شعار سال:تقریباً فرآیند مرمت کتاب و اسناد به یک صورت است و معمولاً براساس نوع درصد آسیب‌دیدگی منابع آسیب‌دیده، تعیین و تکلیف می‌شوند یعنی کارشناسان مسئول و اعضای گروه مرمت درباره روش‌ها و رویه‌هایی که باید روی سند و یا کتاب پیاده‌سازی شود، تصمیم‌گیری می‌کنند.

یک برگ سند و یا کتابی که برای مرمت ارسال می‌شود ابتدا بر روی آن آسیب‌شناسی بیولوژی  انجام می شود و با کشت صورت گرفته ، نوع آلودگی تشخیص داده می‌شود؛ در صورتی که اثر دارای آلودگی باشد برای آفت‌زدایی و ضدعفونی به بخش مربوطه ارسال می‌شود. یکی از این روش ها برای فعالیت های حجمی ، روش حجمی «اکسید اتیلن» در خلاء است. انتخاب روش «اکسید اتیلن» برای ضدعفونی آثار و نسخ خطی به دلیل سرعت بالای کار است زیرا سیکل دوره ضدعفونی با این روش  7 ساعت صورت می‌گیرد و پس  از آن به مدت  48 ساعت در مکانی قرنطینه می‌شوند تا پسماند گاز  به محیط انجام شود.

در آزمایشگاه شیمی، آسیب‌های شیمیایی منابع آسیب دیده  مورد بررسی قرار می‌گیرند این آسیب‌ها عبارتند از «برطرف کردن لکه‌های بسیار خاصی که  با فرآیندهای شیمیایی آنها را لکه‌زدایی شده و باز کردن مرمت‌های قدیمی که بر روی برخی از آثار توسط افراد غیر متخصص به شکل غیراصولی، انجام شده است؛ سپس مرمت‌گران، مابقی کارها را بر روی سند و یا کتاب آسیب دیده، انجام می‌دهند.

مرحله بعدی کار، غبارروبی و پاکسازی صفحات از ذرات معلق در هوا است که با گذشت زمان بر روی آثار قرار  می‌گیرند، سپس در نهایت کار اسیدزدایی انجام می‌شود. اسیدی شدن در حقیقت یک فرآیند شیمیایی است که علت و علل‌های اسیدی شدن یک اثر بسیار زیاد است، یکی از علت‌های اصلی آن می‌تواند همان آلاینده‌های شیمیایی موجود در هوا  از قبیل «دی اکسید گوگرد» و «دی اکسید نیتروژن» باشند که بر روی منابع قرار می‌گیرند و به مرور زمان سبب تغییرات شیمیایی و تولید اسید در آثار می‌شوند در نهایت وقتی اسید تولید شده، موجب شکسته شدن پیوندهای کربن – کربن بافت سلولزی کاغذ می‌شود. تغییرات قابل مشاهده بر اثر اسیدی شدن در آثار، ترد و  شکنندگی است، متأسفانه وقتی منابع ترد و شکننده شد با فرآیند اسیدزدایی نمی‌توان آن را به شکل اولیه بازگرداند اما استفاده از محلول‌های قلیایی در این فرایند موجب می‌شود که  منابع اسیدی‌تر نشوند.

مرمت‌گران برای مرمت کتاب روش مرمت خیس را انتخاب می‌کنند چرا که این امر موجب عدم چسبندگی صفحات کتاب به یکدیگر می‌شود اما برای تک‌برگ‌ها بیشتر از روش مرمت خشک استفاده می‌شود. در روش خیس از چسب‌های سلولزی و گیاهی استفاده می‌شود و  مرمت‌کار با استفاده از کاغذهای بسیار نازکی که به «تشیو ژاپنی» معروف است مرمت را  انجام می‌دهد، مرمت‌کار بر روی میز نور، منابع آسیب‌دیده را همانند تکه‌های پازل در کنار هم قرار داده  و قسمت‌های کمبود را با استفاده از کاغذهای مرمتی هم ضخامت اثر و هم رنگ با زمینه سند طراحی و پر می‌کند؛ ضخامت کاغذهای مرمت از کاغذهای تشیو که برای ساپورت استفاده می‌شود، بیشتر است اما جنس آن از مواد سلولزی خالص است.

بعد از مرمت کتاب، نوبت به مرمت جلد می رسد. مرمت جلد چرمی هم تکنیک‌های خاص خودش را دارد که در حقیقت بر اساس در صد آسیب‌دیدگی با چرم‌های طبیعی این کار صورت می‌گیرد  البته سعی می‌شود در بازسازی و مرمت جلد به تزئینات جلد و نوع جلد توجه شود، سپس جلد کتاب به بدنه آن متصل می‌شود.

 

برگرفته از منابع گوناگون اختصاصی شده پایگاه تحلیلی- خبری شعار سال