* رفتار دیگران را تحمل نکنید
هنگامیکه به دیگران نشان میدهید چه چیزی برایتان قابل تحمل است، به آنها میگویید رفتارشان باید با شما چگونه باشد. اگر رفتاری را برای مدتی طولانی تحمل کنید این پیام را به طرف مقابل خود میدهید که پذیرای آن رفتار هستید. اما اگر به دیگران نشان دهید که هیچ نوع سوءرفتاری را تحمل نخواهید کرد و قاطعانه نیز سر حرف خود بایستید، سوء استفاده کنندگان هم متوجه میشوند و میفهمند که نمیتوانند هرطور بخواهند با شما رفتار کنند اما اگر دریابند مخالفتهای شما چندان هم قاطع و جدی نیست و به نوعی حاضر به پذیرش سلطه آنها هستید، در آن صورت هرگونه بخواهند با شما رفتار میکنند.بنابراین بهتر است قاطعانه موضع خود را برای دیگران مشخص کنید؛ طوری که آنها اجازه هیچ سوء رفتاری نداشته باشند. شما اگر از خود ناتوانی نشان داده باشید و سکوت کرده باشید یا هر رفتار دیگری غیر از داشتن قاطعیت و صداقت، معنی آن این است که به طرف مقابلتان نشان داده اید که گرچه از رفتار او دل خوشی ندارید اما آن را تحمل خواهید کرد.
* شما خودتان مجوز دادهاید
همانگونه که گفتیم شما برحسب انتظار و آنچه مورد قبولتان واقع میشود، واکنش دیگران را در قبال خود تعیین میکنید. اگر در برابر سوءاستفاده، مقاومتی نشان ندهید، این پیام را به دیگران ارسال میکنید که برای بازیچه واقع شدن آمادگی دارید. برعکس اگر با رفتار و اعمالتان به طرف مقابل القا کنید که سوءاستفاده برایتان قابل تحمل نیست و برخورد مناسبی با او داشته باشید، فرد سوءاستفاده گر را خلع سلاح خواهید کرد.
* نیازی به حرف نیست، عمل کنید
همیشه به یاد داشته باشید که از کلمهها کاری ساخته نیست. شما به عمل، رفتار و اقدام خود تکیه کنید. اگر سعی داشته باشید از راه مباحثه و مجادله راه افراد سلطه جو را سد کنید، آنچه به دست میآورید تنها رد و بدل تعدادی لغت و عبارت است.همچنین افراد سوءاستفاده کننده اغلب به این طریق، راه سوءاستفاده خویش را صاف و هموار میکنند. شما میتوانید برای رهایی از یک مشکل، ساعتها به پند و اندرز اطرافیانتان گوش فرا دهید اما تا زمانی که این افراد با رفتار و عملکردشان از شما حمایت نکنند، یک بازیچه به حساب خواهید آمد. یک حرکت بجا و مناسب معادل هزاران کلمه سنجیدهشده باارزش است. در واقع طرز برخورد شما، تنها روشی است که میتوانید با توسل به آن به دیگران بیاموزید که حد خود را نگه دارند و به حقوق شما احترام بگذارند.
* انتظارات را سر جای خودش بگذارید
داشتن توقع بیجا از دیگران از جمله دامهایی است که بعضی افراد در آن فرو افتاده و خود را قربانی میکنند زیرا برآورده نشدن توقعات دور از انتظار، آنان را میرنجاند و باعث میشود که حس کنند مورد اهانت قرار گرفته اند. بهترین راه این است که از هر کسی به اندازه تواناییها و قابلیتهای خود او انتظار داشته باشید، در غیر این صورت فقط خود را آزار میدهید.
* قاطعیت داشته باشید
اغلب مردم فکر میکنند که قاطعیت به معنای داشتن رفتاری خشک و خشونت آمیز است؛ حال آنکه داشتن جدیت و قاطعیت یعنی دفاع از حقوق و امتیازات خویشتن و اطمینان حاصل کردن از بازیچه نشدن توسط دیگران. شما میتوانید بدون اینکه فردی منفی یا جنجال آفرین باشید به ابزار قاطعیت مجهز شوید و از حق و حقوق خود محافظت کنید. در واقع فقط با وجود قاطعیت و جدیت میتوان از مورد سوء استفاده قرار گرفتن رهایی یافت.
* منطقی مخالفت کنید
اگر قرار است رفتار قاطعانه را یاد بگیرید و تحت نظر دیگران نباشید، بهتر است مخالفت منطقی را تمرین کنید. یعنی اگر با نظر دیگران مخالف هستید جان ما به دلیل این که دوست دارید رابطه خوب تان از بین نرود با لبخند زدن و سر تکان دادن، تظاهر به موافقت نکنید. به جای آن که موضوع بحث را تغییر دهید اگر به نظر خودتان اطمینان دارید به صورت فعال مخالفت کنید.
* مهارتهای ارتباطی را به کار بگیرید
رفتار درست و قاطعانه، تنها چیزی است که میتوانید به وسیله آن به دیگران بفهمانید که نمیتوانند به شما زور بگویند. اگر میخواهید رفتار قاطعانه را در خود افزایش دهید باید از مهارتهای ارتباطی استفاده کنید. مثلا در یک بحث حتما به صحبت افراد گوش دهید و از کلمات مورد علاقه آنها در پاسخ استفاده کنید. ساده و روان و بدون حاشیه صحبت کنید و مواردی را که برایتان سوال است مطرح کنید. زود قضاوت نکنید و راجع به افراد نتیجه گیری نکنید چون باعث بحثهای کم اهمیت بین شما و دیگران میشود اجازه بدهید افراد جملات خود را کامل بیان کنند و منظورشان را منتقل کنند، بعد شما اظهار نظر کنید. حتما در یک بحث از سوالهای بسته و باز استفاده کنید یعنی اگر میخواهید افراد را به حرف زدن تشویق کنید از سوالهای باز که معمولا با کلمات چرا، چه چیزی و چگونه آغاز میشود استفاده کنید و اگر میخواهید اطلاعات واقعی به دست بیاورید از سوالهای بسته که پاسخهای بله یا خیر دارند استفاده کنید.
با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه آرمان، صفحه 11، تاریخ انتشار: چهارشنبه 27 مرداد 1395، شماره: 3113 .