه ثابت کرده که افراد به شیوه نسبتاً پایدار در موقعیت‌ها و شرایط خیلی متفاوت به محرک‌ها پاسخ می‌دهند و در نتیجه هرگونه تغییر در نگرش رفتاری، احتمالاً اثری مهم بر بروز رفتارهای ایمن یا ناایمن کارکنان دارد.

** نیم نگاه

اغلب معادن کشور به‌ صورت علمی کار نمی‌کنند و کارگران آموزش دیده نیستند. وقتی چنین اتفاقی در جریان باشد نمی‌توان از حوادث معدنی جلوگیری کرد.

اگر کارگران می‌دانستند که چه کارهایی را در جلوگیری از پیشامد انجام دهند طی این مدت جان کمتر کارگری به خطر می‌افتاد.

کشور ایران با ۵۳۱۶ معدن فعال، جزو ۱۵ کشور اول دارای ذخایر معدنی دنیاست که بیش از ۶۰ نوع کانی از معادن آن استخراج می‌شود و در صنعت معدنکاری کشور بیش از ۱۰۰ هزار نفر به‌ طور مستقیم و حدود ۲ میلیون نفر به‌ طور غیرمستقیم مشغول به‌ کار هستند.

متأسفانه در سال‌های گذشته تعداد حوادث ناشی از کار در معادن سیر صعودی داشته و تعداد این حوادث از ۸۷۶ حادثه در سال ۲۰۰۹ به ۱۱۷۷ حادثه در سال ۲۰۱۲ افزایش یافته اما در ایران تعداد زیادی از حوادث ناشی از کار گزارش نمی‌شود.

خیلی از دستگاه‌ها و ماشین‌آلاتی که در معادن مورد استفاده قرار می‌گیرد مربوط به سال 1970 میلادی(47 سال پیش) است.

بسیاری از کارگران معدن که حتی متعلق به بخش خصوصی است 5 ماهی است که حقوق نگرفتند. این افراد با چه میل و انگیزه‌ای می‌توانند کار کنند.

با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه ایران، صفحه 10، تاریخ انتشار: 27 خرداد 1396، شماره: 65221 .