شعار سال: فرید براتی سده در ارتباط با موضوع فروش دارو‌های درمان اعتیاد از جمله متادون در داروخانه‌ها اظهار کرد: نظر من در این خصوص حمایت از مراکز ترک اعتیاد (دی‌آی‌سی) به جای داروخانه‌ها است.

وی با اشاره به این مطلب که ورود متادون به داروخانه‌ها به صلاح نیست، گفت: این اقدام ما چند مشکل دارد، یکی این‌که ارائه این دارو باید تحت کنترل باشد. این‌گونه نیست که ما نسخه بدهیم به فرد و آن را به خانه برده و آنجا مصرف کند بلکه باید همان‌جا مصرف شود.

این کارشناس حوزه درمان اعتیاد تصریح کرد: حتی اگر این دارو (متادون) توسط داروخانه در بین معتادان تحت درمان توزیع شود باید تحت نظر مصرف شود که این سیستم در داروخانه‌ها نیست. در صورتی‌که این تصمیم بدین شکل اجرایی شود در آن صورت ما فاجعه مصرف متادون را در کشور خواهیم داشت.

با توزیع متادون در داروخانه‌ها نظارت و کنترل آن بدتر خواهد شد

براتی سده با اشاره به این‌که در چند سال گذشته بحثی مطرح بود مبنی بر این‌که متادون از شکل قرص (در آن زمان تنها به این شکل موجود بود) درآمده و به شکل شربت در بیاید، گفت: در کمیته درمان وزارت بهداشت این موضوع به بحث گذاشته شد و من عنوان کردم که هر کسی قصد انجام این کار را دارد باید پیامد‌های آن را بپذیرد؛ که بخشی از آن می‌تواند این‌گونه خود را نشان دهد که عده‌ای آن را خریداری کرده و به خانه می‌برند و، چون بسیار خوش‌رنگ است ممکن است توسط بچه‌ها مصرف شود.

وی ادامه داد: علی‌رغم مشکلات احتمالی مطرح شده تصویب شد تا توزیع آن ۲۰ به ۸۰ شود (۲۰ درصد قرص و ۸۰ درصد شربت) و پس از یک‌سال و نیم گزارش‌هایی که به‌دست ما رسید حاکی از مصرف متادون توسط کودکان در خانه بود که پس از آن مجدد در همان کمیته درمان مصوب شد که ۴۰ به ۶۰ شود. الان هم با توزیع متادون در داروخانه‌ها همین اتفاق تکرار خواهد شد.

این کارشناس حوزه درمان اعتیاد تصریح کرد: با توزیع داروی متادون در داروخانه‌ها نظارت و کنترل آن بدتر خواهد شد به‌طوری‌که من فرضی اگر این دارو را از داروخانه را تهیه کنم خود می‌توانم تبدیل به یک سوداگر یا تاجر متادون در سطح خرد تبدیل شوم.

توزیع متادون در داروخانه‌ها مصداق طرح شکست خورده تریاک کوپنی در قبل از انقلاب است

براتی سده افزود: زمانی‌که در قدیم تریاک را به‌صورت کوپنی به فروش می‌رساندند، افراد آن را از داروخانه‌ها تهیه می‌کردند؛ یک بخشی از آن را مصرف کرده و بخشی دیگر را در بازار آزاد می‌فروختند؛ موضوعی که می‌تواند در شرایط امروز جامعه ما نیز مجدد تکرار شود. در همان زمان هم دکتر شیخ‌الاسلامی وزیر وقت بهداری در سال ۵۵-۱۳۵۴ اذعان کرد که این کاری که ما انجام دادیم دارد نتیجه عکس می‌دهد و ما باید از این تجربه استفاده کنیم.

این کارشناس حوزه آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: اگر ما در حال حاضر با مشکل نشت متادون از مراکز ترک اعتیاد، مراکز پخش، کارخانه و توزیع آن در عطاری‌ها مواجه هستیم، در آن زمان مشکل متادون را در کوچه و بازار و سطح خانه‌های مردم نیز با آن مواجه خواهیم بود که در آن صورت با فاجعه متادون امری اجتناب‌ناپذیر است.

وی اذعان کرد: متادون درمان اعتیاد نیست بلکه وسیله‌ای در خدمت کاهش آسیب‌های اعتیاد است؛ درمان اصلی که این دارو به آن کمک می‌کند درمان‌های غیردارویی، روانشناختی و مددکاری است. در صورتی‌که متادون به‌جای مراکز ترک اعتیاد در داروخانه‌ها توزیع شود دیگر معتادان در حال ترک به مراکز مراجعه نمی‌کنند و صرفاً داروی خود را از داروخانه گرفته و می‌روند.

توزیع متادون در داروخانه‌ها فرآیند درمان اعتیاد را نابود خواهد کرد

براتی سده افزود: این مقدار زیاد متادون که در عطاری‌ها وجود دارد را چه کسی مصرف می‌کند؟ مصرف‌کنندگان آن معتادانی هستند که به مراکز ترک اعتیاد مراجعه نمی‌کنند و با پیاده‌سازی این طرح، معتادان بیشتری به مراکز ترک اعتیاد مراجعه نخواهند کرد. عملاً انجام این کار درمان اعتیاد را نیمه‌کاره رها شده و موضوع درمان اعتیاد خودبه‌خود نابود خواهد شد.

این کارشناس حوزه درمان اعتیاد با اشاره مجدد به این نکته که درمان اعتیاد مداخلات روانشناختی، خدمات مددکاری و مشاوره خانواده است، گفت: الان به شکل مناسبی این اقدامات انجام نخواهد شد، ولی در صورت توزیع متادون در داروخانه‌ها همین اقدامات جسته و گریخته نیز صورت نخواهد پذیرفت.

براتی سده با بیان این‌که برخی می‌گویند که این متادون نباید به بازار آزاد وارد شود، اظهار کرد: تحقق این هدف روش‌های دیگری دارد. یک بخشی از این متادون از مراکز درمان بیرون می‌آید خوب می‌توان نظارت را در این حوزه زیاد کرد و بررسی کرد که مثلاً در ۲ سال گذشته چقدر پول در ساختار‌هایی که باید نظارت کنند برای نظارت بر مراکز هزینه شده است.

گردش مالی متادون در مراکز ترک اعتیاد چقدر است؟

این کارشناس حوزه آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: حدود یک هزار میلیارد تومان در سال گردش مالی متادون در مراکز ترک اعتیاد است؛ حال چه میزان آن را ستاد مبارزه با مواد مخدر به‌منظور نظارت بر مراکز ترک اعتیاد، سیستم توزیع و کارخانه‌های تولیدکننده تخصیص داده است؟

وی با اشاره به این‌که وجود این دارو در صورتی‌که مجوز مصرف آن از سوی پزشک صادر نشود، توزیع شود جرم است از لزوم نظارت بر عطاری‌ها سخن به‌میان آورد و گفت: با وجودی‌که به این موضوع واقف هستیم، ولی کسی بر عطاری‌ها نظارت ندارد، این‌ها مکان‌هایی است که بخش زیادی از متادون در آن موجود است.

این کارشناس حوزه درمان اعتیاد افزود: ما نباید از این موضوع به سادگی بگذریم؛ این مراکز ترک اعتیاد با خون دل ایجاد شده است. ما نباید تجربه‌های آزموده را به این سادگی مجدداً آزمایش کنیم؛ هرچند که من مخالف نیستم که داروخانه‌ها را در این زمینه فعال کنیم، اما باید همان مصوبه موجود در کمیته درمان در ارتباط با آن اجرا شود که از این قرار بود که داروخانه‌ها محل توزیع دارو به مراکز ترک اعتیاد باشند نه این‌که محل ارائه دارو به مصرف‌کننده‌ها باشند.

توزیع متادون در داروخانه‌ها ساختار مراکز ترک اعتیاد را از بین می‌برد

براتی سده تصریح کرد: نهاد‌های بین‌المللی ناظر همیشه روی این موضوع بحث دارند که دارو‌های مخدر و مواد آگونیست می‌بایست هرجا ارائه می‌شود تحت کنترل باشد. این موضوع پیچیدگی‌های زیادی دارد که پیش از اجرا باید به آن توجه شود.

وی افزود: حذف مراکز درمان اعتیاد از چرخه توزیع متادون در میان مصرف‌کنندگان باعث می‌شود که ساختاری که ما در طول ۲۰ سال ساخته‌ایم از بین برود؛ البته این بدان معنی نیست که ایرادی ندارند، اما مسأله این است که بودن آن‌ها بهتر از نبودن آن‌ها است.

این کارشناس حوزه آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: برای این ساختار زحمت کشیده شده و نیرو برای آن تربیت کرده‌ایم و در حال تلاش برای سر پا نگه‌داشتن خود هستند. این ساختار (و ارتباط بین مراکز و مردم) کمترین هزینه را برای دولت دارد که آن همان بحث تولید متادون است و اگر این سیستم از بین برود چه کسی می‌خواهد این همه معتادی را که تحت درمان هستند را مدیریت و هدایت کند.

هر اقدامی خارج از فرآیند تصمیم‌گیری در ستاد مبارزه با مواد مخدر جرم است

این کارشناس حوزه درمان اعتیاد اذعان کرد: موضوعی که در وزارت بهداشت باید در وزارت بهداشت به آن توجه شود تغییر پروتکل‌های مصرف و درمان اعتیاد است که از ۲۰ سال گذشته تاکنون بسیار تغییر کرده است.

براتی سده با اشاره به کمیته‌های تخصصی فعال در ستاد مبارزه با مواد مخدر، گفت: کمیته تخصصی در ارتباط با این موضوع معاونت درمان وزارت بهداشت است و  هر معاونت و یا سازمان دیگری در وزارت بهداشت بخواهد در ارتباط با این موضوع کاری انجام دهد باید آن را به کمیته تخصصی  بیاورد. دستگاه‌هایی همچون بهزیستی و سازمان زندان‌ها در این کمیته حضور دارند که باید در این خصوص نظر داده و رأی دهند. این‌گونه نیست که یک معاونت، سازمان و یا مقامی برای خود تصمیمی بگیرد و به‌طور سراسری آن را اجرا کند.

وی در پایان تصریح کرد: باید به موضوع فرآیند تصمیم‌گیری در بحث توزیع متادون و دارو‌های آگونیست در داروخانه‌ها توجه شود. اگر هر اقدامی فرآیند قانونی خود را طی نکند هر تصمیمی غیرقانونی محسوب خواهد شد به ویژه این‌که این تصمیم مربوط به مواد مخدر و دارو‌های مربوط به آن است.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری آنا، تاریخ انتشار: ۱۰ آذر ۱۳۹۹، کدخبر: ana.press،