همه‌چیز به ویروس کرونا بستگی دارد

معاون دانشجویی دانشگاه تهران در گفت‌و‌گویی به ابهام و سوالات متعددی درباره سناریوهای بازگشایی دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها در ترم آینده، باوجود همه حداقل‌سازی واجدان شرایط حضور، توضیحاتی داد.

شعار سال: در آخرین روزهای ترم کرونایی که نیم‌سالی پر فراز و نشیب را در دانشگاه‌ها رقم زد، وضعیت متغیر شیوع ویروس کرونا در کشور، سرنوشت ترم آینده دانشجویان و دانشگاه‌ها را هر روز بیشتر به هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد. براساس تازه‌ترین گزارش ستاد ملی مدیریت کرونا نزدیک به ۱۰ استان در وضعیت قرمز و حدود ۱۰ استان در وضعیت هشدار قرار دارند.

این روزها در حالی که دانشجویان مشغول گذراندن امتحانات پایان‌ترم هستند، از چندی پیش، ستاد ملی مدیریت کرونا تصمیمی محافظه‌کارانه درباره وضعیت دانشگاه‌ها در ترم پاییز گرفته است؛ با این حال با توجه به تغییرات زیاد شرایط، معلوم نیست این تصمیمات هم ۳ ماه آینده پابرجا باشند یا دست خوش تغییراتی شوند.

درباره پیش‌بینی و گمانه‌زنی‌ها از وضعیت ترم آینده با سعید حبیبا معاون دانشجویی دانشگاه تهران به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم.

معاون دانشجویی دانشگاه تهران در این گفت‌و‌گو به ابهام و سوالات متعددی درباره سناریوهای بازگشایی دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها در ترم آینده، امکان عملیاتی شدن دستورالعمل پذیرش دانشجویان در دانشگاه موطن خود، مشکلات موجود بر سر راه مهمان شدن دانشجویان در دانشگاه‌های شهرستان، نیازهای خوابگاهی باوجود همه حداقل‌سازی واجدان شرایط حضور، شرایط پذیرش دانشجویان مقطع دکترا و مقطع کارشناسی ارشد در خوابگاه ‌ها و تخلیه خوابگاه‌های دانشجویان کارشناسی برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی پاسخ داده است.

همه‌چیز به ویروس کرونا بستگی دارد

۲ سناریو از وضعیت بازگشایی دانشگاه‌ها و خوابگاه‌ها در ترم آینده

با توجه به شرایط ناشی از شیوع ویروس کرونا در کشور آیا هم اکنون پیش‌بینی از وضعیت ترم دانشگاه‌ها در ترم آینده دارید؟

حبیبا: اصلا نمی‌دانیم که تا یک‌ماه دیگر چه اتفاقی خواهد افتاد. برای مثال تا دو روز پیش شهرهایی که عادی بوده‌اند وارد وضعیت هشدار قرمز شده‌اند و هر لحظه ممکن است شرایط تغییر کند؛ کمااینکه شرایط ویژه حتی در شهر تهران هم حادث شده است. اگر شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور به همین شکلی که هست ادامه یابد، قطعا در دانشگاه تهران نه موضوع خوابگاه‌های دانشجویی را ادامه خواهیم داد (روند بازگشایی خوابگاه‌ها) و نه موضوع حضور دانشجویان در دانشگاه را جلو خواهیم برد و در این صورت حتما ترم آینده باید مجازی شود. اما اگر شرایط شیوع ویروس کرونا در کشور رو به بهبود باشد و به سمت عادی و پایدار شدن شرایط پیش رویم قطعا کلاس‌های دانشگاه حضوری برگزار خواهد شد و خوابگاه‌های دانشجویی هم بازگشایی خواهد شد.

اگر شرایط به سمت عادی شدن پیش رود، از خدا می‌خواهیم که هم دانشگاه و هم خوابگاه‌ها بازگشایی شوند؛ زیرا اساسا دانشگاه‌ها بدون دانشجوها چندان مفهوم ندارد و قطعا حضور دانشجویان به دانشگاه هویت می‌دهد و دانشگاه بها پیدا می‌کند و روح می‌گیرد

در شرایط اضطراری که امروز با آن مواجه هستیم تصمیم‌ها به این گونه اتخاذ شده است و در حالت کلی هم ستاد ملی مدیریت کرونا تصمیم می‌گیرد که دانشگاه‌ها باز یا بسته باشند که این تصمیم‌گیری هم به استان‌ها و براساس شرایط استان واگذار شده است. ما هم در دانشگاه تهران تابع همان شرایط و دستورالعمل‌ها هستیم؛ اگر شرایط به سمت عادی شدن پیش رود، از خدا می‌خواهیم که هم دانشگاه و هم خوابگاه‌ها بازگشایی شوند؛ زیرا اساسا دانشگاه‌ها بدون دانشجوها چندان مفهوم ندارد و قطعا حضور دانشجویان به دانشگاه هویت می‌دهد و دانشگاه بها پیدا می‌کند و روح می‌گیرد. اما اگر شرایط اعلام شده به دانشگاه مساعد نباشد نمی‌توانیم بازگشایی‌ها را داشته باشیم.

از این رو فعلا نمی‌توانیم با قاطعیت اعلام کنیم که حتی تا یک‌ماه دیگر چه اتفاقی برای دانشگاه‌ها خواهد افتاد. بلکه باید در زمان خود و براساس شرایط روز این موضوع را بررسی کنیم و ببینیم که آیا می‌توانیم دانشگاه یا خوابگاه را باز گشایی کنیم یا نمی‌توانیم.

مهمانی دانشجویان در دانشگاه موطن کاملا اجرایی است

با توجه به اینکه در فصل پاییز به دلیل پیش‌بینی موج سرما و تشدید بیماری آنفولانزا، احتمال تشدید بیماری کرونا دور از ذهن نیست؛ ستاد ملی مدیریت کرونا برای ترم پاییز آموزش ترکیبی متشکل از مجازی و حضوری را پیش‌بینی کرده است. همچنین اعلام شده که شرایط باید به گونه‌ای مهیا شود که دانشجویان بتوانند در موطن خود به دانشگاه بروند، آیا از نظر عملیاتی امکان این دستور را اجرایی می‌دانید؟

حبیبا:بله این کار را انجام شدنی می‌دانیم؛ زیرا در حال حاضر هم در دانشگاه تهران موضوع امتحان‌های پایان ترم در ترم کرونایی را با همکاری دانشگاه پیام نور اجرا کردیم. به این‌ ترتیب برای برخی از دروس با نظر اساتید امتحانات به صورت مجازی برگزار شد؛ از سوی دیگر برای بخش دیگری از دروس با تشخیص استاد درس، امتحان باید به صورت فیزیکی و حضوری برگزار می شد، اما برخی از دانشجویان در شهرهای دوری بودند و امکان حضور در تهران برای حاضر شدن در جلسه امتحان پایان ترم را نداشتند، برای این دانشجویان امتحان به صورت حضوری در مراکز دانشگاه پیام نور در شهر نزدیک به محل سکونت دانشجو برگزار شد. به این ترتیب با اقداماتی که انجام شد در عمل دیگر نیاز نبود که حتما دانشجو به تهران بیاید و در جلسه حضوری امتحان در تهران حاضر شود. این هماهنگی‌ها در این ترم انجام شد و تجربه آن ایجاد شد.

دانشگاه تهران و دانشگاه پیام نور در ترم جاری و برای امتحانات پایان ترم هماهنگی برای حضور دانشجو در دانشگاه موطن را انجام دادند و می‌توانیم مشابه همین اقدام را در ترم بعد هم در شهرها و دانشگاه‌هایی که امکان آن وجود دارد، تکرار کنیم.

دانشگاه تهران و دانشگاه پیام نور در ترم جاری و برای امتحانات پایان ترم این هماهنگی را انجام دادند و می‌توانیم مشابه همین اقدام را در ترم بعد هم در شهرها و دانشگاه‌هایی که امکان آن وجود دارد، تکرار کنیم. برای مثال در دانشگاه شیراز و دانشگاه تهران که زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند، این امکان وجود دارد؛ به این صورت که امکان‌پذیر است که دانشجوی دانشگاه تهران که در شیراز مستقر است در ترم بعد به دانشگاه شیراز برود یا دانشجوی دانشگاه شیراز که در تهران مستقر است، در ترم بعد به دانشگاه تهران بیاید. در حال حاضر همه این طرح‌ها و پیشنهادها به عنوان گزینه‌های احتمالی روی میز بررسی هستند و در حال بررسی هستیم که ببینیم در زمان مقرر چه اتفاقی رخ خواهد داد و شرایط کشور و استان از نظر شیوع ویروس کرونا چگونه خواهد بود تا بتوانیم تصمیم قطعی و مناسب‌ترین تصمیم را براساس شرایط و امکانات در این باره اتخاذ کنیم. هماهنگی لازم برای همه این برنامه‌ها و طرح‌ها در دست انجام است. مذاکرات مربوط در حال انجام است تا ببینیم که ان‌شالله چه اتفاقی رقم زده خواهد شد.

مشکلات دانشجویان برای مهمانی در دانشگاه موطن

در ترم جاری که وزارت علوم، تحقیقات و فناوری شرایط ویژه‌ای را برای میهمان آزاد شدن دانشجویان در دانشگاه‌های دیگر فراهم کرده بود، در عمل بسیاری از دانشجویان استفاده از این امکان را مقدور نمی‌دانستند؛ برای مثال آنان اعلام می‌کردند که یکی از مشکلات اساسی در موضوع میهمان شدن، عدم ارائه‌ درس مورد نظر دانشجو در ترم جاری در دانشگاه میهمانی است. با توجه به این مشکلات، آیا باز هم اجرای دستور دانشجو شدن در موطن را اجرایی می‌دانید؟

حبییا:در حال حاضر شرایط کشور عادی نیست و در شرایط ویژه‌ای به سر می‌بریم. شرایط ویژه اقتضائات خاص خود را دارد و باید در شرایط ویژه، ویژه عمل کنیم.

امسال در ترمی که گذشت به دلیل همین شرایط ویژه بود که شرایط ویژه‌ای را نسبت به ترم‌های عادی در بحث‌های آموزشی در نظر گرفتیم.

اتفاقا امسال در ترمی که گذشت به دلیل همین شرایط ویژه بود که شرایط ویژه‌ای را نسبت به ترم‌های عادی در بحث‌های آموزشی در نظر گرفتیم. برای مثال در موضوع حذف ترم و حذف درس، شرایط ویژه‌ای برای دانشجویان لحاظ شد که کاملا با ترم‌های قبلی متفاوت بوده است. در همه طول این دوره متناسب با شرایط ویژه زمان حال حاضر در حال تصمیم‌گیری هستیم.

اساتید و مدیران گروه دانشگاه‌های برتر نظر مساعدی درباره مهمان شدن دانشجو در دانشگاه شهرستان ندارند

همواره در موضوع مهمان شدن دانشجو در دانشگاه‌ها، یکی از سخت‌گیری‌ها، مهمان شدن از دانشگاه‌های برتر در دانشگاه‌های کوچک‌تر بوده است؛ برای مثال دانشگاه‌های برتر در تهران با مهمان شدن دانشجو در دانشگاهی در شهرستان که تا حدی هم‌طراز دانشگاه مبدا نباشد موافقت نمی‌کنند و اساتید و مدیران گروه در دانشگاه‌های برتر نظر مساعدی با اینکه دانشجو درس را در دانشگاه دیگری به جز همان دانشگاه مبدا بگذرانند، ندارند. با توجه به این مشکلات، آیا باز هم اجرای دستور دانشجو شدن در موطن را اجرایی می‌دانید؟

حبییا: در ترم آینده کلاس‌های مجازی برقرار خواهد بود و تمامی دروس مجازی کماکان ارائه‌ خواهند شد و دانشجویان می‌توانند از طریق آموزش‌های مجازی از کلاس و درس استاد مربوط به خود استفاده کنند. در نهایت در بخش کارهای عملی، تمرینی و آزمایشگاهی باقی می‌ماند. حتی هم‌اکنون دانشگاه مبلورن در بحث آموزش مجازی کار را به شکلی جلو برده که حتی دروس عملی هم به شکل مجازی و با کیفیت ارائه‌ می شوند و در حد یک تا ۲ جلسه به صورت حضوری ارائه‌ می‌شود.

فقط برخی از دانشجویان مقطع دکترا و مقطع کارشناسی ارشد پذیرش خوابگاه می‌گیرند

در حال حاضر براساس مصوبه ستاد ملی مدیریت کرونا حضور دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی شامل دکترا و کارشناسی ارشد در دانشگاه و خوابگاه مجاز اعلام شده است، هم‌اکنون به چه دانشجویانی در دانشگاه تهران خوابگاه واگذار می‌شود؟

به همه دانشجویان مقطع دکترا و مقطع کارشناسی ارشد خوابگاه واگذار نخواهد شد و فقط دانشجویانی که نیاز به حضور در دانشگاه دارند پذیرش می‌شوند.

حبیبا: در حال حاضر فعلا فقط به دانشجویان مقطع دکترا و مقطع کارشناسی ارشد که نیاز به کارهای تمرینی دارند و در شرف دفاع هستند پذیرش خوابگاه می‌دهیم. به همه دانشجویان مقطع دکترا و مقطع کارشناسی ارشد خوابگاه واگذار نخواهد شد و فقط دانشجویانی که استاد مربوط به آنان تشخیص داده که این دانشجوها نیاز به حضور در دانشگاه دارد و بنابراین نیاز دارد که در خوابگاه باشد. سپس اگر گروه و دانشکده دانشجو هم نظر استاد را تایید کند به دانشجو خوابگاه واگذار خواهد شد.

باوجود همه شرایط حداقل‌سازی واجدان شرایط حضور در خوابگاه ها، باز هم برای همه خوابگاه نیست

طبق برنامه‌های اعلام شده اولویت وزارت علوم در ترم آینده «کلاس خلوت خوابگاه خلوت» است که بر این اساس مقرر شده فراهم کردن خوابگاه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی با قید کار ضروری در اولویت کار باشد، خوابگاه‌های دانشجویی با ظرفیت یک سومی فعالیت کنند و هر اتاق به یک دانشجو اختصاص داده شود. آیا پس از اعمال همه این شرایط برای حداقل سازی واجدان شرایط حضور در خوابگاه‌ها، پیش‌بینی می‌کنید که ظرفیت خوابگاه‌های دانشگاه تهران پاسخ‌گوی نیاز دانشجویان واجد شرایط در ترم آینده باشد؟

پیش‌بینی اولیه ما این است که در بخش خوابگاهی قطعا مقداری مشکل خواهیم داشت؛ اگر نیاز باشد از ظرفیت خوابگاه‌های استیجاری استفاده خواهیم کرد؛ همچنین ممکن است که دانشجوهایی که نیاز به خوابگاه ندارند را فراخوانی نکنیم.

حبییا: قطعا نه؛ به دلیل اینکه تعداد دانشجویان مقطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه تهران از دانشجویان مقطع کارشناسی بیشتر است و پیش‌بینی اولیه ما این است که در بخش خوابگاهی قطعا مقداری مشکل خواهیم داشت؛ اما به دنبال این هستیم که این مشکل را تا حد امکان با تدابیری به شکل روانی حل کنیم. برای مثال اگر نیاز بود حتی از ظرفیت خوابگاه‌های استیجاری استفاده خواهیم کرد؛ همچنین ممکن است که دانشجوهایی که نیاز به خوابگاه ندارند را فراخوانی نکنیم، برای مثال دانشجوهای رشته‌های گروه علوم انسانی می‌توانند همچنان به صورت مجازی و از همان شهرهای محل زندگی خود، دروس را پیگیری کنند و جلو ببرند. اما در رشته‌های فنی در مقطع تحصیلات تکمیلی، ماهیت دروس به گونه‌ای است که دانشجویان حتما نیاز به حضور در دانشگاه و خوابگاه دارند. در این‌باره در حال برنامه‌ریزی هستیم که با توجه به رشته تحصیلی، نیازهای رشته تحصیلی و کارهای عملی در رشته‌ها، تصمیمی بگیرم که ان‌شالله هم پروتکل‌ها و تدابیر بهداشتی را رعایت کرده باشیم و هم لطمه‌ای به درس و کارهای دانشجوها وارد نشود و هم بتوانیم همزمان فارغ‌التحصیلی‌ها را هم داشته باشیم به طوری که در روند فارغ‌التحصیلی دانشجوها هم مشکلی پیش نیاید.

تخلیه خوابگاه‌های دانشجویان کارشناسی برای استقرار دانشجویان تحصیلات تکمیلی

طبق برنامه‌های اعلام شده اولویت وزارت علوم در ترم آینده فراهم کردن خوابگاه برای دانشجویان تحصیلات تکمیلی است که بر این اساس، سازمان امور دانشجویان بر لزوم تخلیه خوابگاه ‌ها توسط دانشجویان مقطع کارشناسی تاکید کرده تا خوابگاه‌ها در اختیار دانشجویان دیگر قرار بگیرد. وضعیت تخلیه خوابگاه‌ها در دانشگاه تهران چگونه است؟

حبیبا:در این زمینه مشکلی نداریم و با موضوع خوابگاه‌های خالی نشده مواجه نیستیم. خوابگاه‌های دانشجویی که در اختیار دانشجویان مقطع کارشناسی است، ان‌شاالله پس از امتحانات تخلیه می‌شود.

تخلیه خوابگاه‌ خودگردان در شرایط کرونا به درخواست دانشجویان

در ترم جاری که متاثر از شرایط شیوع کرونا در کشور بود، برخی دانشجوها از موضوع اجاره خوابگاه‌هاى خودگردان در شرایط کرونایى گلایه‌مند بودند و سوژه‌ای را هم در این باره در سامانه فارس من ثبت کردند. در دانشگاه تهران در این باره چگونه اقدام شد؟

با توجه به تعطیلی دانشگاه و خوابگاه با توجه به شیوع ویروس کرونا، دانشجوهای مستقر در خوابگاه خودگردان اعلام کردند که دیگر خوابگاه را نمی‌خواهند و خوابگاه تخلیه شد.

حبیبا:در دانشگاه تهران فقط یک خوابگاه خودگردان داشت. در خوابگاه خودگردان دانشجو خودش هزینه خوابگاه را می‌پردازد. با توجه به تعطیلی دانشگاه و خوابگاه با توجه به شیوع ویروس کرونا و مشخص نبودن تکلیف تعطیلی‌ها، دانشجوهای مستقر در خوابگاه خودگردان درخواست دادند که خوابگاه را پس بدهند و اعلام کردند که دیگر خوابگاه را نمی‌خواهند. به همین دلیل دانشگاه تهران هم به مالک خوابگاه اعلام کرد و خوابگاه خودگردان تخلیه شد و از این بابت مشکلی وجود نداشت.

درباره آموزش دانشگاه‌ها در دوران شیوع کرونا در کشور ویدئوی زیرا را ببینید: