شعارسال: پلاک خودرو سند هویت خودرو است. همان طور که هر انسان دارای یک شناسنامه و کد ملی مختص خود می‌باشد پلاک خودرو نیز هویت و شناسنامه اطلاعات خودرو می‌باشد که باید قابل رؤیت باشد تا بتوان با آن به اطلاعات خودرو دسترسی پیدا کرد. گاهی اوقات برخی افراد برای مقاصد خاص اقدام به مخدوش کردن پلاک خود می‌نمایند. بی اطلاع از این موضوع که دستکاری پلاک خودرو مانند سایر جرائم رانندگی تخلف به حساب نمی‌آید. دستکاری و تغییر پلاک برای جلوگیری از تشخیص پلاک خودرو جرم است و در قانون اساسی برای این جرم مجازات در نظر گرفته شده است. در بسیاری از جوامع، دستکاری پلاک وسیله نقلیه بدلیل نقض قوانین الزامات ترافیکی و تامین امنیت عمومی توسط نهاد‌های دولتی مورد پیگیری قرار می‌گیرد و می‌تواند منجر به جریمه‌ها (رویکرد تخلف)، محرومیت از رانندگی (رویکرد تخلف یا جرم انگاری)، یا حتی دستگیری (رویکرد جرم انگاری) شود.

مرز بین تخلف با جرم انگاری دست کاری و مخدوش کردن پلاک خودرو بشدت باریک بوده لذا امکان اعمال سلیقه فراوان در ان وجود دارد و باید با حساسیت بدان نگریست. استفاده از پلاک تقلبی، نصب پلاک وسیله نقلیه دیگر روی خودروی غیر یا کندن و عدم نصب پلاک، دستکاری با تغییر در ارقام و مشخصات پلاک (کم رنگ کردن یا رنگ بری اعداد و ارقام، اضافه یا کم کردن دندانه یا نقطه و صفر اعداد و ارقام) از مهمترین مصادیق مخدوش سازی پلاک بوده که قانونگذار برای آن جرم انگاری نموده است. در مقابل، مصادیقی همانند پوشاندن پلاک، ناخوانا بودن پلاک بدلیل ریختن گل و لای، مخفی کردن بخشی از پلاک، تعویض محل قرار گرفتن پلاک نظیر قراردادن در پشت شیشه خودرو و مواردی همانند، مصدایق تخلف محسوب می‌شود.

هرچند ما نیز همراستان با پلیس راهنمایی و رانندگی، ضرورت وجود پلاک غیرمخدوش و پیدا را الزامی می‌شماریم، اما در مباحث تخصصی اولا باید محدوده و حریم‌ها مشخص شده باشند و ثانیا بیدار باش کارشناسی و نظارتی بر پلیس وارد شود تا بجای فعالیت رباتیک و عمل ظاهری به وظایف (مامورم و معذور)، توان ریشه شناسی آسیب‌ها را داشته و با رویکرد پیشگیری و کاهش جرم و تخلف، به مسائل ورود کند.

اولین سوال قابل پرسش اینکه کدام دسته از مردم و شهروندان عادی، پلاک پوشی می‌کنند و چرا؟ غالب شهروندان عادی که مبادرت به پلاک پوشی می‌کنند، افرادی هستند که قصد ورود یا خروج از طرح ترافیک را دارند. طرح مزخرفی که به جرات می‌توانیم ادعا کنیم که همین رسانه، صد‌ها بار (بله، صد‌ها بار) ایرادات، حق کشی‌ها و ابعاد غیر انسانی، غیر قانونی، غیر شرعی و غیر اخلاقی آن را متذکر شده، اما گام اصلاحی موثری برای رفع آن برداشته نمی‌شود. شهروندان دیگر هم مسلما چنین برداشتی دارند که منجر به سورفتار ان‌ها و مبادرت به پلاک پوشی (نوعی قانون شکنی و اعمال تخلف) می‌شود. چرا پلیس راهنمایی و رانندگی، با رویکرد پیشگیری، ورود موثر به این موضوع نداشته است؟
دومین سوال اینکه، چرا پلیس راهنمایی و رانندگی با رویکرد حداکثری قصد القای یکی بودن تخلف و جرم درخصوص همه مصادیق و موارد تخلفی مرتبط با پلاک وسایئل نقلیه را داشته و با بزرگ نمایی، بسترساز تقابل با افکار عمومی می‌شود؟ چرا با رویکرد آگاه سازی و سپس حساس سازی و فرهنگ سازی، مشارکت عمومی و نظارت همگانی را دنباله گیری نمی‌کند. شهروند باید بداند که تبدیل عدد سه به دو با چسباندن ادامس نوعی مخدوش سازی بوده و جرم است نه تخلف. تبدیل عدد دو به یک، جرم است نه تخلف. سابیدن پلاک و رنگ بری از آن با رویکرد تغییر در اعداد، نوعی جرم است نه تخلف. اما در مقابل، پوشاندن جزیی و کلی پلاک تخلف است نه جرم. پلیس بجای تشدید جرم انگاری، چرا سامانه‌های نظارتی خود را ارتقا نمی‌دهد و به شهروند اطلاع نمی‌دهد که پلاک عدد دوم ریز هم دارد که دوربین می‌تواند ان را بخواند. یا فلان شماره هم از فلان قسمت خودرو (مثلا زیر شیشه) قابل خواندن است (موارد بشکل موردی و مصادقی بوده و نیازمند کار کارشناسی است). موضوعاتی که بدلیل نظارت چندجانبه، تمایل به ارتکاب تخلف را در شهروندان عادی کاهش می‌دهد.

سومین سوال اینکه، چرا پلیس صرفا به پوشاندن پلاک در موقعیت ورود و خروج از طرح ترافیک گیر داده و سایر مصادیق تخلفی و جرم بودگی این موضوع را با حساسیت دنباله گیری نمی‌کند. آیا این طرز رفتار، شائبه قانون گرایی منفعتی را به ذهن متبادر نمی‌کند؟ یادتان هست برای نصب پلاک دوم (تصویر بزرگ شده پلاک) روی خودرو‌های باری، چه فرآینید طی شد و الان همه خودرو‌های باری دارای تصویر بزرگ شده پلاک هستند. چرا چنین برنامه‌هایی برای سایر موارد اجرایی نمی‌شود. بعنوان نمونه، مگر نصب پلاک جلو و عقب، برای کلیه وسائل نقلیه موتوری الزامی نیست؟ چند میلیون موتور برایتان بیاوریم که پلاک جلو ندارند؟ مگر خوانا بودن پلاک الزام قانونی نیست؟ چند میلیون موتور برایتان بیاوریم که تلق روی پلاک کشیده یا پلاک را کثیف و غیرقابل خواندن کرده اند؟ چرا پلیس راهنمایی و رانندگی واکنشی نشان نمی‌دهد؟

جناب سرهنگ علی اصغر شریفی، رئیس محترم مرکز اطلاع رسانی پلیس راهور، پلیس راهور در این خصوص (ساماندهی وضعیت پلاک‌ها و مقابله با جرایم و تخلفات مرتبط با پلاک وسائل نقلیه) نیازمند تدوین راهبرد و برنامه و اقدامات موثر بوده و بنا کردن رویکرد تعاملی با شهروندان بر پایه تهدید گرایی (به اسم آگاهی دادن درباره قوانین)، به هیچ وجه پاسخگو نیست و نوعی شانه خالی کردن از اجرای وظایف قلمداد می‌شود. رفتارشناسی، شرط اولیه و پایه تعامل با مردم است. از شما می‌پرسم، آیا می‌دانید چرا تعداد شیشه‌های دودی خودرو‌ها در یک بازه شش ماهه چندین برابر شده است (کار بجایی رسیده که شیشه عقب و جلوی خودرو‌ها را هم بشکلی کاملا غیرقانونی و حادثه ساز بدلیل کاهش دید راننده پشتی، دودی می‌کنند)؟ چرا پلیس راهور، برخورد موثر قانونی نمی‌کند؟ ایا می‌دانید که چرا آمار استفاده از چراغ‌های زنون به حد وحشتناکی زیاد شده است؟ هیچ ارتباطی بین این موضوع و کاهش تامین روشنایی معابر درون و برون شهری نمی‌بینید؟ و ...

بر این قاعده، ضمن تذکر مجدد درخصوص اصلاح فرمایشات در خصوص مصادیق تخلف و جرم بودن افعال شهروندان روی پلاک وسائل نقلیه تحت مالکیت خود، تقاضامندیم به بحث رفتارشناسی در تعاملات بین پلیس و شهروندان، توجه بیشتری نشان دهید.

اختصاصی پایگاه تحلیلی خبری شعار سال