شعارسال:در سال‎های اخیر مناطق کوهپایه‎ای و خوش آب و هوا در شمال کشور مورد توجه‎ بسیاری از مردم برای ساخت و ساز و سرمایه‎گذاری قرار گرفته است تا جایی که امروز وقتی به بکرترین روستاهای استان سری می‎زنیم ردپایی از ساخت ساز و ویلاسازی که البته عمده آن در اراضی باغی و زراعی واقع شده مشاهده می‎کنیم.

در این میان یکی از روستاهای گلستان که در چند سال گذشته حجم زیادی از ساخت وسازهای غیرمجاز در آن انجام شده روستای «زیارت» است روستایی در جنوب شهر گرگان که به دلیل نزدیکی به مناطق کوهپایه‎ای مورد توجه اکثر مردم واقع شده است با این وجود هجدهم بهمن ماه سال گذشته عرصه‎ای به مساحت 50 هکتار در مجاورت جاده دسترسی منطقه گردشگری «ناهارخوران» به سمت روستای «زیارت» دچار رانش شد و به گفته کارشناسان این لغزش حداقل 10 هزار تن مصالح و رسوبات را از بخش‎های جنگلی وارد جاده کرد، جاده‎ای که منتهی رودخانه زیارت به سمت ناهارخوران است و گفته می‎شود این تهدید همچنان محتمل خواهد بود.

*نبود مدیریت واحد در خصوص ساخت و سازهای غیرمجاز در گلستان
در همین رابطه مدیر امور اراضی سازمان جهاد کشاورزی گلستان با اشاره به وضعیت ساخت وساز در روستای «زیارت» گرگان گفت: بارها تأکید کرده‎ایم که قانون در خصوص ساخت و سازهای غیرمجاز تغییری نکرده است بنابراین ملزم هستیم با تمام ساخت و سازهای غیرمجاز خارج از محدوده قانونی برخورد کنیم از طرفی باید در فرهنگ و جامعه اطلاع‌رسانی شود که ساخت و سازهای غیرمجاز خارج از محدوده قانونی تبعات زیادی دارد که قابل جبران نیست.
حسن خسروی با بیان اینکه در محدوده زیارت شاهد ساخت و سازهای غیرمجاز زیادی هستیم، اظهار کرد: اخیرأ دو تیم ویژه برای نظارت بر ساخت و سازهای غیرمجاز در مناطقی که مربوط به محدوده زراعی و باغی است مأمور کرده‎ایم تا برای چنین ساخت سازهایی پرونده تشکیل و به مراجع قضایی ارائه دهیم.
وی افزود: براساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری که در سال 1395 ابلاغ شد ساخت و سازهای «سرخ‌چشمه» تا ورودی روستای «زیارت» گرگان شامل این مصوبه می‎شد، بر این اساس باید حکم تخریب برای ساخت سازهای این محدوده صادر می‎شد در صورت اجرای این مصوبه حداقل شاهد ساماندهی بخشی از ساخت و سازها در این منطقه بودیم.

مدیر امور اراضی گلستان با بیان اینکه طی 20 سال گذشته در خصوص زیارت مدیریت واحدی وجود نداشته است، گفت: در حوزه قانونی وظیفه ما جلوگیری از ساخت وساز در اراضی باغی و زراعی است ولی آنچه در کلام استان جاری می‎شود این است که منطقه‎ای به نام «زیارت» در استان داریم از «زیارت» به طرف آبشار در حریم شهر گرگان واقع شده است بنابراین باید مسؤولیت شهرداری در خصوص ساخت و سازهای آن منطقه را نیز در نظر داشته باشیم.
خسروی اضافه کرد: ساخت و سازها در مناطقی که مورد استقبال مردم واقع شده بود می‎توانست برای ما یک فرصت باشد اما نه تنها از این فرصت استفاده نکردیم بلکه تبدیل به تهدیدی برای شهر گرگان شد.

*مشخص نبودن تکلیف دستگاه‌های مختلف در برخورد با ساخت و سازهای غیرمجاز «زیارت» گرگان

معاون عمران روستایی بنیاد مسکن گلستان نیز در خصوص ساماندهی ساخت وسازهای محور «زیارت» گرگان در گفت‌وگو باخبرنگار فارس از گرگان اظهار کرد: به استناد برنامه پنجم و ششم توسعه، قانونگذار تهیه طرح هادی روستایی و تعیین محدوده روستاها را به کمیته تصویب طرح هادی در بنیاد مسکن واگذار کرده است.

محمدرضا ولی‎اللهی تصریح کرد: با توجه به ساخت وسازها در منطقه شمالی روستای «زیارت» گرگان مصوبه‎ای از شورای عالی شهرسازی و معماری در سال 1395 ابلاغ شد که طی آن تمام ساخت و سازها واقع در مواضع پنج‎گانه «احداث در حریم رودخانه، احداث در حریم جاده روستایی زیارت، ساخت وساز در اراضی منابع ملی، ساخت و ساز در اراضی با شیب بیش از 15 درصد و ساخت و ساز در منطقه حفاظت شده جهان‌نما» حکم تخریب صادر می‎شود، طبق این مصوبه تمام ساخت سازها در منطقه حفاظت‌شده «جهان‌نما» واقع شده و عملأ ساماندهی این عرصه وجود ندارد، با این وجود بنیاد مسکن از ابتدای امر با توجه به ساخت و سازهای زیارت، نحوه ایجاد ساختمان و موقعیت مکانی روستا که در معرض رانش قرار دارد، مخالفت داشت.
وی ادامه داد: بنیاد مسکن با هجوم ساخت و سازها از سال 1387 مکاتبات متعددی به دستگاه‌های متولی برای جلوگیری و برخورد با چنین ساخت و سازهایی ارسال کرد البته اقداماتی صورت گرفت که میسر نبود.
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن گلستان با اشاره به خطر رانش در روستای «زیارت» گرگان گفت: سال 1369 محدوده‎ای از «زیارت» بر اثر بارندگی دچار رانش شد و نزدیک به 8 هزار متر مربع از محدوده ساخت و سازهای سبک را دچار خسارت کرد، طرحی در حال تصویب است که براساس آن هرگونه ساخت و ساز با این ظرفیت و متراژ و بارگذاری در محدوده «زیارت» گرگان را خطرناک اعلام می‎کند.

ولی‎اللهی خاطرنشان کرد: طبق مصوبه قبلی از پل «سیدمسعود» تا «زیارت» و از «ریارت» تا آبشار جزو حریم شهری گرگان تلقی شده بود سال 1391 شهرداری گرگان به این مصوبه ورود پیدا کرد و روستای «زیارت» تحت برنامه‎ریزی قرار داشت اگر همان روال ادامه پیدا می‎کرد شاید کنترل ساخت و سازهایی که صورت می‎گرفت مدیریت شده‎تر پیش می‎رفت اما مصوبه بعدی که در شورای عالی شهرسازی و معماری تنظیم شد این اختیارات را به دهیاری واگذار کرد.

وی افزود: ایرادی که می‎توان از آن گرفت این بود که قدرت و جامعیتی که شهرداری در ساخت و سازها می‎توانست داشته باشد قطعأ از عهده دهیاری بر نمی‎آمد چرا که پلیس ساختمان و تشکیلات نظارتی وجود نداشت و شهرداری می‎توانست خیلی جامع‎تر ورود پیدا کند در واقع با ابلاغ شورای عالی در سال 1395 آن مصوبه معلق باقی ماند.
وی ادامه داد: بنیاد مسکن تنها می‎تواند در تهیه طرح ورود پیدا کند قانونگذار در بحث پلیس ساختمان چنین اجازه‎ای به ما نداده است بنابراین مردم می‎توانند مدعی شوند که ما در این حیطه اختیارات قانونی نداریم تنها اقدامی که بنیاد مسکن می‎تواند انجام دهد ارسال گزارش به دستگاه‌های نظارتی و متولی است که از ابتدای امر نیز انجام داده است.
معاون عمران روستایی بنیاد مسکن گلستان در خصوص علت افزایش ساخت و سازهای غیرمجاز در روستای «زیارت» گفت: از سال 1384 که در طرح جامع گرگان، حریم شهری مطرح شد می‎توانستیم برنامه‎ریزی مناسبی برای جلوگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز داشته باشیم اما یکی از اشکالات مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری این بود که به قسمت‎های شمالی «زیارت» گرگان اشاره و تنها این قسمت را مورد مطالعه قرار می‎دهد در حالیکه ساخت و سازهای زیادی در قسمت‎های جنوبی تا آبشار «زیارت» انجام شده است در واقع قسمت جنوبی بلاتکلیف رها شده و سوءاستفاده کنندگان از این تعلیق بیشتر سود بردند از طرفی دستگاه‌ها تکلیف‎شان در برخورد با ساخت و سازها مشخص نبود و سازندگان این نوع ساخت و سازها بیشتر نفع بردند.

به گفته ولی‎اللهی در بحث ساخت و سازهای غیرمجاز نمی‎توان دنبال مقصر خاصی گشت چرا که در این امر تمام دستگاه‌های دولتی و نظارتی و حتی مردم دخیل هستند.
براساس این گزارش، «زیارت» تنهای روستای در معرض خطر رانش زمین نیست، رانشی که یکی از دلایل تشدیدکننده آن بار سنگین ساخت و سازهایی است که سال‎ها بدون نظارت بر تعداد آن افزوده شده است.

در گوشه و کنار استان سرسبز گلستان تعداد بی‌شمار روستای خوش آب و هوا وجود دارد که از چشم دلالان ویلاساز و سودجویان غافل نمانده است افرادی که برای سود بیشتر دشنه به ریشه طبیعت زده و به جای آن ساختمان‎های از جنس سنگ و آهن را جایگزین درختان و طبیعت کرده‎اند.

اگر چه ساخت یک ساختمان با معماری زیبا در دل طبیعت می‎تواند برای ساعاتی چشم هر بیننده را مسحور کند اما نباید فراموش کرد چنین ساخت و سازهایی در وهله نخست زندگی آدمی را از جنبه‎های مختلف اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی تحت تأثیر قرار می‎دهد بدون شک ساخت و سازهای غیرمجاز تبعات جبران‌ناپذیری را بر حیات آدمی وارد خواهد کرد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری فارس، تاریخ انتشار19 اردبیهشت 98، کدخبر: 13980218001164، www.farsnews.com