سهم کاغذ از قیمت کتاب

با توجه بهافزایش قیمت۲۵۰ تومانی دلار در ماه‌ اخیر، کمتر از ۷ درصد قیمت دلار افزایش یافته است پس انتظار می‌رود قیمت کاغذ نیز به همین میزان افزایش یابد و با احتساب اینکه حدود ۱۰ درصد از قیمت پشت جلد کتاب سهم کاغذی است که مصرف می‌شود طبق پیش‌بینی انتظار می‌رود این سهم ۱۰ درصدی معادل ۷ درصد افزایش یابد. به‌عنوان مثال اگر قیمت کتابی ۳۰ هزار تومان بوده با افزایش میزان یادشده دلار، باید قیمت کتاب به ۳۰ هزار و ۲۰۰ تومان تغییر کند در حالی که متاسفانه چنین نیست. زیرا برخلاف انتظار قیمت کاغذ در روزهای اخیر به جای ۷ درصد، ۲۰ درصد افزایش یافته است قیمت نهایی کتاب ۶۰۰ تومان افزایش خواهد یافت و به ۳۰ هزار و ۶۰۰ تومان خواهد رسید. البته این در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن است زیرا معمولا مسائل روانی ناشی از افزایشدلاربر دیگر عوامل چون لیتوگرافی،‌ حمل‌و‌نقل، انبارداری و دستمزدهاینیروی انسانینیز تاثیر می‌گذارد و قیمت نهایی کتاب بیش از این پیش‌بینی است.

دلایل افزایش قیمت کاغذ

با بررسی بازار کاغذ درمی‌یابیم آنچه بر قیمت کاغذ تاثیر گذاشته چیزی بیش از افزایش قیمت دلار است همان‌طور که در روزهای اخیر رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران با اعلام افزایش ۲۰ درصدی قیمت کاغذ در بازار به‌خاطر متوقف شدن ثبت‌سفارش واردات این کالا، نسبت به افزایش قیمت کتاب ابراز نگرانی کرده است.محمود آموزگار رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر عنوان کرد: چند روزی است که ثبت‌سفارش برایوارداتکاغذ انجام نمی‌شود و ارز مبادله‌ای هم برای خرید این کالای استراتژیک حوزهصنعتنشر اختصاص پیدا نمی‌کند و این مساله موجب افزایش حدودا ۲۰ درصدی قیمت کاغذ در بازار شده است.وی با بیان اینکهارزمبادله‌ای مدتی است که تنها برای ۷ قلم ازکالاهای اساسیتخصیص می‌یابد که کاغذ جزو آنها نیست، افزود: به‌دلیل این مساله، در روزهای اخیر قیمت هر بند کاغذ ۱۰۰ در ۷۰ در بازار به حدود ۹۵ هزار تومان و قیمت هر بند کاغذ ۶۰ در ۹۰ هم به حدود ۷۵ هزار تومان افزایش پیدا کرده است.

رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران اضافه کرد: علاوه بر این مساله، مدتی است مجددا بحث افزایش نرختعرفه وارداتکاغذ از ۵ به ۱۰ درصد مطرح شده است که چنانچه این اتفاق رخ دهد، شاهد افزایش دوباره قیمت کاغذ و بالا رفتن نرخ افزایش آن از رقم ۲۰ درصد فعلی خواهیم بود که این مساله نگرانی‌های جدی را برای تولیدکنندگان کتاب یعنی ناشران، به وجود آورده است. آموزگار نسبت به این مساله که قیمت تمام‌شده محصولات تولیدشده از کاغذ از جمله کتاب به‌خاطر اتفاقات پیش گفته، بالا رود اظهار نگرانی کرد و گفت: در همین رابطه مذاکراتی با آقای کرباسیان وزیرامور اقتصادی و داراییبرای برطرف کردن این مشکل و بازگرداندن قیمت کاغذ به حالت قبلی، صورت گرفته و در جلسه‌ای که با آقای صالحی،وزیرفرهنگ و ارشاداسلامیخواهیم داشت، این موضوع و نگرانی فعالان عرصه نشر را به ایشان منتقل می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه کارخانه‌های تولید کاغذ در کشور در وضعیت فعلی تنها قادر به تامین ۲۰ درصد از نیاز داخلی هستند، نظر مسوولان دولتی را به این مساله جلب کرد که «در این شرایط، این اقدام درستی نیست که شوکی ناگهانی به فعالان عرصه نشر و کتاب برای تولید محصولاتشان و عرضه آن در بازار وارد شود و بهتر است قیمت کتاب، به تابعی از متغیرهای مربوط به قیمت کاغذ در بازار تبدیل نشود.»اگرچه همین میزان افزایش قیمتی که توضیح داده شد نیز هشداردهنده است برخی ناشران از افزایش بیش از این مقدار سخن به میان می‌آورند و حتی عنوان می‌کنند کاغذی را که 3 هفته پیش بندی 57 هزار تومان خریداری می‌کردند، اکنون مجبورند 82 هزار تومان بخرند یعنی چیزی حدود 40 درصد که گواه فاجعه‌ای است که در راه صنعت نشر به وجود می‌آید.

نقش عوامل سودجو

احمد شریفان، نایب رئیس اتحادیه کاغذفروشان نیز در همین رابطه نقش عوامل سودجو را در خرابی بازار کاغذ موثر می‌داند. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران با اشاره به افزایش 15 تا 20 درصدی قیمت کاغذ در بازار گفت: یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت کاغذ امتناع برخی تجار از فروش کاغذ است، بخش زیادی از کاغذهایی که با ارز دولتی وارد کشور شده‌اند نیز الان فروخته نمی‌شود و عده‌ای از فعالان حوزه کاغذ به‌خاطر سودجویی و کسب سود بیشتر از حوزه کاغذ، از فروش آن امتناع می‌کنند. شریفان درباره علت افزایش قیمت کاغذ در هفته‌های اخیر در بازارهایایرانعنوان کرد: بخش عمده افزایش قیمت کاغذ به‌دلیل جو روانی است که در منطقهخلیج فارسو کشورهای حاشیه ایران رخ داده است که در کنار آن باید نوسانات قیمت دلار را هم به آن اضافه کرد.

وی افزود: بخشی از این افزایش قیمت به‌دلیل وجود مافیای کاغذ است که در همه سازمان‌ها و نهادها نفوذ دارند و در حوزه کاغذ نیز وارد شده‌اند و با فراهم کردن یکسری زمینه‌های مختلف، موجب افزایش قیمت کاغذ و نگرانی فعالان چاپ و نشر شده‌اند. شریفان همچنین امتناع از فروش را دلیل دیگر افزایش قیمت کاغذ معرفی کرد و گفت:‌ یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت کاغذ امتناع برخی تجار از فروش کاغذ است، بخش زیادی از کاغذهایی که با ارز دولتی وارد کشور شده‌اند نیز الان فروخته نمی‌شود و عده‌ای از فعالان حوزه کاغذ به‌خاطر سودجویی و کسب سود بیشتر از حوزه کاغذ، از فروش آن امتناع می‌کنند.وی تاکید کرد: یک بازاری که در کفبازار کارکرده است خیلی خوب می‌داند که از کجا و چطور جنس بخرد و بفروشد؛ اما در این میان گاهی شیطنت‌هایی انجام می‌شود که نمی‌گذارند بازار روند آرامی داشته باشد.

شریفان یادآور شد: بازار ما هر از گاهی دچار چالش می‌شود که به نفع سودجویان داخلی است، به‌عنوان مثال وقت‌هایی که شاهد افزایش قیمت دلار هستیم و قیمت آن از سه هزار و ۸۰۰ تومان به چهار هزار تومان رسیده است، فقط ۲۰۰ تومان افزایش قیمت داشتیم؛ اما همان زمان وقتی به بازار می‌روید تلاطم را حس می‌کنید و اینها همه ناشی از اتفاق‌هایی است که نشان می‌دهد همیشه سودجویانی هستند که از این آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند و از موجتورمسود به‌دست می‌آورند. شریفان همچنین درباره انحصار ورود کاغذ از سوی برخی افراد و سودهایی که از این جریان به دست می‌آید نیز گفت: برخی اتفاقاتی که در این کشور رخ می‌دهد از داخل سرچشمه می‌گیرد و بیشتر جنگ روانی است، به‌عنوان مثال هر بسته کاغذ A۴ اکنون در بازار به قیمت ۱۰ هزار تومان به فروش می‌رسد، اما ازجنگروانی که به راه انداخته‌اند عوامل داخلی سودجو بیشترین سود را می‌برند.