دوشنبه ۲۸ خرداد ۱۴۰۳ - 2024 June 17 
شعار سال: گفتگو با استاد چیره دست کمانچه را در زیر می خوانید.
چگونه به دنیای موسیقی راه پیدا کردید؟
از چهار یا پنج‌سالگی برای درک ریتم تنبک
را شروع کردم. پس از آن کمانچه را نزد پدرم
فرج علیپور آموختم. در ۱۱سالگی اولین کنسرت رسمی خود را آغاز کردم
که شروع تازه‌ای برای من بود، بعد از آن در جشنواره‌های
متعددی شرکت کردم که به عنوان نخبه و بهترین نوازنده مقام اول را کسب کردم. رفته‌رفته
به سمت تحقیق، آهنگ‌سازی و نگارش کتاب درباره موسیقی
لرستان رفتم و گام‌های بیشتری
برداشتم. همچنین به بازسازی و جمع‌آوری
نغمات پرطرفدار که در حال ازبین‌رفتن در لرستان بودند، پرداختم و در آلبوم‌ها یا
کنسرت‌ها انتشار دادم. با گروه‌های مختلف به عنوان نوازنده و سرپرست گروه همکاری کرده‌ام.
کدام‌یک از نوازندگان
ساز «کمانچه» را بیشتر می‌پسندید؟
من سعی می‌کنم به صدای همه
نوازندگان کمانچه که در همه جای دنیا کار می‌کنند، گوش کنم تا به توانایی‌های خودم بیفزایم.
در ایران می‌توانم به استادانی که در ایران فعالیت می‌کنند همچون فرج
علیپور، اردشیر کامکار، سعید فرج‌پوری، کیهان کلهر و... اشاره
کنم.
تجربه‌های جوانان در نوازندگی کمانچه را چگونه می‌بینید و فکر می‌کنید
چه استعدادهایی در این راه وجود دارند؟
در میان جوانان هم‌سن‌وسال خودم چهره‌های مستعد خوبی دیده‌ام. اما چون
ساز کمانچه، ساز مشکل و نوازنده این
ساز بسیار کم است، به همین دلیل در مقایسه
با سازهای دیگر، علاقه‌مندان به کمانچه بسیار کمتر هستند! اما در استان لرستان با
توجه به سابقه این ساز و علاقه‌مندی و دلبستگی خاصی که نسبت به آن وجود دارد،
استعدادهای خوبی در حال پرورش هستند که ما سعی می‌کنیم هر روز این علاقه‌مندی را
بیشتر کنیم؛ مثل انتشار کتاب‌هایی با نوع نگارش ساده همراه با لوح فشرده، کنسرت،
ورک‌شاپ، آموزش، فیلم‌های آموزشی در فضاهای مجازی و... .
شما یکی از پرفروش‌ترین و معروف‌ترین گروه‌های موسیقی
غرب کشور هستید. چگونه به این
جایگاه رسیدید؟
گروهی که در حال حاضر من دارم، به‌راحتی به این
جایگاه نرسیده‌اند ما در کوچک‌ترین سالن‌ها با ظرفیت پایین شروع کردیم و در حال
حاضر در بزرگ‌ترین سالن‌ها و حتی در چند سئانس به اجرای برنامه می‌پردازیم، ما
وقتی کنسرت داریم دو ماه وقت صرف می‌کنیم و تمرینات
سختی داریم تا وقتی تماشاگران به گروه‌نوازی یا تک‌نوازی گوش می‌دهند
لذت ببرند. هر گروهی می‌تواند
به این جایگاه برسد منتها فقط و فقط باید
صبر و حوصله به خرج دهد و تلاش کند.
موسیقی لرستان را چگونه ارزیابی می‌کنید و با چه انگیزه‌ای وقت و
انرژی خود را مشغول این‌گونه موسیقی کرده‌اید؟
با توجه به اینکه خود من از این منطقه هستم، بنابراین شناسایی و معرفی موسیقی
این منطقه را دینی بر گردن خود می‌دانم. اگرچه موسیقی لری در سال‌های گذشته رشد
خوبی داشته و توانسته به‌خوبی، خود را به علاقه‌مندان موسیقی در نقاط مختلف کشور
معرفی کند. این باعث خوشحالی است که موسیقی لری از حالت کلیشه‌ای و تکیه بر یک ساز
یا آهنگ در آمده و قطعات زیبا و زیرخاکی آن هم به مردم معرفی شده است. اما معرفی
دقیق‌تر این موسیقی مستلزم حمایت‌های جوانان مستعد است و آنها باید بدون توجه به
برخی مسائل به سمتی حرکت کنند که در آن ضمن پرهیز از کارهای تقلیدی و کلیشه‌ای،
آثار خلاقانه‌تری را با بستر قراردادن موسیقی اصیل این منطقه تولید کنند.
چه سازهای دیگری در لرستان مانند کمانچه محبوبیت دارند؟
«سرنا» و «دهل» هم در این چندساله از شهرت و محبوبیت‌های فراوانی
برخوردار شده‌اند، اگرچه سازهای «دوزله» و «تنبور» دراویش نیز هواداران خاص خود را
دارد. اما من تمرکز زیادی بر «تنبور» و «دوزله » منطقه لرستان کرده‌ام که بتوانم
مانند «کمانچه» و «سرنا» به این ساز چند هزارساله محبوبیتی بیش از این در بین
جوانان بدهم. در سال جدید قطعاتی از موسیقی لرستان همراه با دوست هنرمندم فرشاد
حقیقی که تنبور می‌نوازند، منتشر می‌کنم که شامل قطعاتی بی‌کلام و باکلام است،
کمانچه و خوانندگی این قطعات به عهده خودم است و امیدوارم قدم محکمی برای تنبور
لرستان برداشته باشم.
در سال ۱۳۹۸ چه
برنامه‌هایی دارید؟
در حال برنامه‌ریزی و تمرین با گروه هستیم و به‌زودی در شهرهای مختلف
ایران به اجرای کنسرت خواهیم پرداخت.
ضمنا در حال آماده‌کردن کتاب و مقاله‌های جدید درباره موسیقی نواحی ایران و کمانچه
هستم. امسال تصمیم دارم وقت
بیشتری را برای آموزش و کارگاه‌های آموزشی در شهرهای مختلف برای شاگردانم و علاقه‌مندان
اختصاص دهم.
توجه بیشتر به موسیقی لرستان
احسان میرضیایی: موسیقی،
ارزش‌های هنری، ظرفیت‌های فرهنگی و سرگذشت
تاریخی طلب می‌کند تاریخ زندگانی مردمان غرب سرزمین عزیزمان ایران که بارزترین بخش
آن در منطقه لرستان است، توجهی ویژه به آن شود. «لرستان»
سرشار از بار فرهنگی- هنری ژرفی است که جلوه‌گری‌های زیبا و دلنشین آن
در چشم‌انداز جشن‌ها، بزم‌ها، رزم‌ها، عزاداری‌ها و سمبل‌های آن، متجلی
شده که پیوسته عشق روشنگر
راه پژوهشگران حقیقت آن بوده است. موسیقی
لرستان فارغ از توفیرهای تکنیکی و فنی و تخصصی آن، وجود ریشه‌های عمیق فرهنگی که در
اساطیر و سنت‌های دیرین آن نهفته، دارای مختصات آشکار و پنهان معنوی است که در
بازنگری آن هر انسانی را با جلوه‌گری‌های خاص خویش، به سوی شناخت ارزش‌های کهن
رهنمون می‌شود. گروه موسیقی «تال» با سرپرستی مسلم علیپور توانسته است با فعالیت
در عرصه اعتلای فرهنگ و موسیقی این خطه از سرزمین‌مان با برگزاری کنسرت‌های متنوع
در داخل و خارج از کشور، پرچمدار آیین و تراداده‌های ژرف این سرزمین شود. امید است
با تلاش و کوشش در این عرصه، گامی هر چند کوچک در جهت سرافرازی فرهنگ و آیین و
موسیقی این مرز و بوم بردارد.
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه شرق، تاریخ انتشار 28 فروردین 98، شماره: 3405
