طرحی که روی زمین ماند

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان در این مورد می‌گوید: طبق ماده ۴ قانون آیین‌نامه مدیریت پسماندها، مدیریت اجرایی پسماندهای عادی باید طرح جامع و ‌تفصیلی مدیریت پسماند را به‌گونه‌ای تهیه کنند که در مراکز استان‌ها و شهرهایی با جمعیت بیش از یک‌میلیون نفر تا پایان سال ۹۰ و در سایر شهرها و روستاها نیز تا پایان سال ۹۲ پسماندهای عادی به‌صورت تفکیک‌شده انجام شود.

الهام برنا می‌افزاید: از سال ۹۲ باید پسماندهای عادی در تمامی شهرهای استان به‌صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری می‌شد، اما فقط شهرستان دوره‌چگنی آن هم فقط در سال ۹۷ توانست پسماندها را به‌صورت تفکیک‌شده جمع‌آوری کند و به‌جز این مورد دیگر هیچ اتفاقی در این زمینه در سطح استان رخ نداده است.

حجم بالای تولید زباله در لرستان

این مسئول ادامه می‌دهد: با این‌که طرح جامع مدیریت پسماند لرستان از سال ۸۹ تهیه و در کارگروه استانی و ملی تصویب و برای اجرا به شهرداری‌ها ابلاغ شده است، ولی متأسفانه هیچ یک از شهرداری‌های استان طبق طرح جامع عمل نکرده‌اند. درحالی‌که موظف بوده‌اند تا طرح ‌تفصیلی مدیریت پسماند داشته باشند.

برنا می‌گوید: اکثر شهرهای استان به‌جز شهرستان بروجرد محل دفن زباله‌شان بدون حصارکشی است و تمام پسماندهای آن‌ها جمع‌آوری و دفن می‌شود، بدون این‌که روی آن پسماند بازیافتی صورت بگیرد.

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان اضافه می‌کند: درصورتی‌که اگر زباله‌ها تفکیک شوند، ۲۰ درصد بازیافت صورت می‌گیرد؛ همچنین خاکستر پسماندهایی را که بازیافت شده یا توسط زباله‌سوز سوخته‌اند می‌توان برای تولید برق استفاده کرد.

برنا به‌میزان تولید زباله در استان اشاره می‌کند و می‌گوید: سرانه تولید زباله در استان به‌ازای هر نفر به‌طور متوسط ۷۵۰ گرم است. این یعنی با توجه به جمعیت دومیلیون نفری لرستان، روزانه حدود یک‌هزار و 500 تا دو هزار تن تولید زباله داریم.

خبری از دفن بهداشتی نیست

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط‌زیست لرستان می‌گوید: دفن زباله‌ها به‌معنای تلنبارکردن آن‌ها در محل (سایت) نیست. بلکه باید سلول‌های دفن بهداشتی و مدیریت دفن صورت بگیرد و سلول‌ها عایق شوند و شیرابه آن‌ها تأثیری روی خاک، آب و منابع زیرزمینی نداشته باشد.

برنا عنوان می‌کند: متأسفانه شیوه دفن در شهرهای لرستان به‌شیوه تلنبار انجام می‌شود و دفن بهداشتی در کار نیست و همین باعث آتش‌گرفتن خودبه‌خود زباله‌ها، آلودگی هوا، مدیریت‌نشدن شیرابه و بروز بیماری‌های گوناگون می‌شود.

وی تأکید می‌کند: شهرداری‌های لرستان تمکینی از قانون پسماند ندارند و یکی از مشکلات این است که فرد متخصص در حوزه محیط‌زیست و بازیافت در امور مدیریت پسماند استان دخالتی ندارد.

این مسئول می‌افزاید: در شهرداری‌ها کارشناس محیط‌زیستی هم که کار می‌کند، در قسمت اداری فعال است و در پست مربوط به تخصص خود کار نمی‌کند. چون شهرداری‌های ما برای مدیریت پسماند اطلاعات جامع و کاملی ندارند.

نبود آموزش و اطلاع‌رسانی به‌موقع

یک کارشناس نیز در این رابطه می‌گوید: طرح تفکیک زباله، یکی از طرح هایی بود که در اوایل دهه ۸۰ در شهر خرم‌آباد اجرایی شد و اجرای این طرح منوط به نصب سطل‌های زباله در سطح شهر برای تفکیک زباله‌های خشک و تر بود.

میثم طاهری می‌افزاید: این سطل‌ها در چند خیابان اصلی شهر نصب شدند تا شهروندان در تفکیک زباله در مبدأ با شهرداری همکاری داشته باشند. البته در آن زمان کارخانه بازیافت یا پسماندی که به این شکل وجود دارد، نبود.

وی ادامه می‌دهد: متأسفانه دیری نگذشت که سطل‌های زباله از سطح خیابان‌ها جمع شدند و جای خود را به سطل‌های امروزی دادند. این کارشناس عنوان می‌کند: متأسفانه در آن زمان که شهروندان برای این طرح نوپا، میل و رغبت بیش‌تری نشان می دادند، این طرح به سرانجام نرسید. البته یکی از نقاط ضعف این طرح این بود که همزمان با نصب سطل برای تفکیک زباله، اطلاع‌رسانی و آموزش‌های لازم به شهروندان صورت نگرفت.

زباله‌گردها، مانع اجرای طرح تفکیک زباله

این کارشناس ادامه می‌دهد: درحال‌حاضر که کارخانه پسماند و سایت بازیافت در خرم‌آباد وجود دارد، زباله‌گردها به یک معضل برای به سرانجام نرسیدن این طرح تبدیل شده‌اند و اجازه بازیافت و کسب درآمد از این طلای کثیف را نمی‌دهند.

طاهری عنوان می‌کند: هر پیمان‌کاری نیز که برای این بخش در نظر گرفته شود، مهم‌ترین موضوع برایش کسب درآمد و صرفه اقتصادی است، نه به سرانجام رساندن طرح به‌منظور سلامت شهر و شهروندان و تا زمانی‌که این طرح به‌خوبی در سطح شهر آغاز نشود و از سوی دیگر تا وقتی با زباله‌گردها برخورد نشود، نمی‌توان به فعالیت این کارخانه هم امیدوار بود.

او می‌گوید: زباله‌گردها هم به‌دلیل درآمد بالایی که از این حرفه کسب می‌کنند، به هیچ عنوان حاضر به همکاری با شرکت پیمان‌کار برای جمع‌آوری زباله‌ها و تحویل زباله‌ها به سایت با درآمد و حقوق پایه اداره کار نیستند. این کارشناس می‌گوید: در وهله اول باید با زباله‌گردها برخورد قانونی صورت بگیرد تا بتوانیم این طرح را در سطح شهر و استان به‌خوبی اجرایی کنیم و به نتیجه برسیم.

لازمه کاهش آثار مخرب زیست‌محیطی

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد می‌گوید: با توجه به افزایش جمعیت شهرها و روستاها، همچنین تولید انبوه زباله، مدیریت پسماندها از اهمیت فراوانی برخوردار است. از طرفی حساسیت‌های زیست‌محیطی باعث شده است این سازمان دائماً در حال تلاش برای کاهش اثرات مخرب زیست‌محیطی دفع زباله باشد.

رضا دریکوندی می‌افزاید: سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد هم به‌دنبال راهکارهایی برای مدیریت پسماندها در سطح شهر است.

وی می‌گوید: امروزه مدیریت پسماند و زباله به یکی از دغدغه‌های محیط‌زیستی در کشور تبدیل شده است و با توجه به این دغدغه‌ها تلاش کرده‌ایم اقداماتی برای ساماندهی پسماند در بخش‌های مختلف به‌ویژه صنعتی و بیمارستانی و جمع‌آوری نخاله‌های ساختمانی در شهر انجام دهیم، اما این اقدامات کافی نیست.

دریکوندی اظهار می‌کند: کافی‌نبودن اقدامات صورت‌گرفته دلایل مختلفی دارد که شاید یکی از مهم‌ترین آن‌ها نوع فرهنگ ما و تفکیک‌نشدن زباله‌ها از مبدأ باشد که درنهایت مشکلاتی را در زمینه جمع‌آوری و امحای آن‌ها به‌وجود آورده است.

اجرای طرح تفکیک زباله از مبدأ

این مسئول اظهار می‌کند: سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد با تکیه بر اصل ۵۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و اهمیت حفظ محیط‌زیست، اقداماتی نظیر ساماندهی محل دفن زباله‌های شهری، جمع‌آوری زباله‌های شهری با ۷۲ ماشین مکانیزه و نیروهای شاغل در سطح ۳ منطقه و جداسازی زباله‌ها در محل دفن و بازیافت و پردازش زباله‌ها در محل دفن و بهره‌برداری از زباله‌ها در جهت تولید نیرو و انرژی و از همه مهم‌تر آموزش همگانی تفکیک را در سطح مراکز علمی و آموزشی در رأس کار خود قرار داده است و به‌طور جدی پیگیر آن است.

دریکوندی به اقدامات مهم سازمان پسماند شهرداری خرم‌آباد اشاره می‌کند و می‌گوید: یکی از اقدامات سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد احداث سکوی زباله در حاشیه شهر بود. جانمایی سکوی زباله توسط کارشناسان محیط‌زیست این سازمان با هدف دفع و تخلیه زباله‌ها در راستای حفظ محیط‌زیست انجام شد که می‌توان گفت یکی از فعالیت‌های تأثیرگذار سازمان مدیریت پسماند بوده است.

رئیس سازمان مدیریت پسماند شهرداری خرم‌آباد با اشاره به اهمیت و جایگاه سازمان مدیریت و پسماند، می‌افزاید: سازمان پسماند به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و کلیدی‌ترین سازمان‌های شهرداری به‌دنبال اجرای طرح‌های تفکیک از مبدأ، تولید کمپوست و بهره‌وری از زباله‌ها در جهت تولید نیرو و انرژی است که این مهم را به‌طور جدی دنبال می‌کند.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته ازسایت خبری تحلیلی سبزینه، تاریخ انتشار: 12 تیر 1398 ، کدخبر: 69848،www.sabzineh.org