شنبه ۰۵ خرداد ۱۴۰۳ - 
تأملاتی دربارۀ کرانۀ باختری؛
کره‌ای‌ها بعد از جنگ جهانی دوم، تکنیک بسیار کارآمدی را برای شکنجه اختراع کردند که طی آن قربانی را مجبور می‌کردند تا کاری را که برایش اندکی ناخوشایند است، برای مدتی بسیار بسیار طولانی انجام دهد. مثلاً لبۀ صندلی بنشیند یا با زاویه‌ای ناراحت به دیوار تکیه دهد. با طولانی‌شدن زمان، قربانی حاضر می‌شد به هر چیزی اعتراف کند تا از این عذاب خلاص شود. دیوید گریبر، انسان‌شناس آمریکایی، می‌گوید این شبیه تکنیکی است که اسرائیل روی کل یک ملت به کار بسته است.
کد خبر: ۳۱۰۵۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۸
مقاومت در مقابل وسوسۀ موفقیت؛
نویسندۀ «فضیلت کناره گرفتن» می‌گوید: افسارزدن بر تمایلمان برای تجربۀ همه‌چیز شاید شادترمان کند
کد خبر: ۳۰۹۷۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۳
بحران سازی دانشگاه ها؛
این روزها، نمی‌توانی فرم استخدام پر کنی، مگر اینکه مدرکی دانشگاهی داشته باشی. اما اگر قرار باشد همۀ کار‌های جامعه مدرک دانشگاهی لازم داشته باشند، آن‌وقت است که بحران شروع می‌شود، همان بحرانی که دیوید گودهارت آن را سرمنشأ نابرابری‌های بی‌شمارِ جامعه می‌داند. گودهارت، مؤسس مجلۀ پراسپکت، در کتاب جدید خود، از بلایی سخن می‌گوید که دانشگاه‌زدگی بر سر اقتصاد کشورش درآورده.
کد خبر: ۳۰۹۴۴۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۱۲
چرا خود را قربانی میبینیم؟
همۀ ما در طول زندگی با ناملایماتی روبه‌رو می‌شویم، و بعضی از ما، ضربه‌های روحی بسیار دردناکی را تجربه می‌کنند. اما مواجهۀ آدم‌ها با این رنج‌ها یکسان نیست. برخی می‌توانند آن تجربه‌ها را پشت سر بگذارند، بهبود یابند و حتی از آن آسیب‌دیدگی نیرو بگیرند تا به دیگران کمک کنند؛ و برخی هم در دام چیزی می‌افتند که روان‌شناسان به آن «ذهنیت قربانی» می‌گویند. برای این دسته، قربانی‌بودن به هستۀ مرکزی هویتشان تبدیل می‌شود، چیزی که نه می‌توانند ببخشند، نه فراموش کنند.
کد خبر: ۳۰۸۷۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۷
مقاله موسی اکرمی
فردریش فون هایک در هراس بسیار از دخالتگری دولت به گونه‌ئی عام، و هراس از نقش دولت توتالیتر به گونه‌ئی خاص، در زندگی فکری خویش که عمدتاً به فلسفۀ سیاسی، حقوق، و اقتصاد سیاسی، و همچنین مباحث فلسفی آن‌ها در زمینۀ معرفت‌شناسی و روش‌شناسی، پرداخته است، کوشیده تا نقدهائی را بر عدالت‌خواهی در گسترۀ جامعه به طور عام و به انگارۀ سوسیالیسم به طور خاص وارد آورد.
کد خبر: ۳۰۷۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۴
گفتگو با مارتین ایمیس؛
مارتین ایمیس، رمان‌نویس تأثیرگذار بریتانیایی، استادِ نوشتن طنز‌های سیاه است و مهارت او برای توصیف دنیا‌های آشوب‌زده و بحرانی، به شکلی ویژه، در اوضاع امروز جهان به کار می‌آید. کتاب جدید ایمیس، داستان درون، خودزندگی‌نامه‌ای است که در قالب رمان نوشته شده است. خودِ او، پدرش، بهترین دوستش یعنی کریستوفر هیچنز و بسیاری از دیگر آدم‌های واقعی زندگی‌اش، شخصیت‌های این رمان را تشکیل می‌دهند. ایمیس در مصاحبه با گاردین، از حال‌و‌هوایی می‌گوید که این رمان در آن نوشته شده است.
کد خبر: ۳۰۷۹۱۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۸/۰۴
مصاحبه با عماد افروغ
برخی مدعی‌اند که حکمت متعالیه و تفکر صدرا دیالکتیکی نیست. حتی از این، نتیجه سیاسی هم می‌گیرند و می‌گویند حکمت متعالیه، چون دیالکتیکی نیست، علت و معلولی است و از بالا به پایین است، ترجمان آن در ساحت سیاست، نوعی یکجانبه‌گرایی و اقتدار آمرانه از بالا به پایین است.
کد خبر: ۳۰۷۳۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۳۰
مغز، در تجربه‌های نزدیک به مرگ
مرگ سرزمینی است که تا به حال هیچ‌یک از مسافرانش بازنگشته‌اند تا چیزی از آنجا برایمان تعریف کنند. اما آدم‌های زیادی هستند که از دیوار‌های این سرزمین سرک کشیده‌اند و آنچه دیده‌اند را شرح داده‌اند. بسیاری از آن‌ها توصیف مشابهی از تجربه‌شان دارند: احساس کرده‌اند در تونلی هستند که انتهای آن روشن و نورانی است، در هوا معلق‌اند، از بدنشان جدا شده‌اند و آرامش و لذتی عمیق وجودشان را پر کرده است. یک عصب‌شناس کوشیده است این تجربه را با زیست‌شناسی توضیح دهد.
کد خبر: ۳۰۷۳۲۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۳۰
تاریخ وسواس فرهنگی؛
معیارمان برای انتخاب دوست، همسر یا همکار چیست؟ خیلی از ما بی‌درنگ می‌گوییم: «خب معلوم است، یکی از اولین ملاک‌هایمان این است که ’باشخصیت‘ باشد»؛ و از نگاهمان این باشخصیت بودن، یک صفتِ همیشگی و تغییرناپذیر است که رفتار‌ها و واکنش‌های فرد به سادگی نمی‌تواند آن را تغییر دهد. دقیقاً برخلاف متفکران سنتی‌ای همچون ارسطو که شخصیت را انتخابی عامدانه و پرورش‌یافته می‌دانستند، امروزه فکر می‌کنیم شخصیت‌داشتن نوعی صفت ذاتی و طبیعی است. آیا این اصطلاح واقعاً معنی روشنی دارد؟
کد خبر: ۳۰۵۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۴
نوع جدیدی از اجتماع؛
شایسته‌سالاری به‌عنوان یک «باید» نظام عادلانه‌ای به نظر می‌رسد که می‌گوید هرکس باید به اندازۀ شایستگی‌هایش قدر ببیند. اما مشکل این است که خودش را یک «هست» جا می‌زند و می‌گوید آن‌ها که ثروتمندند مستحق ثروتشان بوده‌اند و آن‌ها که فقیرند، شایستگی نداشته‌اند. از نظر مایکل سندل، لیبرال‌های چپ‌گرا، با تأکید بیجا بر شایسته‌سالاری چشمشان را روی نابرابری‌های ساختاری بستند و در نتیجه، طبقۀ کارگر را از خود راندند تا دل به برکسیت و ترامپ ببندد.
کد خبر: ۳۰۵۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۴
نگاهی به امیدواری آموخته‌شده
هیجان‌انگیزترین و انرژی‌بخش‌ترین لحظات زندگی آنجا اتفاق می‌افتد که در کسری از ثانیه تقلا و تلاشمان به ناگهان به هاله‌ای خیره‌کننده از پدیده‌ای کاملاً جدید، به تصویری از آینده، تغییر شکل می‌دهد... به نظر می‌رسد یکی از قدرتمند‌ترین سرچشمه‌های انرژی خلاق، دستاورد‌های چشمگیر و خودشکوفایی، دل‌باختۀ رویایتان می‌شود، دل‌باختۀ تصویرتان از آینده.
کد خبر: ۳۰۵۴۰۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۲۱
بررسی روانشناسانه نوستالژی؛
نوستالژی وضعیت روانی پیچیده‌ای است با سه جزء: یکی شناختی، یکی تأثری و یک جزء کردارانگیزانه. نخست اینکه جزء شناختی لازم نیست یک خاطره باشد، بلکه می‌تواند خیال‌پردازی باشد نوستالژی از جنبۀ تأثریِ والانس ترکیبی دارد که حاصل مجاورت تأثرِ برخاسته از عمل شبیه‌سازی با تأثرِ منتج از محتوای شبیه‌سازی‌شده است درنهایت، جزء کردارانگیزانه اشتیاقی برای رفتن به گذشته نیست، بلکه درعوض انگیزه‌ای است برای استقرار مجدد ویژگی‌هایی از محتوای شبیه‌سازی‌شده در زمان حال
کد خبر: ۳۰۴۸۵۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۹
رمز پایداری امتحان
بسیار پیش آمده است که در امتحان ها، پاسخ‌ها را به نظر خودتان درست زده اید، ولی زمانی که نمرات اعلام می‌شود آن چیزی نیست که انتظار داشتید. در واقع هرچند امتحان مشکلات زیادی دارد، ولی بهترین روش آزمون است که می‌شناسیم.
کد خبر: ۳۰۴۲۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۶
بررسی مدل توزیع توانی
هرچند همیشه این قانون وجود داشته است که ۲۰ درصد جمعیت ۸۰ درصد ثروت را در اختیار دارند، اما معمولا آن ۲۰ درصد لزوما باهوش‌ترین افراد نیستند.
کد خبر: ۳۰۴۲۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
ثمره‌های بیهودگی؛
در ستایش بطالت، یکی از رساله‌های مشهور برتراند راسل است که در اوج رکود بزرگ نوشته شد. در آن دوران، کسب‌و‌کار‌های فراوانی از میان رفته بود و هر روز بر تعداد بیکاران افزوده می‌شد. اما مشکل فقط فقر نبود، آدمی که کار نداشت، گویی مهم‌ترین عنصر معنابخشی به زندگی‌اش را از دست می‌داد. راسل می‌گفت تا وقتی چنین باشد، معنای فراغت را درک نخواهیم کرد. حالا که جهان دوباره در آستانۀ بحران اقتصادی بزرگی قرار گرفته، ایده‌های راسل دوباره موضوعیت پیدا کرده‌اند.
کد خبر: ۳۰۴۱۹۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۵
گسترش آلودگی هوا شهرها
در یک آزمایش، گروهی از محققانی که دربارۀ آلودگی هوا تحقیق می‌کنند، به شرکت‌کنندگان تصاویری از شهر‌هایی آلوده را نشان دادند. سپس از آن‌ها خواستند تصور کنند که در این شهرها سکونت دارند و توصیف کنند که زندگی‌شان در چنین جایی چگونه است. بلافاصله سطح اضطراب شرکت‌کنندگان بالا رفت و مکانیزم‌های دفاعی‌شان فعال شد. این نمونه‌ای است از تحقیقات گوناگونی که نشان می‌دهد آلودگی هوا تأثیری همه‌جانبه بر روان، رفتار و بدن ما دارد. تأثیری که هنوز آنچنان که باید آن را نمی‌شناسیم.
کد خبر: ۳۰۳۷۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۳
توماس پیکتی؛
مشهور است آدم‌ها در جوانی انقلابی‌اند و سنشان که بالا می‌رود محافظه‌کار می‌شوند. اما زندگی پیکتی وارونه است. او در عنفوان جوانی به کشور‌های اروپای شرقی سفر کرد، و با دیدن خیابان‌های خاکستری و مغازه‌های به‌گل‌نشستۀ آنجا متقاعد شد که چیزی نمی‌تواند جایگزین رقابت بازار شود. اما رفته‌رفته، وقتی با حجم عظیمی از داده‌های اقتصادی مواجه شد، فهمید صاحبان سرمایه چه شکاف ناعادلانه‌ای در جامعه ایجاد کرده‌اند و همین پژوهش‌هایش را به‌سمت نابرابری اقتصادی کشاند. تابه‌حال ۲.۵ میلیون نسخه از کتاب پیشین او، سرمایه در قرن بیست‌ویکم، فروش رفته و حالا با کتابی قطورتر و البته خطرناک‌تر بازگشته است.
کد خبر: ۳۰۳۷۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۳
نقاش رویا‌های روزمره؛
نمی‌دانیم چه رازی در کار او هست، اما هنوز دیدن برنامه‌های «لذت نقاشی» حالمان را خوب می‌کند
کد خبر: ۳۰۳۷۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۳
روز‌های نامطمئن؛
اگر جامعۀ بشری را به عنوانی سیستمی پیچیده نگاه کنیم؛ آیندۀ بهتری برای همه ی‌مان گشوده خواهد شد
کد خبر: ۳۰۲۷۱۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۷
دزدی از نخلستان
سرقت شبانه محصول خرما در شهرستان دشتستان پدیده‌ای است که در روز‌های کرونا و کسادی بازار بر تلخکامی باغداران افزوده و باعث شده است علاوه بر میوه درختان شیرین‌بار، خواب از چشم آنان ربوده شود.
کد خبر: ۳۰۲۱۲۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۰۴