شعار سال : در این آگهی‌ها نیاز به مایحتاج آشپزخانه مثل سیب‌زمینی، پیاز، رب، برنج و حتی جهیزیه به چشم می‌خورد. مستاجران هم قافیه را نباخته اند و در میان نیازمندان خودی نشان می‌دهند و برای اجاره خانه طلب کمک دارند؛ اما واقعا چه شد که کار به اینجا کشید؟
علاوه بر تکدی گری، بررسی سایت‌های آگهی نشان می‌دهد آگهی‌های فروش لباس، کفش و سایر اقلام مصرفی کهنه و دست دوم افزایش یافته است. برخی نیز سعی دارند با فروش گیسوان پریشان خود کمک خرج زندگی باشند و از زینت خود برای امرار معاش مایه گذاشته اند.

چهره نابرابری و فقر در کوچه‌های پایتخت عیان شده است

تهران همچون لحاف چهل تکه‌ای است که هر تکه از آن رنگ و شکل دیگری دارد. وارد خیابان زعفرانیه که می‌شوی، گویا آبی آسمان، آبی دیگری است و وقتی پا در کوچه‌های تنگ دروازه غار می‌گذاری، فقر گریه می‌کند. این روز‌ها فاصله طبقاتی بیشتر از قبل نمود یافته و از بلندی‌های بخش لواسانات مشرف به سد لتیان در ویلا‌های لاکچری تا کارتن‌خوابی دروازه غار آن را عیان می‌سازد و اینجاست که حافظ می‌گوید: «زیرکی را گفتم این احوال بین خندید و گفت/ صعب روزی بوالعجب کاری پریشان عالمی»

برای دیدن روزگار ناخوش تهران کافی است پایت را به دروازه غار بگذاری؛ همان جایی که آخر دنیاست. دروازه غار جایی در ناکجاآباد نیست. منطقه‌ای است در قلب پایتخت که برخلاف نامش غار ندارد و حتی دروازه هم ندارد؛ اما تا دلت بخواهد فقر دارد. اما فقر به همین محله ختم نمی‌شود و آرام آرام پای خود را از دروازه غار فراتر گذاشته و تا مرز‌های میانی پایتخت رسوخ کرده است. این در حالی است که فضای مجازی نیز از این مساله در امان نمانده است.

خیل گدایان در سایت‌های آگهی

«من تازه ازدواج کردم، وضع مالی ما خوب نیست و مادرم ۵ ساله مریضه. خواهش می‌کنم در این راه به کمک هم وطن‌های عزیزم نیاز دارم. توان خرید وسایل خونه را ندارم در راه رضای خدا کمکمون کنید، خداوند خیرتون بده»، «کمک مالی نیاز دارم هرچقدر در توانتون بود مشکل من با ۱۰۰ تومن درست میشه تورو خدا بهم کمک کنید» و.. این‌ها نمونه‌ای از درخواست‌های کمک‌های مالی است که در سایت‌های آگهی به چشم می‌خورند.

لباس‌های صادراتی که در «شیپور» فروش می‌رود

در این میان سری به سایت‌های آگهی زدیم. از کفش و کتانی رنگ و رو رفته‌ای که پارگی آن خودنمایی می‌کند تا لباس کهنه‌ای که به قول فرش فروشان «صادراتی» شده است! یکی از آگهی دهندگان دیوار که موی خود را به فروش گذاشته بود، در تماس با «کسب و کار» گفت: «برای آنکه برای گذران زندگی خود پول درآورم، به فکر فروش موهایم افتادم.» تماس‌های دیگر «کسب و کار» با آگهی دهندگان نشان می‌داد فقر در گوشه گوشه این شهر به اهتزاز درآمده است و مردم برای پول درآوردن به دنبال فروش همه اقلام مصرفی خود هستند.

سفره‌هایی که آب رفت

بد نیست نگاهی به آمار و ارقام بیندازیم و فقر را در چارچوب شاخص‌ها بسنجیم. مرکز آمار ایران در گزارشی به هزینه مصرف نهایی خانوار در سال ۹۸ اشاره کرد. در سال ۹۸ سهم بخش مسکن از سبد هزینه‌های خانوار نزدیک ۶۰ درصد بوده است که این میزان اکنون به ۸۰ درصد رسیده و رشد ملموسی داشته است. این در حالی است که ۲۰ درصد باقیمانده از سبد هزینه به میزانی است که جوابگوی خوراک خانوار هم نیست تا چه برسد به آموزش و پوشاک! در همین راستا بود که مسعود خوانساری، رئیس اتاق بازرگانی ایران با اشاره به افزایش فقر در جامعه ایران گفت: «اکنون ۶ دهک زیر خط فقر قرار گرفته‌اند.» این در حالی است که مرکز پژوهش‌های مجلس فروردین سال ۹۸ اعلام کرده بود که سه تا چهار دهک جامعه ایران زیر خط فقر قرار دارند. خوانساری با اشاره به رشد ۷ برابری قیمت سکه و ۵.۲ برابر شدن قیمت دلار گفت احتمال دارد با «ابر تورم» مواجه شویم.
برای درک ابرتورمی که رئیس اتاق بازرگانی از آن سخن می‌گوید، کافی است سری به مغازه اقلام کالا‌های اساسی بزنید و دست مبارکتان را به جیب ببرید. آنگاه متوجه خواهید شد که ابرتورم در همین زمان نیز تا اقلام خوراکی که جزو کالا‌های اساسی است نیز چراغ خاموش رسیده است.

کاهش قدرت خرید مردم در بازه زمانی که در آن قرار گرفته ایم عواقب بسیار بدی خواهد داشت که دولت باید برای این مشکل راهکار‌های جدی و ضمانت شده‌ای را اجرایی کند. دست اندازی و اتکا به راهکار‌های نخ نما و آزمون شده نمی‌تواند در وضعیت فعلی راهگشا باشد. تولید باید رونق پیدا کند. خانوار‌هایی که از کرونا آسیب دیده اند باید با رونق تولید حمایت شوند. بیکارانی که در این وضعیت نمی‌توانند درآمدی داشته باشند و برای گذران زندگی دچار مضیقه شده اند باید با رونق تولید فرصت اشتغال پیدا کنند. گرانی داریم و گرانفروشی بیداد می‌کند. نظارتی بر عملکرد بازار‌ها وجود ندارد. در حالی دولت معترض به گرانی‌های به وجود آمده شده که مقصر ۸۰ درصد گرانی‌ها خود دولت است و اینکه امروز شاهد هستیم مردم حتی توانایی خرید اقلام اساسی را هم ندارند مسئول آن دولت است. درآمد‌ها متناسب با خرج‌ها نیست. همه اتفاقات دست به دست هم داده است که مردم به پایین‌ترین سطح زندگی برسند.

افزایش قیمت‌ها موجب استیصال مردم شده و اختلاف بین سطح درآمد‌ها و قیمت‌های کالا‌های اساسی، قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده تا مردم به سمت نخریدن گرایش داشته باشند. گرانی بی سابقه نرخ ارز در شرایطی که کشور با مشکلات اقتصادی بسیاری دست و پنجه نرم می‌کند توانست گستره خط فقر را افزایش دهد و مردم را ناتوان‌تر از قبل کند. کرونا نیز مزید بر علت شد تا کسب وکار‌ها خوابیده و درآمدزایی متوقف شود. در چنین شرایطی رشد نرخ ارز سطح زندگی را به پایین‌ترین میزان خود رسانده است. دولت کرونا و تبعات آن را جدی تلقی نکرد و منابع به‌درستی برای مقابله با این بیماری هزینه نشد. دولت نه‌تن‌ها منابع مالی را هدر داد، بلکه هیچ سودی هم عاید مردم و مشاغل نشد و نتیجه‌ای هم حاصل نگردید. پرداخت وام یک‌میلیون تومانی چه کمکی توانست به مردم بکند که در شرایط فعلی به آن‌ها داده شد؟ درحالی‌که این بودجه با برنامه‌ریزی بهتر امکان رونق در بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی‌ها را فراهم می‌کرد.

درآمدزایی خانوار‌ها از فضای مجازی

در حال حاضر با توجه به شرایطی که در کشور ایجاد شده تمایل مردم برای خرید و فروش کالا در فضای مجازی افزایش یافته است. اما مشکلاتی در این بین وجود دارد که اگر مرتفع نشود ادامه فعالیت مردم برای درآمدزایی از خرید و فروش کالا در فضای مجازی در ابهام قرار خواهد گرفت. زیرساخت‌ها برای فعالیت کسب و کار‌های مجازی باید توسعه پیدا کند و سرعت اینترنت و دسترسی به آن برای خریدار و فروشنده با سهولت بیشتری انجام شود. گرانی‌های بی‌سابقه و بیکاری که در اثر کرونا برای بسیاری از کسب‌وکار‌ها به وجود آمده اقتصاد خانواده‌ها را ضعیف‌تر از قبل کرده است. سبد خرید مردم صرفا به کالا‌های اساسی و بهداشتی و اقلام ضروری محدود شده است.
در مناطق مرزی فعالیت‌های بسیاری در زمینه تولید صنایع دستی و پوشاک در حال انجام است که بهترین راه برای عرضه آن فضای مجازی است. بدین ترتیب در این مناطق که نیاز به درآمدزایی بیشتر است می‌توان با توسعه اینترنت از تولیدکنندگان حمایت به عمل آورد. همچنین به دلیل بحران کرونا شرکت پست که بیشترین و بزرگ‌ترین شبکه حمل و نقل بار در کشور را بر عهده دارد دچار مشکلاتی شد که به قرنطینه کالا‌ها انجامید. این حرکت موجب ضرر و زیان به کسب و کار‌های اینترنتی و مردم شده است. از طرفی دیگر از بانک مرکزی و وزارت اقتصاد تقاضا داریم به موضوع نوسانات قیمت‌ها ورود کنند چراکه این اتفاق موجب شکایات بسیاری از سوی مردم و کسب و کار‌ها شده است. با وجود بیشتر شدن تقاضا برای خرید‌های اینترنتی بالا رفتن قیمت‌ها ثبات بازار را برهم زده است. از اواسط اردیبهشت تا پایان خرداد ماه، نوسان قیمت‌ها و عدم تأمین برخی از کالا‌ها سبب شده تعداد زیادی از مشتریان شرکت‌های اینترنتی از خدمات رضایت کافی را نداشته باشند.
متأسفانه به خاطر تغییر نرخ ارز ناگهان قیمت‌ها بالا رفت و تأمین‌کنندگان نتوانستند به موقع کالا‌های مورد تقاضا را تأمین کنند. این موضوع بسیار مهم است و به شدت جای نگرانی دارد. در واقع تغییر نرخ ارز ثبات بازار را برهم زده است. نوسانات لحظه‌ای قیمت‌ها در صورت ادامه دار شدن منجر به کاهش و توقف خرید و فروش‌ها در سایت‌های اینترنتی خواهد شد. بازار هر چقدر بیشتر ثبات داشته باشد کسب و کار‌ها با سهولت بیشتری کالا را به دست مردم می‌رسانند.



شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از کسب وکار، تاریخ انتشار: ۲۷مرداد، ۱۳۹۹، kasbokarnews.ir