شعارسال: با شروع پاندمی کرونا، هر روزی که گذشت کشورهای بیشتری شبیه به هم شدند؛ اشتراک در مصیبت و درماندگی. ویروسی که میلیونها نفر در سراسر دنیا را راهی تختهای بیمارستان کرد هم توانست امکانات و نظام درمانی کشورهای مختلف را به چالش بکشد، هم جمع زیادی را خانهنشین کند، هم کسبوکارها را به تعطیلی بکشاند و هم مردم و دولتها را در تمامی کشورهای درگیر دچار سوالاتی کند که همزمان اخلاق، سلامت، سیاست و معیشت را به چالش میکشیدند. این سوالات اغلب مربوط به بحثهای بیپایان مربوط به بازگشاییها هستند و به همین دلیل در کشورهای با میزان شیوع بیشتر پررنگتر دیده میشوند. یکی از اصلیترین این سوالها و چالشها این است: مدرسهها کی و چگونه باید دوباره کارشان را از سر گیرند؟
چند روز پیش، مدرسههای بخش پالدینگ در حوالی شهر آتلانتا که باز شدند، عکسی از راهروی شلوغ یکی از مدرسهها سر از شبکههای اجتماعی درآورد و شروع کرد به دست به دست چرخیدن. در عکس مشخص بود که الزاما تمامی دانشآموزان هم ماسک به صورت ندارند. رییس مدارس منطقه البته به رسانهها گفت که شلوغی راهروی مدرسه نقض پروتکلها نیست و اینکه پوشیدن ماسک یک انتخاب شخصی است و هیچ راهکار عملی واقعگرایانهای برای اجبار افراد به پوشیدن ماسک نمیشود پیدا کرد. با این حال خبر بعدی که در رسانههای امریکا در این مورد بازتاب بسیار داشت این بود که مدیران مدارس به دانشآموزان هشدار دادهاند که در صورت ادامه دادن به انتشار تصاویر «منفی» از مدارس، جریمه تعلیق به آنها تعلق میگیرد. همه این موارد در گزارشی که اخیرا نشریه نیویورکر با عنوان «بیکفایتی فاجعهبار برنامههای بازگشایی مدارس» منتشر شد، عنوان شده است.
در ایالات متحده که حالا رقم مبتلایانش از ابتدای پاندمی از ۵ میلیون نفر گذشته است و بیش از ۱۶۲ هزار نفر جان خودشان را از دست دادهاند، ایالتهای مختلف در حال بررسی و بعضا بازگشایی مدارس هستند. نیویورک به عنوان یکی از اصلیترین منابع گسترش ویروس همچنان مدارس را تعطیل نگه داشته، اما به نوشته نیویورکر در ایالت جورجیا مدرسهها دارند کارشان را از سر میگیرند: «با وجود اینکه این ایالت حدود ۳ هزار مورد جدید از کووید ۱۹ در یک روز به ثبت رسانده یعنی بیشتر از مجموع آمار ثبتشده در آلمان، فرانسه و بریتانیا.» ایالتهایی مانند شیکاگو هم هستند که اعلام کردهاند که دستکم تا ماه آخر پاییز آموزش مدارس به صورت آنلاین ادامه خواهد داشت.
در امریکا هر ایالتی برای خودش و دانشآموزانش در حال تصمیمگیری است و در عین حال میشود، ردپای اظهارنظر دکتر آنتونی فاوچی، مدیر موسسه آلرژی و بیماریهای عفونی امریکا و یکی از مقامات ارشد ستاد مبارزه با کرونای کاخ سفید را در این نحوه عملکرد دید. «کووید ۱۹ جایی نمیرود، مدارس باید باز شوند» این تیتر مطلبی بود از کاتلین پارکر، ستوننویس روزنامه واشنگتنپست که روز گذشته به چاپ رسید.
در این مطلب او ضمن اشاره به معلمانی که از بازگشت به کلاس درس وحشت دارند و والدین خستهای که میخواهند بچهها دوباره به مدرسه بازگردند در مورد این نوشت که با توجه به ماندگاری ویروس کرونای جدید باید مدرسهها را باز کرد. برای اثبات زاویه نگاهش هم به حرفهای اخیر دکتر فاوچی اشاره کرد، فاوچی به عنوان یکی از منطقیترین و علمیترین چهرهها در امریکا و در مبارزه با ویروس کرونا شناخته میشود و همین باعث میشود که نظر او در مورد بازگشایی مدارس اهمیت داشته باشد. نویسنده مطلب به نقل از یکی از معلمان امریکایی نوشته است که «من زندگیام را به دلیل درس دادن به بچههای دیگران به خطر نمیاندازم» تا نشان دهد که ترس از بیماری یک مساله جدی در معادل بازگشایی مدارس است، اما در عین حال به نقل از دکتر فاوچی آورده است که: «بچهها باید به مدرسه برگردند، اما سیاستها باید بازتابی از شرایط محلی باشند»؛ آنچه در ورمانت جواب میدهد ممکن است در میسیسیپی منطقی به نظر نرسد.
اشتباه ما را تکرار نکنید
در ۳ ماهه نخستین همهگیری کرونا، آمارها نشان میداد که اسراییل در کنترل بیماری موفق عمل کرده است، حالا متخصصان نظام سلامت وقتی حرف از بازگشایی مدارس میشود به اشتباه خطرناکی که در اسراییل کردند، اشاره میکنند، یکی از موارد ناموفق در فرستادن زودهنگام دانشآموزان به مدارس. این شرحی است از وضعیت پیشآمده که چند روز قبل در نیویورکتایمز به چاپ رسید: «اسراییل اواخر ماه مه (اوایل خرداد) تمامی دانشآموزان را به مدرسه فراخواند.
ظرف چند روز موارد ابتلا از دبیرستان اورشلیم (بیتالمقدس) گزارش شد که خیلی سریع تبدیل به بزرگترین میزان شیوع در تنها یک مدرسه در سراسر اسراییل و احتمالا دنیا شد. موج ویروس به خانههای دانشآموزان رسید و بعد به سایر مدارس و محلهها و عاقبت باعث ابتلای صدها دانشآموز، معلم و اقوامشان شد. توصیه اسراییل به سایر کشورها چیست؟ الی واکسمن از اساتید موسسه علمی وایزمن میگوید: «آنها (باقی کشورها) قطعا نباید آنچه ما کردیم را انجام دهند؛ یک شکست کامل بود.» این مورد خاص از سوی متخصصان تبدیل شد به یکی از دلایل مهم برای توصیه به بازگشایی بدون عجله، با رعایت فاصله اجتماعی در کلاسهای درس کمجمعیت و پوشیدن ماسک.
ماه گذشته مجله ساینس به بررسی برخی رویکردها در بازگشایی مدارس در کشورهای مختلف پرداخت. بنا بر آمار منتشرشده در این نشریه در بهار امسال ۱.۵ میلیارد دانشآموز به سبب تعطیل شدن مدارس در سراسر جهان خانهنشین شدند که البته منجر به کاهش میزان شیوع بیماری شد، اما وقتی هفتهها تبدیل به ماهها شد از نظر این نشریه عوارض منفی این خانهنشینی و دوری از مدرسه شروع به رشد کرد. ساینس به نامهای سرگشاده اشاره کرد که به امضای ۱۵۰۰ نفر از اعضای رویال کالج سلامت اطفال و کودکان بریتانیا رسیده بود که در آن نسبت به «از میان رفتن شانسهای زندگی برای نسلی از جوانان» یاد شده و گفتهاند که آموزش مجازی تنها سایهای است از آموزش در مدرسه و سبب شده که بسیاری از والدین میان سر کار رفتن و مراقبت از کودکان سرگردان بمانند. آنها گفته بودند زمان آن رسیده که بچهها به مدرسه برگردند. ۲۰ کشور در بهار امسال بازگشت دانشآموزان به مدارس را شروع کردند.
اما همانطورکه در گزارش ساینس هم اشاره شده کشورهایی بودند که در میانه این غوغای جهانی و این سوالات مکرر دال بر بسته یا باز بودن مدارس، اصولا مدرسهای را تعطیل نکردند که بخواهند دچار این سوالات مربوط به بازگشایی شوند: تایوان، نیکاراگوئه و سوئد. سوئد یکی از کشورهایی بود که ابتدای پاندمی زیر ذرهبین رسانهها قرار گرفت. چرا؟ چون برخلاف انتظار هرگونه خانهنشینی یا بیرون رفتن را در اختیار شهروندان قرار داد تا احتمالا با توسل به ایمنی گلهای از موج بیماری بگذرد و البته نتیجهاش شیوع گسترده بیماری بود و بیش از هر ۵ هزار و ۷۰۰ مورد مرگ که متخصصان بسیاری گفتهاند در صورت در پیش گرفتن پروتکلهایی مانند کشورهای دیگر میتوانست، رخ ندهد. در مدارس این کشور حفظ فاصله اجتماعی و پوشیدن ماسک هم به دانشآموزان «توصیه» میشود، اما اجباری در کار نیست. این راهکار مورد اعتراض خانوادههای بسیاری بود به خصوص آنهایی که دارای فرزندی با مشکلات سلامت هستند. با این وجود دولت سوئد اعلام کرده است با والدینی که دانشآموزان را به مدرسه نفرستند، برخورد میکند.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از روزنامه اعتماد، تاریخ انتشار: ۲۰ مرداد ۱۳۹۹، کدخبر: ۱۵۲۷۰۲، www.etemadnewspaper.ir