شعار سال: آنچه بر سر روستای زیارت گرگان رفته، داغ مشترک بسیاری از مناطق خوش آب و هوا و کوهستانی شمال کشور است که فعالیت ناهمگون ناشی از تخریب طبیعت، فرهنگ و تاریخ این مناطق را از سرمایه‌های معنوی و انسانی تهی کرده و روستاها را به ملعبه دست ثروتمندان تبدیل کرده تا با اتکا به داشته‌های مادی خود دست به تاراج فرهنگ و اصالت یک جامعه پاک و ساده روستایی بزنند. روستای زیارت در جنوب شهرستان گرگان و در پای سلسله جبال البرز شرقی دیرینه‌ای کهن، جاذبه‌های طبیعی متعدد و اقلیمی دل‌انگیز دارد؛ اما آنچه امروز زیارت را به محور تمامی مباحث و نشست‌ها تبدیل کرده، دست‌اندازی و تخریب منابع‌طبیعی و زیستگاه‌های محیط‌زیست پیرامون آن است.

سال‌هاست که تیغ تیز تغییر کاربری اراضی و ساخت‌وسازهای غیرمجاز به تن طبیعت ییلاقی گلستان زخم می‌زند و این جراحت‌ها آنقدر زیاد شده که رمق را از این مناطق گرفته است. در همه این سال‌ها عده‌ای سودجو و زمین‌خوار با لودرها به جان زمین‌های کشاورزی و عرصه‌های منابع ملی افتادند و نتیجه‌اش جایگزین شدن ستون‌های آهنین با درختان و طبیعت بکر این مناطق و وضعیت امروز زیارت، شصت‌کلاته، جهان‌نما و غیره است.

در این سال‌ها که طبیعت زیر دست‌ و پای عده‌ای سوداگر جان می‌داد، صدای کم‌تر مسئولی از این نابه‌سامانی‌ها درمی‌آمد و اگر هم سخنی گفته می‌شد یا مقطعی بود یا دارای مصارف دیگر، تا این‌که شرایط هر روز در روستاهای ییلاقی استان سخت و سخت‌تر و فاجعه‌بارتر ‌شد. شورای‌عالی معماری و شهرسازی بر برخورد قاطع با قلع و قمع ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستای زیارت گرگان تأکید کرد؛ روستایی که طرح هادی مصوب آن 5/46هکتار بود، اما در ۴۵۰هکتار از منطقه حفاظت شده جهان‌نما ساخت و ساز شده است.

سال گذشته کارگروه فراقوه‌ای مبارزه با زمین‌خواری به پرونده ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستای زیارت گرگان ورود کرد. این جلسه درپی گزارشی بود که از ساخت‌وسازها و تغییر کاربری‌های غیرمجاز در زیارت به دفتر رهبر معظم انقلاب ارسال شده بود.

هر چند در جلساتی که آن زمان برگزار شد، پالیزدار، مسئول دبیرخانه مبارزه با مفاسد اقتصادی دولت، همه چیز را به گردن مردم منطقه انداخت و چشمش را بر این واقعیت بست که بیش‌ترین ساخت‌وسازهای غیرمجاز در زیارت در همان مقطعی ایجاد شد که دولتی‌ها در ورودی روستا ایست بازرسی برپا کرده بودند تا جلوی ورود مصالح ساختمانی را بگیرند.

وضع ییلاقات گلستان چیزی جز شرمندگی برای مسئولان باقی نمی‌گذارد

معاون معماری و شهرسازی وزیر راه هم وضعیت ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستای زیارت را اسفبار دانست و گفت: مردم عادی کم‌تر به حریم جنگل‌ها، باغ‌ها و اراضی کشاورزی تجاوز کرده‌اند و آن را تغییر کاربری داده‌اند. در این مناطق ردپای افراد ذی‌نفوذ از همه طیف‌ها وجود دارد؛ این درحالی است که مسئولیت این افراد باید جلوی تخلفات را می‌گرفت، چون وظیفه‌شان حفاظت از منابع‌طبیعی و محیط‌زیست بوده است.

فرزانه صادق با بیان این‌که وضعیت موجود در مناطق ییلاقی این استان چیزی جز شرمندگی برای افراد باقی نمی‌گذارد، خاطرنشان کرد: دست‌کم بخشی از این ساخت‌وسازها به‌طور قطع باید تخریب شود.

وجود 10هزار واحد مسکونی در روستای زیارت

استاندار گلستان نیز درباره وضعیت روستای زیارت گفت: زیارت یک روستای گردشگری با حدود 500سکنه است؛ اما بیش از بسیاری از شهرها آپارتمان و واحدهای مسکونی غیرمجاز دارد. کدام روستاست که حدود 10هزار واحد مسکونی داشته باشد؟

هادی حق‌شناس در جلسه دی‌ماه کارگروه فراقوه‌ای مبارزه با زمین‌خواری اظهار داشت: هرجا ساخت‌وساز غیرمجازی صورت گرفته است، نتیجه غفلت در آن منطقه بوده، اما این موضوع دلیلی برای ادامه قانون‌گریزی و تخلف نخواهد بود.

استاندار گلستان همچنین تأکید کرد: به ساخت‌وسازهای غیرمجاز در استان به‌شدت حساس هستیم و تلاش داریم با همراهی همه دستگاه‌ها با آن مقابله کنیم.

 

وی گفت: طرح ویژه برای مقابله با ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستای زیارت با هدف ایجاد محدودیت برای ساخت‌وسازهای غیرمجاز در مدت 10روز به شورای‌عالی معماری و شهرسازی ارسال می‌شود.

روند ساخت‌وسازها در روستای زیارت رو به افزایش است

الحاق به بافت شهر گرگان، تبدیل روستای زیارت به یک نقطه شهری، ایجاد شهر یا شهرک جدید ازجمله پیشنهادات مسئولان استان گلستان برای حل معضل ساخت‌وساز غیرمجاز در روستای زیارت بود که حالا شورای‌عالی معماری و شهرسازی نظر صریح و قاطع خود را درباره ساخت‌وسازهای غیرمجاز در این روستا اعلام کرده است. روستایی که محدوده طرح هادی مصوب آن 5/46هکتار است و در 450هکتار از اراضی اطراف آن ساخت‌و‌ساز شده، درحالی‌که این عرصه در دل منطقه حفاظت شده جهان‌نما قرار دارد.

براساس گزارش شورای‌عالی معماری و شهرسازی روند تخلفات ساخت در محور و پیرامون روستای زیارت نسبت به سال 1395 فزاینده است و اقدامات مراجع و دستگاه ذی‌ربط استانی در این‌خصوص مقرون به توفیق نبوده است. این موضوع متأسفانه حتی درخصوص ساخت‌وسازهای خلاف دولتی نیز مصداق دارد؛ همچنین دامنه ساخت‌وسازها در پیرامون روستا بسیار فراتر از محدوده روستا و حتی حریم شهر گرگان است.

برخورد قاطع با ساخت‌وسازهای غیرمجاز

شورای‌عالی معماری و شهرسازی بر برخورد قاطع و صدور آرای تخریب و قلمع و قمع ساخت‌وسازهای غیرمجاز تأکید و بیان کرده هرگونه تسامح و تساهلِ نظام حکمرانی کشور در این‌خصوص با توجه به جذابیت‌های فوق‌العاده منطقه، زمینه‌ساز تشدید ساخت‌وسازها و تخریب وسیع بخش‌های زیادی از منطقه حفاظت شده و جنگل با ارزش هیرکانی و تکرار تجاربی نظیر محور فیروزکوه، گردنه حیران، لواسان و غیره خواهد بود؛ این درحالی است که هیچ یک از موارد مذکور به لحاظ اهمیت اکولوژیک و حساسیت طبیعی هم‌پایه این منطقه نیست.

مخالفت با تبدیل ثروت‌های عمومی به ثروت شخصی

شورای‌عالی شهرسازی و معماری ایران همچنین با پیشنهاد مراجع استانی مبنی‌بر الحاق عرصه‌های دست‌اندازی شده به شهر گرگان به‌عنوان ناحیه منفصل شهری مخالفت و تأکید کرده ارتقای روستا به نقطه شهری، ایجاد شهر جدید و شهرک یا تهیه طرح شهرسازی برای آن‌ها صرف نظر از رانت گسترده و ارزش افزوده بلاوجهی که برای متخلفان ایجاد خواهد کرد، متضمن ارسال پیام تلویحی و منفعلانه به متعرضان به ذخیره‌گاه‌های ارزشمند طبیعی و تسهیلگر تبدیل ثروت‌های عمومی به ثروت شخصی خواهد بود..

حالا باید دید با توجه به مصوبه‌های شورای‌عالی معماری و شهرسازی، مسئولان اجرایی و قضایی استان گلستان برای برخورد با ساخت‌وسازهای غیرمجاز در روستای زیارت چه راهکاری خواهند داشت تا اولاً با متخلفان به‌شدت برخورد شود و هزینه‌های ارتکاب تخلف را افزایش دهد و ثانیاً هزینه‌های اجتماعی اجرای احکام را کم کند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از سبزینه، تاریخ انتشار ۲۶ اسفند ۱۳۹۹، کد خبر: 93549، sabzineh.org.