شعارسال: استفاده از وسایل نقلیه نیازمند مهارت در این زمینه می‌باشد. در صورتی که فردی مهارت لازم را به دست آورد می‌بایست بعد از آن برای دریافت گواهینامه اقدام کند، زیرا صرف مهارت برای رانندگی با وسایل نقلیه کافی نبوده و رانندگی بدون داشتن گواهی نامه جرم محسوب می‌شود (هر رفتاری، اعم از فعل یا ترک فعل که در قانون برای آن، مجازات تعیین شده است، جرم محسوب می‌شود). براساس ماده ۲۶ آیین نامه راهنمایی و رانندگی:هرکس بخواهد با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی رانندگی نماید باید گواهی نامه متناسب رانندگی با آن وسیله نقلیه را دارا باشد، با متخلفان برابر قوانین و مقررات رفتار می‌شود.

براساس ماده ۷۲۳ قانون مجازات اسلامی، هر کس بدون گواهینامه رسمی اقدام به رانندگی و یا تصدی وسایل موتوری که مستلزم داشتن گواهینامه مخصوص است (لودر، بولدوزر، گریدر، لیفتراک، جرثقیل، کمباین و تراکتور از وسایل موتوری هستند که در راستای حکم ماده ۷۲۳ قانون تعزیرات مصوب ۱۳۷۵، رانندگی یا تصدی آنها مستلزم دریافت گواهینامه ویژه است)، بنماید و‌همچنین هر کس به موجب حکم دادگاه از رانندگی وسایل نقلیه موتوری ممنوع باشد به رانندگی وسائل مزبور مبادرت ورزد (شعار سال: برای رانندگی زنان، قانون مسکوت است) برای بار اول به حبس‌تعزیری تا دو ماه یا جزای نقدی تا یک میلیون ریال و یا هر دو مجازات و در صورت ارتکاب مجدد به دو ماه تا شش ماه حبس محکوم خواهد شد (مجازات تشدید شده). براساس این ماده قانونی، چون برای رانندگی بدون گواهی نامه مجازات تعیین شده، فعل رانندگی بدون گواهی نامه جرم بوده و قابل تعقیب کیفری می‌باشد. قانونگذار در خصوص مجازات مرتکبان جرم رانندگی بدون داشتن گواهی نامه تفاوتی بین اشخاص زیر ۱۸ سال و بالای ۱۸ سال قرار نداده است و هردو آنها براساس قانون مجازات اسلامی به مجازات واحد محکوم می‌شوند.

دادگاه صالح برای رسیدگی به جرایم نداشتن گواهینامه دادگاه کیفری ۲ می‌باشد در این دادگاه، در صورت ورود ضرر وزیان از وقوع جرم رانندگی بدون گواهینامه رای بر جبران ضرر و زیان شاکی خصوصی با توجه به مدارک، انجام می‌شود البته که اگر رسیدگی به ضرر و زیان فرد مدعی خسارت نیاز به تحقیقات بیشتر باشد، دادگاه ابتدا رای به مجازات مجرم صادر کرده و سپس به دعوای ضرر و زیان رسیدگی خواهد نمود.

رانندگی بدون گواهی نامه علاوه بر مجازات مقرر در قانون برای راننده (حبس یا جزای نقدی)، براساس ماده ۱۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی منجر به توقف خودرو می‌شود.

هر یک از انواع خودرو با کاربری‌های مختلف، نیازمند گواهینامه خاص و متناسب با خود است. در صورتی که فردی گواهینامه متناسب با وسیله نقلیه‌ای که با آن رانندگی می‌کند را نداشته باشد، از نظر قانونی با افراد بدون گواهینامه یکسان است. مثلاً اگر شخصی که گواهی‌نامه پایه سوم داشته باشد و با یک تریلی دو محور رانندگی کند، به علت عدم تناسب بین گواهینامه و وسیله نقلیه مجرم و مقصر شناخته می‌شود.

اگر کسی از جمله خانواده، ماشین و وسیله نقلیه را در اختیار افراد زیر ۱۸ سال بگذارند، از نظر قانونی مرتکب جرم شده و برای او هم جریمه در نظر گرفته می‌شود. همچنین اگر یک فرد ۱۸ ساله دچار تصادف و ایجاد خسارت شود، به دادگاه کودکان منتقل می‌شود؛ این موضوع، برای والدین وی که ماشین را در اختیارش قرار داده‌اند هم مسئله ساز می‌شود و باید در مراجع قانونی پاسخگو باشند.

تمامی اتباع خارجی جهت رانندگی در ایران باید دارای گواهینامه صادر شده از سوی جمهوری اسلامی ایران باشند و یا اینکه گواهینامه بین المللی مورد تأیید پلیس راهور را دارا باشند. در غیر این صورت، جریمه نداشتن گواهینامه برای اتباع خارجی در ابتدا تعهد محضری و در صورت تکرار، ابطال کارت اقامت و طرد از کشور خواهد بود.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون