شعار سال: دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن حوزه علمیه قم در مورد سلوک حضرت آیت الله علوی گرگانی گفت: ایشان در پاسخ به این درخواست که محافظینی برای شما قرار داده شود، گفتند که «من دوست دارم همانند عالم عادی در خیابان رفت و آمد کنم و در میان مردم باشم و حائلی میان من و مردم نباشد». این زندگی ساده، پرهیز از تشریفات و پرهیز از قدرت طلبی در ایشان و اطرافیانشان به خوبی قابل مشاهده است و ندیدم که ایشان از زی روحانیت خارج شوند.

حجت الاسلام والمسلمین سید مرتضی میرکتولی با بیان اینکه خداوند برای عالمان ربّانی جایگاه والایی قائل شده است، گفت: همانگونه که در آیه ۱۱ سوره مبارکه مجادله می خوانیم، خداوند درجات کسانی که اهل علم و ایمان هستند را بالا می برد. امام صادق(ع) در تفسیر این آیه می فرماید: « برای ایمان درجات و منازلی است که خداوند اهل ایمان را در هریک از این منازل و درجات بر دیگران برتری می دهد». همچنین رسول خدا(ص) در بیانی، فضیلت عالم بر شهید را ذکر می کنند: «مداد العلما افضل من دماء الشهدا». و این فضیلت به دلیل این است که علما در میدان هدایت مردم و جامعه، بارها و بارها، در معرض هجمه های مختلف قولی و فعلی و رفتاری قرار می گیرند.

او پیرامون سلوک علمی و فقهی حضرت آیت الله علوی گرگانی بیان داشت: آیت الله علوی گرگانی امروز در شمار مراجع معظم و عالمان طراز اول حوزه علمیه قم به عنوان عشّ آل محمد محسوب می شود. ایشان از سنین جوانی در مسیر فقاهت و رشد علمی حرکت کردند و رفته رفته بعد از اینکه دوران مستمری را در محضر علمای بزرگی همچون آیات عظام محقق داماد و خویی رضوان الله علیه تلمّذ کردند، مدت زیادی از عمر خویش را صرف فراگیری فقه نمود و بعد از اینکه کم کم ملکه اجتهاد را در خود احساس کردند، رساله عملیه خود را چند دهه پیش چاپ کردند. شاید در آن مقطع، این اقدام چندان خوشایند برخی افراد در حوزه علمیه قم و استان گلستان نبود، اما رفته رفته، با استنباط های محکم قواعد مهم فقهی و حرکت در مسیر مشهور فقهای امامیه، جایگاه رفیع را احراز کردند و امروز ایشان را در زمره مراجع مطرح کشور و حوزه علمیه مشاهده می کنیم.

آیت الله علوی گرگانی یک فقیه کارآمد و تمام عیار است

دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن حوزه علمیه قم به تالیفات فقهی این عالم ربّانی اشاره کرد و افزود: دوره ۱۰ جلدی «لئالی الاصول» حاکی از مطالعات عمیق فقهی و گسترده ایشان در حیطه اجتهاد و نشان دهنده تسلط ایشان به قواعد اصولی و فقهی و نحوه ورود و خروج در مباحث علمی است و این براساس روش فقهای بزرگ مکتب در طول تاریخ است. فتاوای ایشان در زمینه مسائل مستحدثه مانند تلقیح مصنوعی، پیوند اعضاء و…. حاکی از تسلط ایشان به منابع اصیل استنباط است. آیت الله علوی گرگانی یک فقیه کارآمد و تمام عیار است؛ خصوصا تربیت شاگردان در چند دهه اخیر و همراهی آنان در مسیر فقاهت، نشان دهنده موفقیت ایشان در عرصه فقه و مبانی آن است.

او در مورد فعالیت های آیت الله علوی گرگانی در زمینه همگامی فقه شیعه با دنیای نوین ابراز داشت: ایشان لُجنه فقهی دارند؛ که موضوعات و مسائل را از مراکز متعدد علمی، صنعتی، پزشکی و… به ایشان ارجاع می دهند که نمونه آن استفتائاتی پیرامون تجارت نفت و مباحث مرتبط با صنعت نفت بود که از بنده و آیت الله محمدرضا علم الهدی خواستند به نمایندگی، به تهران برویم و سئوالات را مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم و پاسخ این سئوالات را مطابق با فتاوی ایشان ارائه کنیم. برخی مسائلی که امروز حکومت اسلامی و بلکه جهان برای اولین بار با آن مواجه است، مسائل مستحدثه است که در عصر پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع) نبوده است و پاسخگویی به آنها مستلزم این است که فقیه کلیات مباحث و منابع را در اختیار داشته باشد و اشراف کامل به فقه داشته باشد و موضوعاتی که تضاد با اصول و مبانی دین ندارند را براساس اصول عملیه پاسخ دهد یا اگر با اطلاقات و عمومات کتاب تعارضی ندارد، حکم جواز را برای آن صادر کند که نمونه آن را در مسائل پزشکی فراوان می بینیم.

آیت الله علوی گرگانی رساله ای در این بخش دارند که به مسائل مستحدثه و نوین پاسخ دادند که این حکایت از توانمندی و جبلان فکری و نشاط علمی یک فقیه دارد که می تواند در راستای اجتهاد پویا و زنده حرکت کند.

میرکتولی در مورد فعالیت های درسی حوزوی آیت الله علوی گرگانی هم به شفقنا گفت: ایشان مانند همه مراجع، مقطعی را به علوم پایه اختصاص می دهند و شاگردپروری می کنند و مباحث را به صورت اجتهادی تدریس می کنند، سالیانی را به تدریس علوم پایه در حوزه علمیه قم گذراندند و بعد، مقطع سطوح عالی حوزه که دروازه ورود به اجتهاد است را به خوبی در حوزه تدریس کردند. آنچه که اطلاع دارم، ایشان کتاب های سطوح عالی حوزه را در مسجد اعظم، سالیانی تدریس می کردند، بسیاری از شخصیت های علمی و سیاسی امروز جامعه ما از شاگردان آن دهه های تدریس ایشان در مقطع سطح عالی هستند و وقتی سطوح عالی را پشت سر گذاشتند، به درخواست برخی از همین شاگردان، دروس خارج فقه و اصول را آغاز کردند که ظاهرا بعد از اتمام دوره اصول به تدوین آن و چاپ این مباحث پرداختند که کتاب «لئالی الاصول» ماحصل آن است. چندین دهه است که به تدریس خارج فقه می پردازند و شاگردان زیادی را هم در این عرصه تربیت کردند.

او به جامعیت آیت الله علوی گرگانی اشاره کرد و بیان داشت: ایشان از مصادیق  علمایی است که متولی بقاء و احکام الهی در جامعه و به تعبیر قرآن کریم، «اولوا بقیه» است. چنان که در آیه ۱۱۶ سوره هود می خوانیم: « فَلَوْلَا کَانَ مِنَ الْقُرُونِ مِنْ قَبْلِکُمْ أُولُو بَقِیَّهٍ ….».

علما به عنوان وارثان انبیاء و ائمه معصومین(ع) تا عالم برپاست، زنده هستند چون اینها تنها «علم الدراسه» ندارند بلکه دارای «علم الوراثه» هستند؛ علمی که از اعماق جان آدمی و علم الهی منشا می گیرد و این علم ماندنی است.

مصالح جهان اسلام و نظام برای آیت الله علوی گرگانی در اولویت قرار دارد

استاد حوزه علمیه قم در مورد سلوک اجتماعی و سیاسی آیت الله علوی گرگانی بیان داشت: ایشان از ملامت ملامتگران، موج اجتماعی و روشنفکران ظاهری هراسی ندارد. فقیهی در قم فتوا به آزادی دوچرخه سواری بانوان داد اما یک انسان و عالم واقعی این آزادی را که می تواند جامعه دینی را از حیا و معنویت خارج کند و فرهنگ جامعه دینی را به سمت جامعه غربی و بی هویتی شخصیتی زن جلو برد و زن به عنوان ابزاری در دست کمپانی های اقتصادی و تبلیغاتی قرار گیرد، نمی پسندد و بنابراین آیت الله علوی گرگانی، سینه خود را سپر هجمه ها و توهین ها قرار داده و صریحا فتوا می دهند. این حکایت دارد که یک عالم در مسیر پاسداری از شعائر دینی و مقابل ضعف فرهنگی جامعه ساکت و آرام نمی نشیند. ایشان نخستین عالمی است که نسبت به ترور شهید فخری زاده واکنش نشان داده و بیانیه می دهد و این عالم به زمانه بودن آیت الله علوی گرگانی را می رساند.

او ادامه داد: در سلوک اجتماعی و سیاسی، مصالح جهان اسلام برای ایشان از اولویت برخوردار است؛ ایشان هیچ گاه از مصالح نظام و دفاع جانانه از رهبری دست نکشیدند و بدون چشمداشتی همواره در مسیر دفاع از نظام و جایگاه ولایت فقیه و امام راحل و رهبر معظم انقلاب لحظه ای قصور نورزیدند و همیشه خود را سرباز ولایت می دانستند.

میرکتولی بیان داشت: آنچه از سلوک ایشان در جلسات مختلف ماه رمضان در مسجد جامع شهر گرگان، در مصاحبه ها و جلسات رسمی، مشاهده می شود، عقلانیت، پرهیز از افراط و تفریط و تنزه از سلطه پذیری و سلطه گری است و این بدان معناست که آیت الله علوی گرگانی مراقبت ویژه ای از رفتار شخصی خود دارد. ایشان در سخن گفتن و اظهارنظر نسبت به رجال سیاسی، وقایع اجتماعی و اتفاقات سیاسی، تقوای سیاسی را رعایت می کنند. زمانی من در محضر ایشان بودم، در مورد امام جمعه یکی از شهرها که به دلیل دفاع جانانه از دین مورد هجمه لیبرال ها قرار گرفته بود، بیانیه ای داده بودند. به ایشان گفتم ممکن است برای شما ایجاد حاشیه کند. ایشان گفتند که من برای خدا از این آقا دفاع کردم . دیدم این آقا برای خدا از دین دفاع می کند من با قصد قربت و برای رضای خدا بیانیه دادم.

دست هایی در کار بود تا نگذارند ایشان مطرح شوند

او تصریح کرد: همانگونه که در آغاز صحبت هایم عرض کردم، دست هایی در استان گلستان بود که نگذارند ایشان مطرح شود، در همین حوزه قم، نهادهای رسمی بودند که دوست نداشتند ایشان مطرح شود و در این زمینه هم خیلی تلاش کردند رساله ای از ایشان و سخنی از ایشان منتشر نشود اما عزت و ذلت به دست خداست.

استاد تفسیر قرآن حوزه علمیه قم ادامه داد: آیت الله علوی گرگانی سلوک کریمانه همچون سلوک انبیای الهی دارد؛ اخلاق او، تجسم اخلاق قرآنی است. وقتی وارد دفتر ایشان می شویم، سادگی و بی پیرایگی را در سلوک ایشان می بینیم که بدون هیچ تشریفاتی در دسترس مردم هستند و مستقیما به سئوالات مراجعان پاسخ می دهند.

آیت الله علوی گرگانی جایگاه پدرانه و مهرورزانه نسبت به عموم مردم دارند

او در مورد نگرش آیت الله علوی گرگانی به اقلیت های دینی گفت: آیت الله علوی گرگانی به تمام معنا جایگاه پدرانه و مهرورزانه نسبت به عموم مردم اعم از شیعه و اهل سنت دارند؛ همان رفتاری که اهل بیت (ع)  نسبت به اهل سنت داشتند لذا همین سیره و روش اخلاقی را در شخصیت های دینی و علمی خود بویژه آیت الله علوی گرگانی که جایگاه پدر روحانی برای بنده دارند می بینیم. در سیل گلستان، کمک های مادی و معنوی خوبی برای مراکز سیل زده داشتند، نمایندگانی را برای پیگیری مشکلات آنان فرستادند، از وجوهات شرعیه برای کمک به سیل زدگان استفاده کردند و این نشان دهنده جایگاه پدرانه و مهرورزانه آیت الله علوی گرگانی است.

میرکتولی در مورد نگاه آیت الله علوی گرگانی به تعامل حوزه با حکومت ابراز داشت: برادر کوچکتر ایشان چند دوره نماینده مجلس بودند همچنین سالیانی در دستگاه قضایی بودند، ایشان ارتباط مستقیمی با برخی مسئولان نظام اعم از شخصیت های سیاسی، نظامی، فرهنگی و… دارند و با آغوش باز از اینها استقبال می کند که این نشان می دهد آیت الله علوی گرگانی، عالم منقطع از جامعه نیست و حکومت اسلامی و شیعی را نماد و تبلوری از فقه شیعی و نمونه کوچکی از حکومت الهی و اسلامی در جغرافیای کوچکی می بیند که مقدمه ای برای حکومت امام عصر (عج) است.

او حمایت و هدایت را سرلوحه ارتباط آیت الله علوی گرگانی با دولت دانست و ادامه داد: ایشان فقیه آگاه و در صحنه است که نمونه بارز آن را در فریاد ایشان و صدور بیانیه نسبت به گرانی های سرسام آور سال گذشته دیدیم که درجای خود تاثیرگذار بود.

دبیر مجمع عالی تفسیر قرآن حوزه علمیه قم در مورد انحصار حکومت به فقها گفت: آنچه از روایات ما برمی آید اینکه مشروعیت حکومت به جایگاه فقها و ولی فقیه در جامعه برمی گردد یعنی تمام امور باید تحت نظارت و اشراف ولی فقیه باشد اما این به معنای حضور فیزیکی ایشان در قوای سه گانه نیست بلکه فقیه به عنوان دیده بان به تمام ارکان جامعه نظارت و نقش حمایتی و هدایتی دارد و این از فقه ما برمی آید و اصلا، حکومت اسلامی و ولایت فقیه ،فلسفه عملی تمام فقه شیعه است.

ایشان معتقد به نقش آفرینی روحانیت با توجه به تخصص و دانش منحصر بفرد آنهاست

او در مورد نگاه آیت الله علوی گرگانی به دخالت روحانیت در دستگاه های اجرایی بیان داشت: ایشان معتقدند روحانیت با توجه به علم و تخصصی که در اختیار دارد بویژه بخش هایی که منحصرا در اختیار حوزویان است، باید حضور داشته باشند؛ عملکرد ایشان در جایی که برادر کوچک ایشان سالها در دستگاه قضایی خدمت می کرد و به صراحت مرجع خویش را برادر بزرگ خود معرفی می نمود، این مساله را به خوبی روشن می سازد که حضرت آیت الله علوی گرگانی نه تنها مخالفتی ندارد بلکه توصیه به این کار هم می کند که در جایی که لازم است عالم باید نقش آفرینی کند.

آیت الله علوی گرگانی هرگز از زی طلبگی خارج نشدند

میرکتولی در مورد سلوک شخصی آیت الله علوی گرگانی گفت: ایشان تخلق به اخلاق الهی و سیره رسول الله دارند. حتی در صحبتی که در یکی از ملاقات ها با ایشان داشتم گفتند که «من دوست دارم همانند عالم عادی در خیابان رفت و آمد کنم و در میان مردم باشم و حائلی میان من و مردم نباشد». این زندگی ساده، پرهیز از تشریفات و پرهیز از قدرت طلبی در ایشان و اطرافیانشان  به خوبی قابل مشاهده است و ندیدم که ایشان از زی روحانیت خارج شوند. همچنین با وسیله نقلیه ساده ای رفت و آمد می کنند و سادگی دفتر ایشان به خوبی موید سخنان بنده است.

ایشان اجازه فعالیت اقتصادی به فرزندان خود نمی دهند

او در خصوص حساسیت آیت الله علوی گرگانی بر سلامت بیت خود بیان کردند: ایشان نظارت مستقیم بر دفتر خود دارند و تعارفی هم با احدی ندارد حتی اگر نزدیکترین افراد به ایشان رعایت تقوا را نکند در کارها به او اعتماد نخواهد کرد و مسئولیت به او واگذار نمی کند. اجازه فعالیت های اقتصادی به اطرافیان خود ندادند. چندی پیش با ایشان صحبتی پیرامون برخی مسائل ناراحت کننده ای که در اطراف برخی بزرگان بویژه سوء استفاده های اقتصادی دیده می شود، داشتم که فرمودند: « بارها به ما پیشنهاد دادند که فعالیت های اقتصادی از کانال دفتر جهت تامین مخارج بیت و وجوهات شرعیه صورت بگیرد اما قبول نکردم». یا می بینیم اداره دفتر ایشان بر عهده یکی از فرزندان ایشان (حجت الاسلام آسید محسن علوی گرگانی) است که به خوبی در حیطه علم و عمل تقوا را رعایت می کنند.

استاد حوزه علمیه قم با بیان اینکه آیت الله علوی گرگانی بر حوادث و امور دفتر خود اشراف دارند، تصریح کرد: ایشان اصرار دارند که فرزندانشان وارد فعالیت های اقتصادی نشوند و تا الان هم اجازه ندادند. هر چهار فرزند پسر ایشان در کسوت روحانیت و مشغول کارهای علمی و تبلیغی هستند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از شفقنا، تاریخ انتشار: ۱۴ آذر ۱۳۹۹، کد خبر: ۱۰۵۵۳۸۴، shafaqna.com