شعار سال: این روز‌ها انتخاب مهدکودک مناسب برای کودکان خیلی از والدین را سردرگم کرده است. شاید تا چند سال پیش کسی فکرش را نمی‌کرد که رقابت بین مهدکودک‌ها تا این اندازه بالا بگیرد و مهد‌هایی پیدا شوند که با کلاس‌های اضافه و قیمت‌های نجومی انتخاب را برای خانواده‌ها سخت کنند. مهد‌هایی که در آن از کلاس زبان گرفته تا موسیقی، شطرنج، سوارکاری و آشپزی وجود دارد. برای بررسی شهریه‌های نجومی و لزوم وجود آموزش‌های اضافی در مهدکودک‌های گران‌قیمت با پریسا قیاسی روانشناس کودک و حبیب‌الله مسعودی فرید معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی گفتگو کردیم.

مهدکودک‌های گران‌قیمت پکیج‌های متنوعی را با شهریه‌های مختلف ارائه می‌دهند که مبلغ هر پکیج بنا بر امکانات و خدماتی که ارائه می‌شود، متفاوت است. شهریه ثابت این مهد‌ها از ۸۰۰ هزار تومان شروع می‌شود تا یک میلیون و دویست هزار تومان که دریافت هزینه ثابت بستگی به میزان ساعت نگهداری از کودک دارد؛ علاوه بر شهریه ثابت، هزینه غذا، میان وعده و فوق‌برنامه‌ها جداگانه محاسبه می‌شود. مسئول مهدکودکی حوالی خیابان زعفرانیه می‌گوید: «مهدکودک ما زبان فرانسه و انگلیسی را به کودکان آموزش می‌دهد و برگزاری کلاس‌های ژیمناستیک، سفالگری، شاهنامه‌خوانی، آشپزی ملل، شطرنج، سلفژ کودکان، سوارکاری از دیگر امکانات ماست. پایین‌ترین پکیج شامل نقاشی، داستان‌خوانی و آموزش نکات اخلاقی و بازی لگو است که با احتساب غذا و میان وعده ماهانه حدود دو میلیون و دویست هزار تومان تمام می‌شود.»

این مربی مهد با اصرار بر اینکه این آموزش‌ها برای کودکان کافی نیست، ادامه می‌دهد: «معمولاً مادران پکیج ویژه مهد شامل تمام فوق‌برنامه‌ها را انتخاب می‌کنند تا هم کودکشان از همه امکانات مهد و هم از تخفیف ویژه بهره‌مند شود. علاوه بر این، کودک شما با دیدن سایر برنامه‌ها ممکن است علاقه‌مند شود تا آن بازی‌ها و امکانات را در اختیار داشته باشد؛ بنابراین به شما توصیه می‌کنیم تا پکیج ویژه را ثبت‌نام کرده و با پرداخت سالانه ۳۵ میلیون تومان خیالتان را از آموزش به کودکتان راحت کنید.»

مهدکودک‌های دیگری هم در شمال شهر امکانات و شهریه‌های نجومی داشتند. بر اساس گزارش انجام‌شده حداقل هزینه مهدکودک‌های لاکچری ۲۰ میلیون تومان و حداکثر ۳۸ میلیون تومان تمام می‌شود؛ اما نکته‌ای که وجود دارد این است که تمام این مهدکودک‌ها ادعا می‌کنند که فعالیت‌های آموزشی و پرورشی کودکان با حضور روانشناسان مجرب و مستمر در مهد تدارک دیده شده است؛ اما آیا این حجم از آموزش‌ها برای کودکان لازم و ضروری است؟ آیا این امکانات بر اساس نیاز‌های کودکان ارائه می‌شود یا بر اساس پر کردن جیب مهدکودک‌ها؟

پریسا قیاسی روانشناس کودک در رابطه با آموزش اضافی مهدکودک‌ها می‌گوید: «بچه‌ها توانمند‌های در حال رشد دارند. اگر آموزش‌هایی که به کودکان داده می‌شود در راستای رشد آن‌ها باشد، مفید خواهد بود؛ مثل انواع کلاس‌های موسیقی که فوق‌العاده در رشد ذهنی کودک تأثیرگذار است، کلاس‌های ورزشی و حرکتی که باعث شکل‌گیری اندام‌های بدن و تقویت عضلات می‌شود، کلاس‌هایی که بر روی روابط اجتماعی و مهارت‌های ارتباطی کودکان کار می‌کنند، کلاس‌های نقاشی که باعث ایجاد خلاقیت و تقویت ماهیچه‌های بدن کودکان می‌شود. اما برخی کلاس‌ها مثل ریاضی و ستاره‌شناسی در این سن این کارکرد را ندارد.»

آموزش زبان دوم در سن زیر ۶ سال باعث می‌شود تا کودک در سن بزرگسالی از دایره لغات کمتری نسبت به همسالان برخوردار باشد، همچنین دچار لهجه می‌شود و در سخنوری نسبت به تک زبان‌ها کم می‌آورد؛ حتی گاهی دیده شده که آموزش زبان دوم در زیر ۶ سالگی باعث لکنت زبان کودک می‌شود

این روانشناس کودک در خصوص شروع سن مناسب برای آموزش به کودکان می‌گوید: «بچه‌ها از لحظه‌ای که چشم به دنیا باز می‌کنند در حال یادگیری هستند و شما هر فعالیت مفیدی که برای کودک ایجاد کنید باعث غنی کردن یادگیری و بالا بردن سیستم شناختی او خواهید شد. به فرض فراهم کردن یک محیط غنی از انواع رنگ‌ها، ابزار‌ها و چیز‌های حسی برای کودک ۶ ماهه باعث می‌شود تا حواس پنج‌گانه کودک بهتر شکل بگیرد. در واقع این‌گونه فعالیت‌ها پیشگیری‌کننده از اختلال یکپارچگی حسی، پیش فعالی، اختلال یادگیری و... هستند، اما ارائه فعالیت‌های مفید به معنای آموزش‌های اضافی و سخت نیست، زیرا گا‌ها این آموزش‌های اضافی باعث آشفتگی کودکان می‌شود. در واقع آموزش‌های اضافی جنبه ظاهری دارند و بیشتر مخاطب خانواده است تا کودک. به عبارتی این مهد‌ها به دنبال کسب رضایت از والدین هستند نه به دنبال رفع نیاز کودکان.»

مهدکودک لاکچری

قیاسی که سال‌هاست مدیر مهدکودک است و در حوزه روانشناسی کودک هم فعالیت می‌کند، در رابطه با آموزش زبان دوم به کودکان می‌گوید: «آموزش زبان دوم در سن زیر ۶ سال باعث می‌شود تا کودک در سن بزرگ‌سالی از دایره لغات کمتری نسبت به همسالان برخوردار باشد، همچنین دچار لهجه می‌شود و در سخنوری نسبت به تک زبان‌ها کم می‌آورد؛ حتی گاهی دیده شده که آموزش زبان دوم در زیر ۶ سالگی باعث لکنت زبان کودک می‌شود. این در حالی است که بسیاری از مهدکودک‌ها با تبلیغات آموزش زبان دوم و سوم سعی در جذب مخاطب دارند.»

این روانشناس ادامه می‌دهد: «تحرک بدنی کودکان، هم بر افزایش توانایی‌های شناختی و یادگیری بچه‌ها تأثیر دارد و هم با ترشح هورمون اندروفین باعث ایجاد شادی و نشاط و جلوگیری از افسردگی می‌شود. حال کودکی که مغز خود را در اوج کودکی با آموزش‌های اضافی پر می‌کند، تنها در حال حمل این عضو مهم (مغز) و انباشته از فرمول‌های ریاضی و انگلیسی است و بعد از گذشت سال‌ها تمام آن آموزش‌ها نه‌تن‌ها به فراموشی سپرده خواهد شد بلکه برخی از آن آموزش‌ها همان‌طور که اشاره کردیم تأثیرات مخربی خواهد داشت.»

آموزش‌هایی که خط قرمز است و شهریه‌هایی که غیرقانونی!

حبیب‌الله مسعودی فرید در پاسخ به سؤال خبرنگار تبیان در خصوص بیشترین شکایت ثبت شده از مهدکودک‌ها می‌گوید: «بیشترین شکایت والدین از شهریه مهد‌های کودک بوده است.»

تحرک بدنی کودکان، هم برافزایش توانایی‌های شناختی و یادگیری بچه‌ها تأثیر دارد و هم با ترشح هورمون اندروفین باعث ایجاد شادی و نشاط و جلوگیری از افسردگی می‌شود

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در رابطه با تعرفه مهدکودک‌ها توضیح می‌دهد: «تعرفه امسال در کارگروه تنظیم بازار تصویب کرد که مهدکودک‌ها می‌توانند تا ۲۹ درصد شهریه پایه را افزایش دهند؛ در واقع مبلغ افزایش شهریه مشخص است و هیچ مهدی اجازه ندارد بیش از این میزان از والدین شهریه دریافت کند و در صورت مشاهده این موارد با مهد متخلف به شدت برخورد می‌شود.»

به گفته مسعودی فرید، مردم می‌توانند پیشنهاد‌ها، شکایات و یا بازخورد‌های خود را از طریق تماس به بهزیستی استان‌ها و یا با پیامک به شماره ۳۰۰۰۱۲۳۳۳ به سازمان بهزیستی اعلام کنند و اطمینان داشته باشند که به شکایت آن‌ها رسیدگی خواهد شد.

مسعودی فرید ادامه می‌دهد: «سازمان بهزیستی در سه ماه اول پاییز که تعداد بچه‌های مهدکودک بیشتر می‌شود، معمولاً بازرسی‌های ویژه‌ای از مهد‌های سطح شهر انجام می‌دهد و به غیر از شهریه، سایر جنبه‌های مهدکودک از جمله روش آموزش، مربی‌ها، فضای فیزیکی و... را موردبررسی و نظارت قرار می‌دهد.»

مسعودی فرید می‌گوید: «تعداد مهدکودک‌هایی که شهریه‌های نجومی می‌گیرند بسیار نادر است و شهریه پایه مهدکودک‌ها بسته به استان و منطقه متفاوت است. قیمت مهد‌ها مسلماً بر اساس ستاره‌دار شدن آن‌ها است؛ چنانچه مهد‌ها این حق را دارند که در ازای هر ستاره ۱۰ درصد مبلغ شهریه را افزایش دهند، همچنین فعالیت‌های فوق‌برنامه در خارج از ساعات صبح هم باعث افزایش شهریه مهد‌ها می‌شود. به طور کلی حدود ۲ الی ۳ درصد مهد کودک‌ها از نرخ خودشان تخطی می‌کنند و متأسفانه رسانه‌ها هم به همان ۲-۳ درصدِ محدود توجه می‌کنند؛ در حالی که از ۵۰۰ هزار مهدکودک در کل کشور و بیش از ۷ هزار مهد در روستا هستند که متوسط شهریه آن مهد‌ها ماهانه ۲۰ هزار تومان و یا شاید کمتر است.»

معاون اجتماعی سازمان بهزیستی در رابطه با نظارت بر روی آموزش‌های اضافی که در برخی مهدکودک‌ها انجام می‌شود می‌گوید: «برخی آموزش‌ها مثل رقص باله، اسب‌سواری، صخره‌نوردی و... مورد تأیید ما نیست و بار‌ها هم اعلام‌شده است. همچنین برگزاری کلاس‌های فوق‌العاده نیازمند دریافت مجوز توسط مهدکودک‌ها از دستگاه موردنظر است؛ به عنوان مثال برگزاری کلاس نقاشی مشروط به تأیید مربی مهد توسط وزارت فرهنگ و ارشاد است؛ بنابراین برگزاری کلاس‌های خارج از عرف خط قرمز ما است و در صورت شکایت والدین با آن‌ها برخورد خواهد شد.»

سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از باشگاه خبرنگاران جوان ، تاریخ انتشار 12 مهر 98، کد خبر: 7091834، www.yjc.ir