شعار سال: باران که می‌بارد، همه زیر نم نم رحمت الهی قدم می‌زنند و خداوند را شکرگزار هستند که دوباره پاییز آمد و می توانند زیر بارش این نعمت قدم بزنند.

بوی باران همه جا می‌پیچد، خاک‌های نشسته بر دیوار‌ها و درختان که خیس می‌شود، عطری به مشام می‌رسد که انسان را یاد ایوان خانه گِلی مادربزرگ با گل‌های چیده در طاقچه می‌اندازد.

بوی خاطرات خوش کودکی و کوچه‌های پر از هیاهو و خوشحالی بچه‌هایی که با چتر‌های رنگارنگ زیر باران قدم می‌زنند و خوشحال از اینکه انتظار و لحظه شماری هایشان برای باریدن الماس از آسمان به پایان رسیده است.

این اتفاقات هنوز هم در بسیاری از نقاط کشور اتفاق می‌افتد و هیچ کس از آمدن باران غمگین نمی‌شود.

اما در خوزستان چنین نیست، خیلی‌ها از آمدن باران خوشحال نمی‌شوند، دوست ندارند زیر باران قدم بزنند، چون می‌دانند قدم هایشان به بیمارستان و مراکز درمانی ختم می‌شود، می‌دانند باران به واسطه مشکلات زیست محیطی با آن‌ها مهربان نیست، تجربه کرده اند شلاق باران را، رحمت خداوند همچنان رحمت و برکت است، اما اگر انسان‌ها بگذارند.

نفت در زمین می‌جوشد، اما دودش از طریق فلرهای نفتی ریه‌های خوزستانی‌ها را پر می‌کند، دودی که تا اعماق وجود مردم می‌خزد و ذره ذره جانشان را فرا می‌گیرد و روزی به خروش می‌آید و خود را با انواع بیماری‌های داخلی، ریوی و تنفسی نشان می‌دهد.

اگر بخواهیم عادلانه قضاوت کنیم، باید پای کنوکارپوس این گیاه ظاهرا زیبا و مفید، اما در باطن مضر و بد طینت را هم به پشت میز محاکمه بکشانیم، چون او هم به ریه‌های مردم نفوذ کرده است.

براساس شواهد و مستندات موجود و ادعای کارشناسان مربوطه، کنوکارپوس بی تقصیر نیست و یکی از عواملی که باعث می‌شود پس از بارش اولین باران پاییزی، شهروندان دچار تنگی نفس و عارضه‌های تنفسی شوند همین گیاه است.

به منظور بررسی آخرین وضعیت فلر‌های نفتی و اقدامات انجام شده با مدیرکل حفاظت محیط زیست استان خوزستان گفت و گو کردیم تا شاید مقصر اصلی این معضل را بیابیم.

جمع آوری گاز‌های حاصل از فلر‌های نفتی در طرح آماک

محمدجواد اشرفی مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست خوزستان درخصوص فلر‌های نفتی گفت: اداره حفاظت محیط زیست برحسب وظایف ذاتی و سازمانی، همیشه پیگیری‌های خاص خود را در زمینه آلودگی‌های زیست محیطی داشته و دارد، ضمن اینکه تذکرات لازم را صادر می‌نماید.

او افزود: به لحاظ پیگیری‌های اداره کل حفاظت محیط زیست خوزستان و همچنین ارزش اقتصادی گاز‌های حاصل از فلر‌های نفتی که در محیط رهاسازی می‌شوند، مسئولان شرکت نفت پروژه‌هایی را از سنوات گذشته داشتند.

اشرفی، طرح آماک را از جمله پروژه‌های شرکت نفت در زمینه جمع آوری گاز‌ها عنوان کرد و بیان داشت: در نتیجه اجرای طرح آماک، گاز‌هایی که در گذشته سوزانده می‌شدند، جمع آوری شدند و به عنوان خوراک واحد‌های پتروشیمی و ایستگاه‌های بهره برداری نفت ارسال می‌شوند.

این مقام مسئول ادامه داد: با پایان طرح آماک، طی یکسال گذشته با توافقی بین وزارت نفت، شرکت ملی نفت، تعدادی از پتروشیمی ها، پالایشگاه‌ها از جمله؛ پالایشگاه بیدبلند ۲، پالایشگاه و شرکت پتروشیمی مارون صورت گرفت تا تعدادی از پتروشیمی‌های حوزه خلیج فارس، طرح جمع آوری گاز‌ها را طی مدت ۳ سال اجرایی کنند.

مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست خوزستان با بیان اینکه حدود یکسال از این تفاهم نامه می‌گذرد، اظهار کرد: بخش‌هایی از کار کلید خورده و بخش‌هایی از هزینه‌ها و مشارکت سرمایه گذاران در این خصوص انجام شده که باتوجه به تفاهم نامه‌ ۳ میلیارد دلاری، هزینه زیادی باید صرف شود و مشارکت برخی بانک‌ها را در پی داشته است.

لزوم اجرای برنامه‌های زودبازده از سوی شرکت نفت

او تصریح کرد: علاوه بر طرح آماک، باتوجه به زمان بر بودن آن، مسئولان شرکت نفت را به این سمت متقاعد کردیم که طرح‌های زودبازده را برای مهار بخشی از این گاز‌ها در برنامه‌های خود داشته باشند.

محمدجواد اشرفی اذعان داشت: طی یکماه گذشته، طرح بهسوزی فلر‌های نفتی را در واحد شماره ۲ شرکت نفت و گاز مارون اجرا شد.

او بیان کرد: انتظار ما از مسئولان این است که باتوجه به اینکه چنین پروژه‌های کوتاه مدت از نظر اقتصادی نیاز به سرمایه گذاری کم  و دارای اثر گذاری بالا، این قبیل پروژه‌ها با سرعت و تعداد بیش تری اجرایی شود.

نقش نفت در تامین هزینه قابل توجه است

اشرفی در ادامه با اشاره به اینکه استاندار خوزستان دیدگاه‌های محیطی زیستی خوبی دارد و نقش مهمی در پروژه ۳ میلیارد تومانی ایفا می‌کند، گفت: باتوجه به شرایط اقتصادی و نقش مهم نفت در تامین هزینه‌های کشور، طبیعتا نگاهی به فعال بودن صنعت هم صورت می‌گیرد و نگاه آن‌ها با نگاه حفاظت محیط زیست متفاوت است.

فعالیت ۲۲ ایستگاه سنجش آلودگی هوا در خوزستان

او اظهار داشت: در ۶ ماهه گذشته، براساس آمار ۲۲ ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در سراسر استان خوزستان، شرایط آب و هوایی در شرایط نسبتا مناسبی قرار داشته است.

این مقام مسئول بیان کرد: ایستگاه‌های سنجش آلودگی عمدتا در شهر‌های حساس و جنوبی و غربی که بیشتر تحت تاثیر گردوغبار هستند فعال هستند، ضمن اینکه در شهر‌های شمالی از جمله؛ دزفول، اندیمشک، شوشتر شوش نیز از این ایستگاه راه اندازی شده است.

به گفته مدیرکل اداره حفاظت محیط زیست خوزستان، توسعه تعداد ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا از برنامه‌های این اداره کل و وزارت نفت به شمار می‌رود.

او بیان داشت: در مجموع شرایط آب و هوایی در استان مطلوب است، ضمن اینکه مشکل گردوغبار‌ها که معضلی بوجود آورده بود، به لطف خداوند و بارش فراوان باران و سیراب شدن بسیاری از تالاب‌ها و اراضی ریزش گردوغبار به میزان قابل توجهی کاهش یافته است.

اشرفی ادامه داد: امیدواریم با بارندگی‌هایی که از ابتدای سال آبی جدید و آبان ماه در استان اتفاق افتاده است، پدیده گردوغبار را در زمستان امسال نداشته باشیم.

این مقام مسئول خواستار اجرای طرح‌های زودبازده و کوتاه مدت و بلند مدت شد، همچنین از سازمان خدمات شهری شهرداری و شهردار اهواز خواست نسبت به خروج از کار خودرو‌های بدسوز اقدامات لازم را انجام دهند و در توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی که نقش قابل توجهی در آلودگی کلانشهر اهواز دارد، مدیریت خوبی در زمینه ترافیک شهری داشته باشند.

محمدجواد اشرفی تصریح کرد: باتوجه به اینکه بخش قابل توجهی از آلودگی‌های دوره‌ای کلانشهر اهواز تحت تاثیر فعالیت شرکت توسعه نیشکر هستند و در زمان برداشت نیشکر اقدام به آتش زدن مزارع می‌کنند، انتظار می‌رود شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی به سمت طرح برداشت سبز پیش روند.

او در پایان ادامه داد: همچنین نسبت به بهبود وضعیت محل دفن زباله در اهواز اقدامات لازم را انجام دهند.

به گفته این مقام مسئول، زمانی که ارتفاع کنوکارپوس افزایش می‌یابد، گل‌هایی تولید می‌کند و گرده‌های این گل روی اندام‌های تنفسی تاثیر می‌گذارد و می‌تواند افرادی را که حساسیت زیادی دارند را درگیر نماید و آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.

اشرفی اظهار داشت: براساس شواهد موجود و تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی اهواز، گرده‌ها را به آزمایشگاه‌های معتبر اروپایی ارسال کرده و تاثیر این گرده‌ها بر روی اندام‌های تنفسی نیز تایید شده است.

در بخش ابتدایی این گزارش، از طرح‌های در دست اجرا مطلع شدیم و امیدواریم با اجرای هرچه سریع تر طرح آماک و همچنین طرح های زودبازده شاهد کاهش آلودگی هوا در استان خوزستان و نمایان شدن آسمانی آبی باشیم.

نکته مهم و قابل توجه این است که آلودگی هوا یک متهم ندارد و کنوکارپوس که به تعداد بسیار زیادی در اهواز کاشته شده است، بی تقصیر نیست. 

پُلِن ها، عامل ایجاد آسم پس از اولین بارش پاییزی

حانیه راجی فوق تخصص ریه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در گفت‌وگو با خبرنگار گروه استان‌های باشگاه خبرنگاران جوان از اهواز،  گفت: در سال‌های اخیر گیاه کنوکارپوس به تعداد بسیار زیاد در معابر شهری اهواز کاشته شده و غالب بیش‌تر فضای سبز اهواز را این گیاه تشکیل می‌دهد.

او افزود: در سال‌های گذشته نیز با مشکلات جدی تنفسی شهروندان مواجه می‌شدیم که پس از اولین بارندگی که با رعدوبرق و توفان همراه بود اتفاق می‌افتاد.

راجی اظهار داشت: آن چیزی که از نظر علمی اثبات شده این است که فردی که مبتلا به آسم ناشی از توفان و رعدوبرق باشد، عاملی که باعث ایجاد و تشدید این حالت می‌شود ناشی از پُلِن‌ها (گرده گل و گیاه) است.

این فوق تخصص ریه تصریح کرد: حدود ۳ سال این مشکلات تنفسی بعد از اولین بارندگی پاییزی تکرار می شود و یکی از گمانه ها، نقش داشتن گرده کنوکارپوس در ایجاد مشکلات تنفسی مطرح گردید.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز به بررسی‌های انجام شده درخصوص این گیاه اشاره کرد و اذعان داشت: گرده افشانی کنوکارپوش هم در فصل پاییز و هم در فصل بهار انجام می‌شود، ولی عمده گرده افشانی آن در فصل پاییز رخ می‌دهد.

سایر درختان مشکلات تنفسی ایجاد نمی‌کنند

حانیه راجی بیان کرد: باتوجه به اینکه فصل پاییز، زمان گرده افشانی درختان و گل‌ها است و در سال‌های قبل از کاشت درخت کنوکارپوس با چنین مشکلاتی مواجه نبودیم و در سال‌های اخیر و همزمان با کاشت این درخت با مشکلات تنفسی شهروندان مواجه شده ایم، به همین دلیل متهم اصلی عارضه‌های تنفسی کنوکارپوس شناخته شده است.

او ادامه داد: با توجه به این موضوع تصمیم بر این شد که در فصل پاییز، سرشاخه‌های این درخت هرس شوند و گل‌هایی که در این فصل گرده افشانی می‌کنند، کمتر شود، که با این اقدام تعداد مراجعان با عارضه‌های تنفسی نیز کاهش یافت.

هرس کنوکارپوس، راهکاری قطعی نیست

راجی اظهار کرد: هرس کردن راهکاری قطعی برای به صفر رساندن مراجعان با مشکلات تنفسی پس از اولین بارش‌های پاییزی نیست، اما تا زمانی که بطور کامل و دقیق اتهام این درخت اثبات شود، راهکاری نسبتا مناسب برای کاهش عارضه‌های تنفسی محسوب می‌شود.

تنفس هوای پاک حق تمامی انسان‌های دنیا است، پس با اقدامات لازم و اندیشیدن تدابیر به موقع، در کاهش مشکلات تنفسی و بیماری‌های ریوی و بروز آلرژی‌ها تلاش کنیم و این مهم به با همت همگانی شهروندان و مسئولان میسر خواهد شد.

سایت شعار سال،  با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته  از باشگاه خبرنگاران جوان  ، تاریخ انتشار 12  آبان    98، کد خبر:   7123393،  www.yjc.ir