سه‌شنبه ۰۱ خرداد ۱۴۰۳ - 
ارزیابی علوم انسانی؛
در ایران، بحث از کارآمدی و بهینگی ساختارها و کنشگران تولید علم -به مثابه یکی از مراکز صرف هزینههای عمومی -به یکی از مناقشات و مسائل اجتماعی-اقتصادی مهم کشور تبدیل شده است.
کد خبر: ۱۴۳۵۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۳
غلامرضا اعوانی؛
اعوانی، چهره ماندگار فلسفه در خصوص علوم انسانی بومی گفت: به بهانه نام بومی گرایی از مطالعه دقیق علوم و نظریه ها باز نمانیم. این کاری علمی است و نباید با عجله انجام شود.
کد خبر: ۱۴۱۰۷۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۳
رویکرد بومی؛
هر دستاوردی که بر پایه ی یک رویکرد بومی حاصل می شود باید خود را در دادگاهی غیربومی، در گودی جهانی، نشان داده و به اثبات برساند.
کد خبر: ۱۴۰۵۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
موانع تاریخی؛
پژوهشگران حوزه توسعه، توسعه را برنامه‌ای هدفمند در جهت پیشرفت همه سطوح یک کشور معین دانسته‌اند، از این رو هرتوسعه‌ای معطوف به یک بستر فرهنگی معنا و مفهوم می‌یابد.
کد خبر: ۱۴۰۵۱۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
با تأکید بر عدالت؛
عدالت یکی از عمده‌ترین ارزش‌های معنوی در طول تاریخ تمدن بشری است که مورد توجه اندیشمندان مکاتب مختلف بوده است؛ لذا تعیین رویکرد یک نظام سیاسی به مسأله‌ی عدالت، در طراحی و تدوین نظریه‌ها و الگوهای توسعه نیز مؤثر خواهد بود. این نوشتار می‌کوشد تا ضمن مقایسه‌ی جایگاه عدالت در الگوی اسلامی-ایرانی پیشرفت با الگوهای غربی توسعه، به این سوال پاسخ دهد که «وجوه تمایز عدالت در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت با الگوهای غربی توسعه چیست؟» برای نیل به این هدف، از روش توصیفی، تحلیلی، تطبیقی استفاده کرده و جهت استنباط به منابع معتبر اسلامی و بیانات حضرت آیت‌االله خامنه‌ای مراجعه نموده‌ایم. یافته‌های بحث نشان می‌دهند که الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت در تعریف: عدالت، نظام اقتصادی و سیاسی مطلوب، تعیین نسبت آزادی و عدالت، نسبت توسعه پیشرفت و عدالت، نقش دولت در برقراری عدالت و ترسیم اهداف نهایی خود در برقراری عدالت، با الگوهای غربی توسعه، تمایزات جدی دارد.
کد خبر: ۱۴۰۵۰۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
از منظر رهبری؛
در سال های اخیر بحث الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، مباحث مختلفی را پیرامون ضرورت های طرح و تدوین چنین الگویی بوجود آورده است. با توجه به اهمیت بالای اندیشه های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای در مورد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت، بحث حاضر در پی پاسخگویی به این سوال اساسی است که «چه عواملی تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت را از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای ضروری کرده‌اند؟» بنابراین هدف اصلی بحث، بررسی ضرورت‌های تدوین الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت از منظر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای است. در این بحث سعی شده از آغاز پیش‌داوری و فرضیه‌ای تعیین نگردد.
کد خبر: ۱۴۰۵۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
سید مهدی ساداتی‌نژاد؛
در سال‌های اخیر، بحث بومی‌سازی علوم انسانی در محافل و مجامع علمی و دانشگاهی ما بسیار مورد توجه قرار گرفته‌است. این مقاله، با تأمل در مبانی انسان‌شناسی، به موضوع بومی‌سازی علوم انسانی پرداخته‌است و از آنجا که بومی‌سازی علوم انسانی بدون بازتعریف انسان‌شناسی و مبانی آن امری ناممکن خواهد بود در این مقاله کوشیده شده‌است که این موضوع، به‌عنوان درآمدی بر بحث بومی‌سازی علوم انسانی، مورد کنکاش قرار گیرد. از نظر نگارنده، علوم انسانی موجود که غالباً محتوای آن، در برخی از رشته‌ها، تقلیدشده از سنت دانشگاهی غرب است بر پایه‌هایی از انسان‌شناسی استوار گردیده‌است که با عنوان اومانیسم شناخته می‌شود و با تحولات به وجود آمده در غربِ بعد از رنسانس سازگار و با ساختارهای جامعة دینی ما ناسازگار است.
کد خبر: ۱۴۰۴۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
دکتر ابراهیم برزگر؛
از دیرباز در ایران و جهان غیرغرب در استفاده از میراث فکری و تمدنی مغرب زمین مناقشه ها و باحث پرشوری جریان داشته است. اکنون پس از چند دهه تا حدودی معما حل شده است. جذب حداکثری فناوری ها و علوم سخت و علوم طبیعی بی دغدغه در دستور کار سیاست گزاران فکری و اجرایی کشور های قرار گرفته است.
کد خبر: ۱۴۰۴۹۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
حسین روحانی؛
بومی‌سازی علوم انسانی و تبعات و پیامدهای مترتب بر آن، از دیرباز تا کنون محل مباحثه و مناقشه میان متولیان فرهنگ و دانش ایران اسلامی بوده است و شخصیت‌های حقیقی و حقوقی کشور نیز به فراخور و فراخنای فکری خویش در این باب داد سخن سر داده‌اند و قلم بر کاغذ چرخانده‌اند. حال سؤالی که در این میان در اذهان متفکران و ناظران آگاه به مسائل کشور نقش می‌بندد این است که چه ضرورت و نیاز مبرم و جدی‌ای، موجد و موجب این امر شده است که نظریه بومی سازی علوم انسانی در مرکز توجهات مسؤولین کشوری و لشکری نظام اسلامی قرار گیرد؟
کد خبر: ۱۴۰۳۳۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
رشته‌های علوم انسانی؛
تحول در علوم انسانی که به دلایل بسیار یک امر لازم و ضروری است، نیاز دارد به جوششی از درون و حمایتی از بیرون. خوشبختانه جوشش از درون امروز هست. من می‌بینم، هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی -همین شورای تحول و دوستانی که در آنجا مشغول کارند- هم در خود دانشگاه‌ها، هم آن‌طور که امروز ملاحظه کردید بعضی از دوستانی که درباره علوم انسانی صحبت کردند، نشان‌دهنده این است که این جوشش درونی در درون دانشگاه‌ها آن هم از سوی فرزانگان و از سوی انسان‌های دانشمند، وجود دارد.
کد خبر: ۱۴۰۲۷۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
جلال درخشه؛
توسعه و بسط تمدن صنعتی طی دو قرن اخیر آثار مثبت و منفی متعددی برای بشریت به همراه داشته است. یکی از پیامدهای چالش برانگیز فرایند مداخله انسان در طبیعت و دگرگونی های زیست محیطی ناشی از آن است. دگرگونی هایی که به تدریج شک و تردید و نگرانی بسیاری را رودروی اسان مدرن قرار داد و تکان های شدیدی در ذهنیت او نسبت به آینده جهان زیست خود به وجود آورد.
کد خبر: ۱۴۰۲۴۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
از نظریه تا شاخص سازی بومی؛
اختلال در انسجام نهادهای جامعه موضوعی است که در مکاتب تکامل گرایی، کارکرد گرایی و نوسازی به ویژه در مباحث دوران گذار در جامعه شناسی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. هدف این مقاله ارائه شاخص مناسب برای انجام مطالعات تجربی کلان جامعه شناختی، به منظور اندازه گیری اختلال در انسجام میان نهادهای جامعه در شرایط معاصر جامعه ایران و ارزیابی اعتبار و روایی آن است. از آنجا که انسجام و تعادل سیستمی در نظریه کارکردگرایان دارای ابهامات مفهومی است، شاخص سازی و اندازه گیری بر مبنای آن دچار مشکلاتی خواهد شد. از این رو در ابتدای مقاله بر پایه نظریه آنتروپی اجتماعی مفهوم انسجام در جامعه شناسی پارسونز مورد نقد قرار گرفته و در نهایت مفهوم اختلال انسجامی به جای انسجام انتخاب شده و شاخص سازی مناسب برای آن انجام شده است.
کد خبر: ۱۴۰۰۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
حسین فرزانه پور؛
اساساً هدف اصلی تعالیم وآموزه های الهی که در قالب‌ادیان‌توحیدی وتوسط انبیاء الهی به بشرعرضه گردیده است، تربیت انسان و ارتقا جایگاه ومنزلت او در نظام هستی است. اگر انسان رابه مثابه منشوری چند بعدی درنظر بگیریم، وظیفه رشته های مختلف علوم انسانی بسترسازی و فراهم نمودن زمینه های شناخت ابعاد مختلف وجود انسان ، تعیین رابطه او با خود، خدا، ودیگران و در نتیجه ارائه روشهای معقول برای زندگی توأم با سعادت در جامعه مدنی و روابط بین المللی است. یکی از رشته های علوم انسانی که در مسیر پر فراز و نشیب تکامل حیات بشر پیوسته مورد توجه بوده، معارف سیاسی است. در جوامعی که مشارکت و رقابت سیاسی در آنها گسترش می یابد و عامه مردم حضورگسترده ای در عرصه فعالیت های سیاسی پیدا می‌کنند، نیاز به آموزش دانش سیاسی به نحو ‘فزاینده ای آشکار می گردد.
کد خبر: ۱۴۰۰۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
جامعه شناسی در کانادا؛
جامعه شناسی بومی و مسئله شناسی در آن به عنوان یکی از رشته های علوم انسانی در این مقاله مورد سؤال و بررسی واقع شده تا از آن طریق و با ذکر نمونه جامعه شناسی کانادایی نشان دهیم که مسائل و مشکلات درونی کانادا توانسته جهت گیری علمی جامعه شناسی را با مقتضیات بومی هماهنگ سازد . با این وجود و به لحاظ مفهومی ونیز با در نظر گرفتن اصول معرفت شناسانه حاکم بر شکل گیری علم جامعه شناسی هنوز نمی توان بومی گرایی علمی را منطقأ معتبر دانست ‘چراکه تعدد جهت گیری موضوعی (نظیرعلاقه مندی نظریه پردازان کانادایی به مسائل اقتصاد سیاسی ‘مطالعات فرهنگی و فمینیسم ) تنها نقطه تمرکز پژوهش علمی را تعیین می کند و نه اصول موضوعه و قضایای علمی که قرار است با بکارگیری آنها فضای معرفتی نظریه پردازی ونهایتأ قوانین عام حاکم بر کنشهای اجتماعی ‘جهان اجتماعی و واقعیت اجتماعی تبیین و یا کشف شوند . البته تجربه اقتصاد سیاسی در کانادا نشان میدهد که شکل گیری پارادایمهای جامعه شناسی متأثر از تجربه های بومی است و به همین دلیل نمی توان جامعه شناسی بومی را تمامأ تجربه نامعتبری تلقی کرد .
کد خبر: ۱۴۰۰۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۸
از منظر آیت الله محمد تقی مصباح یزدی؛
آیت الله محمد تقی مصیاح یزدی از جمله اندیشه وران حوزوی و فیلسوفان و از اولین کسانی است که وارد مباحث اسلامی کردن علوم انسانی در دانشگاه‌ها شد. این مقال سخنان ایشان در زمینه اسلامی کردن علوم انسانی در کشور است.
کد خبر: ۱۳۹۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۷
گفت و گو با دکتر بهرام اخوان کاظمی؛
بومی کردن رشته های علمی به معنای انحصار علوم و محدود کردن تحقیقات علمی نیست چون علوم و علم آموزی قابل حصر نبوده و دارای ابعاد جهانی و فرا مرزی است.تفکربومی کردن کردن علوم انسانی در حقیقت به معنای دمیدن روح معنویت،تحصیل و تعلیم نیّت‌مندانه و در مسیر عبودیت الهی به پیکره‌ی نظام آموزش عالی کشور و بویژه به علوم انسانی است. این تفکر و ایده؛ بر نشاط،اجتهاد،جدیت،نظام‌سازی و نظریه‌پردازی علمی – و به ویژه با صبغه‌ی اسلامی- در راستای کسب رضایت الهی و پاسخگویی به احتیاجات مادی و معنوی،دینی،انقلابی و ملی کشور و آحاد آن و نفی آفت‌های پیشینی و غرب محورانه و استعماری این بخش از علوم تأکید خاص می‌ورزد.
کد خبر: ۱۳۹۵۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
احمد علی حیدری؛
مارتین هیدگر تحلیل انسان را به منزلة اقدامی تمهیدی برای پرسش از معنای وجود تلقی می‌کند و به آن «هستی‌شناسی بنیادین» می‌گوید. از منظر هیدگر بررسی دقیق پرسش از وجود منوط به این است که در وهلة نخست آن کسی را که پرسش‌های وجودی درمی‌افکند، یعنی «دازاین» را شفاف سازیم.
کد خبر: ۱۳۹۵۵۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
حجت الاسلام والمسلمین دکتر مسعود آذربایجانی؛
در شرایط کنونی، علم روانشناسی شامل چهار جریان شاخص مسلط روان تحلیل گری، رفتارگرایی، انسان گرایی و مکاتب شناختی است، اما در دو دهه اخیر جریان جدیدی در روانشناسی به وجود آمده است که تمایل به معنویت دارد. این جریان در مباحثی مانند بهداشت روانی و درمانگری به صورت کاربردی نتایجی داشته است. البته باید توجه داشت که این مساله اختصاص به روانشناسی ندارد و در سایر شاخه های علوم انسانی هم این اتفاق در حال رخ دادن است.
کد خبر: ۱۳۹۵۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
مقاله پژوهشی؛
توسعه علوم انسانی بخشی مهم از توسعه ساختار سیاسی اجتماعی محسوب می شود. بررسی وجوه توسعه علوم انسانی برای کشورهای در حال توسعه بسیار مهم و ضروری است. در مباحث مربوط به توسعه علوم انسانی در ایران و کشورهای در حال توسعه، دو جریان مهم معرفتی «بومی گرایی کارکردی» و «بومی گرایی معرف تشناسانه» قرار دارند و همواره تقابل های رویکردی را با یکدیگر داشته اند که موجب کندی تحول در توسعه علوم انسانی گشته است.
کد خبر: ۱۳۹۵۴۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶
گفتمان بومي سازي علم و ساختارهاي اجتماعي؛
گفتمان بومي سازي علم جامعه شناسي تاکنون به صورت مجرد و به دور از توجه به ارتباط نهاد علم جامعه شناسي با نهادهاي اجتماعي مطرح شده است. تحقيق حاضر در پي آن است تا با گذر از دوگانه انگاري معرفت شناختي حاکم بر حوزة جامعه شناسي علم، به بررسي زمينه ها و بسترهاي اجتماعي لازم بومي سازي علم جامعه شناسي در ايران بپردازد و در پايان مدل مناسب «استقرار نهاد علم جامعه شناسي درون ساختارهاي اجتماعي جامعه» را ارائه دهد. اين پژوهش مي كوشد بر اساس روش کيفي- اسنادي با بررسي چگونگي شکل گيري مناسب «زيست جهان نهاد علم جامعه شناسي و تعامل آن با نهادهاي اجتماعي»، گفتمان بومي سازي علوم انساني را- با تأکيد بر علم جامعه شناسي - در جامعة ايران آسيب شناسي كند.
کد خبر: ۱۳۹۵۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۶