شعار سال :  وقتی صحبت از  خودرو و تصادف با عابر پیاده باشد، اکثر ما حق را به عابر می‌دهیم و راننده را مقصر اصلی حادثه می‌دانیم! اما آمارهای رسمی منتشر شده در فروردین ماه ۹۷ نشان می‌دهد عامل ۳۰ درصد تصادفات درون‌شهری، عابرین پیاده هستند؛ حتی عابران پیاده در ۱۰ درصد تصادفات برون‌شهری نیز حضور داشته‌اند و قوانین در برخی شرایط حق را کاملا به راننده می‌دهد.

 از جمله تخلفات مهم عابران پیاده که منجر به تصادفات رانندگی می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
بی‌توجهی به خط‌کشی عابران
استفاده نکردن از پل عابر پیاده
بی‌توجهی به چراغ قرمز خیابان
ورود ناگهانی به سطح سواره‌رو
در این بخش به بررسی قوانین مرتبط  در زمینه تصادف با عابر پیاده می‌پردازیم تا بدانیم عابر پیاده چه زمانی مقصر است.

 تصادف با عابر پیاده در بزرگراه
 
در صورت بروز حادثه‌ای که عابر پیاده در آن دخیل است و در صورت عبور او از معابر غیر‌مجاز، کارشناسان تصادفات راهور ناجا صحنه تصادف را بررسی نموده و سهم تقصیر هر یک از طرفین، یعنی هم عابر پیاده و هم راننده را مشخص می‌نمایند.
مواردی که توسط کارشناسان مورد بررسی قرار می‌گیرد شامل موارد زیر است:
مسکونی یا‌ غیرمسکونی بودن معبر
بزرگراه یا معبر اصلی بودن
فرعی یا کوچه بودن
امکان عبور برای عابر
وجود چراغ و علائم راهنمایی و رانندگی
سایر موارد موجود در محل.
 
در برخی از تصادفات، عابر پیاده مقصر ۱۰۰ درصد حادثه شناخته شده و راننده هیچ جرمی مرتکب نشده است؛ مانند زمانی که عابر پیاده از چراغ قرمز عبور می‌کند.

 قوانین تصادف با عابر پیاده
 عابرین موظفند برای پیشگیری از تصادف با عابر پیاده چه قوانینی را اجرا کند؟
 آیین‌نامه‌ی راهنمایی و رانندگی؛ وظایفی را برای عابر پیاده مشخص گرده و قوانین راهنمایی و رانندگی صرفا مختص به خودرو ها و وسایل نقلیه نیست؛ این وظایف عبارتند از:
 عابران پیاده موظف هستند در محل‌هایی که پیاده‌رو وجود دارد از سطح سواره‌رو استفاده نکنند.
عابرین پیاده موظف‌اند در مکان‌هایی که پیاده‌رو وجود ندارد یا غیرقابل تردد است، از منتهی‌الیه سمت چپ سواره‌رو و عکس جهت حرکت وسایل نقلیه عبور نمایند.
عابران پیاده وظیفه دارند برای عبور از عرض راه‌ها و خیابان‌ها، فقط از معبر مخصوص عابر پیاده، خط‌کشی عابر پیاده، پل‌های هوایی و گذرگاه‌های زیرزمینی مجاز استفاده نمایند.
عابران پیاده باید از دویدن، پریدن و ورود ناگهانی به سطح سواره‌رو خودداری نموده و مراقب حرکت وسایل‌نقلیه باشند.
عابران نباید از حصار آزادراه‌ها بگذرند و هرگز در بزرگراه‌ها و خیابان‌ها از لابلای درختان و بوته‌های حاشیه و میانه‌ی راه عبور نکنند.
عابران پیاده باید به علائم راهنمایی و چراغ‌ها توجه داشته و در تقاطع‌ها با مشاهده چراغ سبز (چراغ عابر) حرکت نمایند و هنگامی که چراغ عابر قرمز بود عبور نکنند.
عابرین پیاده موظف هستند از موانع و خط‌کشی خطوط ویژه، سواره‌رو خیابان‌ها و میدان‌ها عبور ننمایند.
عابران پیاده نباید در خیابان‌های اصلی و بزرگراه‌ها، خارج از گذرگاه‌های تعیین شده حرکت کنند.
عابران پیاده موظف هستند در سطح پیاده رو توقف ننمایند، این توقف به هر دلیل از جمله سوار شدن به‌ وسیله‌ی نقلیه، صحبت کردن با راننده و سرنشینان وسایل‌ نقلیه، و یا خرید و فروش غیر مجاز است.

قانون مجازات اسلامی و قوانین مرتبط با تصادف با عابر پیاده
 طبق ماده ۳۳۳ قانون مجازات‌های اسلامی اگر عابر پیاده از معابری که برای وی ممنوع است عبور نماید و سانحه‌ای رخ دهد که منجر به فوت یا مصدوم شدن وی شود، و اگر در این شرایط راننده با سرعت مطمئنه و مجاز در حرکت بوده و همچنین وسیله‌ی نقلیه نقص فنی نداشته باشد و در عین حال قادر به کنترل وسیله نقلیه نباشد و با عابر برخورد نموده باشد، راننده ضامن دیه و خسارت وارد شده نیست.
مطابق ماده ۳۳۱ «هر کس در محل‌هایی که توقف در آنجا جایز نیست متوقف شده یا شیی و یا وسیله‌ای را در این قبیل محل‌ها مستقر سازد و کسی اشتباهاً و بدون قصد، با شخص و یا شیی یا وسیله مزبور برخورد کند و بمیرد، شخص متوقف یا کسی که شیی یا وسیله مزبور را در محل مستقر ساخته عهده‌دار پرداخت دیه خواهد بود، و نیز اگر توقف شخص مزبور با استقرار شیی و وسیله مورد نظر موجب لغزش راهگذر و آسیب کسی شود، مسئول پرداخت دیه صدمه یا آسیب وارده است مگر آنکه عابر با وسعت راه و محل، عمدا قصد برخورد داشته باشد که در این صورت نه فقط خسارتی به او تعلق نمی‌گیرد بلکه عهده‌دار خسارت وارده نیز می‌باشد.»
اگر عابران پیاده به وظایف و قوانین مرتبط با عابر عمل نکنند، در صورت بروز حادثه اگر راننده تمام قوانین و مقررات را رعایت نماید اما نتواند وسیله‌ی نقلیه را کنترل نموده و از تصادف و بروز خسارت جانی و مالی جلوگیری کند مسئولیتی نخواهد داشت.
عدم مسئولیت راننده به معنای منع استفاده‌ی شخص ثالث یا وراث قانونی متوفی از مزایای بیمه نیست و میزان دیه و سایر شرایط استفاده از بیمه توسط مراجع قانونی ذیصلاح مشخص می‌شود.

 عابر پیاده
سایر نکات قانونی مرتبط با تصادف با عابر پیاده
 هرگاه وسیله‌ی نقلیه بیمه نباشد، دیه عابر پیاده از صندوق تأمین خسارت‌های بدنی شخص ثالث پرداخت می‌شود.
رانندگان موظف هستند در صورتی عابر پیاده از محل‌های تعیین‌شده و مجاز عبور نماید، در فواصل مناسب که به وسیله خط‌کشی یا میخ‌کوبی یا سایر علایم جهت عبور پیادگان مشخص می‌شود ایست کامل کنند در غیر این‌ صورت تخلف محسوب شده و برای آنها قبض جریمه صادر می‌شود.

 
تکلیف دیه عابری که در نزدیکی پل عابر دچار حادثه شود و فوت کند چیست؟
 باید توجه داشت که در هیچ قانونی عبور عابرپیاده از عرض خیابان ممنوع نشده است. مطابق ماده ۴ قانون ایمنی راه‌ها و راه آهن « ورود و عبور عابرین پیاده و انواع وسایل نقلیه غیر مجاز و عبور دادن دام در بزرگ‌راه‌ها و همچنین توقف وسایل نقلیه در خطوط عبور‌ ممنوع است. هرگاه به دلایل مذکور حادثه‌ای رخ دهد که منجر به ضرب یا جرح یا قتل یا خسارت مالی شود راننده مجاز که وسیله نقلیه او مجاز به حرکت در‌ بزرگ‌راه باشد نسبت به موارد فوق مسئولیتی نخواهد داشت.
ولی در هر حال مکلف است در صورت بروز حادثه وسیله نقلیه را در شانه سمت راست‌ متوقف نموده و مصدوم را با وسیله نقلیه خود یا وسیله دیگر بلافاصله به اولین درمانگاه یا بیمارستان برساند و مراتب را به مأمورین انتظامی اطلاع‌دهد. عدم مسئولیت راننده مذکور مانع استفاده شخص ثالث از مقررات بیمه نخواهد بود. تبصره – وزارت راه مکلف است محل‌های توقف ضروری مجاز وسایل نقلیه را در طول بزرگ‌راه‌ها ایجاد کند.»

 تصادف با عابر پیاده زیر پل