پایگاه تحلیلی خبری شعار سال

سرویس ویژه نمایندگی لنز و عدسی های عینک ایتالیا در ایران با نام تجاری LTL فعال شد اینجا را ببینید  /  سرویس ویژه بانک پاسارگارد فعال شد / سرویس ویژه شورای انجمنهای علمی ایران را از اینجا ببینید       
کد خبر: ۳۳۶۹۰۸
تاریخ انتشار : ۲۰ فروردين ۱۴۰۰ - ۲۲:۱۲
ˈˈقلعه شمیرانˈ یا سمیرم طارم در کنار سد سفیدرود و در جنوب بهرام آباد بر فراز تپه‌ای مرتفع و سنگی که رود قزل اوزن از جنوب آن می‌گذرد در ۹۰ کیلومتری غرب استان قزوین واقع شده است.

شعار سال: برای رسیدن به این قلعه باید جاده کنار سد سفیدرود را از منجیل با مسیری نامناسب پیش گرفت و پس از طی مسیر سنگلاخی، به پای دیوار استوار قلعه رسید.
 
پیشینه بنای آن را به دوران قبل از اسلام نسبت می دهند و در طول سالهای سده چهارم هجری تختگاه کنگریان (آل مسافر) بوده است.
 
عظمت و شکوه بی نظیر این دژ را می توان در نوشته های جهانگردان و جغرافی دانان مسلمان همچون ابودلف (331 ه. ق)، یاقوت حموی در ابن حوقل به سال 376 هجری قمری و ناصر خسرو (438 ه. ق) پی برد.
 
دژ شمیران نزدیک به دو قرن جزو قلعه های اسماعیلیان بوده و پس از هجوم هلاکو تا پایان دوره صفوی نیز در کشمکش های سیاسی اهمیتی بسزا داشته است.
 
طرح کلی بنای قلعه به شکل مستطیل و ارتفاع برج ها و دیوار نزدیک به 15 متر می رسد که تمام آن را با کمک سنگ های لاشه و گچ به ضخامت هشت پا ساخته اند.
 
در فاصله های یک متری بنا کلافی چوبی در دل دیوار بکار برده اند که علاوه بر استحکام و همبستگی اجزا، نظمی منطقی به بنا بخشیده و از دور به صورت یک رج سنگ خودنمایی می کند.
 
در دیوار شمالی قلعه دو برج شکوهمند وجود دارد که در قسمت بالا دارای پنجره های بلند مستطیلی شکل با قوس نیزه دار تعبیه شده که بیشتر برای نگهبانی پایین قلعه از آنها استفاده می شده است.
 
طرز ساختمان دیواره غربی قلعه با جانب شرقی تفاوت دارد و به جای برج های مدور، دیواری صاف برآورده اند که نمای خارجی ساختمانهای این بخش قلعه بشمار می رود و به تمامی از گچ پوشش یافته و به خوبی حفظ شده است.
 
قسمت جنوبی دژ نیز دیواری صاف دارد که به خاطر رود قزل اوزن از امنیت بیشتری برخوردار بوده و نیازی به استحکامات دفاعی بیشتر احساس نمی شود.
 
ناصرخسرو قبادیانی درباره این قلعه می نویسد:ˈبه کنار شهر، قلعه ای بلند بنیادش بر سنگ خاره نهاده است، سه دیوار بر گرد آن کشیده و کاریزی به میان قلعه فرو برده تا کنار رودخانه، که از آنجا آب برآورند و به قلعه برند.
 
هزار مرد از مهتر زادگان ولایت در آن قلعه هستند تا کسی بیراهی و سرکشی نتواند کرد و گفتند آن امیر را قلعه های بسیار در ولایت دیلم باشد و عدل و ایمنی تمام باشد چنانکه در ولایت او کسی نتواند که از کسی چیزی ستاند و مردمان که در ولایت وی به مسجد آدینه روند همگی کفش ها را بیرون مسجد بگذارند و هیچ کس کفش آن کسان را نبردˈ.
 
ابودلف ینبوعی جهانگرد عرب که در سال 331 هجری قمری از قلعه شمیران دیدن کرد و در این باره می نویسد:ˈبه دژی از سرزمین دیلمان موسوم به سمیران رسیدم، ابنیه و عماراتی را که در این دژ دیدم تاکنون در هیچ یک از مراکز حکومت و سلطنت ملوک ندیدم. ˈ
 
در این قلعه دو هزار و هشتصد و پنجاه و اند خانه کوچک و بزرگ بود، صاحب دژ محمدبن مسافر بود و هر وقت اثری ظریف و یا کار هنری دقیقی می دید، از سازنده آن خبر می گرفت و نشان او را می جست تا می یافت، مال فراوانی برای او می فرستاد و او را به محل خود دعوت می کرد و متعهد می شد در صورت آمدن، چندین برابر آن مال را بدو بدهد.
 
هنگامی که هنرمند به خدمت او را می رفت، او را در دژ می نشاند و نمی گذاشت باقی عمر از آنجا بیرون رود، روستا زادگان را نیز در دژ می نشاند و به آموختن هنر و صنعت وا می داشتˈ.
 
این روایتگری نشانگر تاریخ با عظمت این خطه بوده و علاوه بر ارزش های تاریخی، اهمیت معنوی این میراث را نشان می دهد.
 
از دیگر بناهای پیرامونی این قلعه آرامگاه بزرگ یا قلعه ساسان است که با طرحی هشت ضلعی از مصالح سنگ و آهک و بر قله کوهی ساخته شده است.
 
با فاصله اندکی بنای تاریخی آرامگاه کوچک نیز طرحی همچون قلعه ساسان دارد و امامزاده قاسم نیز پلانی مستطیلی متشکل از چند فضای مجزا بوده و به تدریج گسترش یافته است.
 
بنای امامزاده قاسم از سنگ لاشه ساخته شده است و فضاهای مختلف آن دارای پوشش گنبدی، طاق و تویزه و کاربندی است.
 
اسلوب بنای امامزاده شبیه قلعه ساسان است اما باید خیلی متاخر از دیگر بناهای این مجموعه باشد و به نظر می رسد متعلق به دوره ایلخانی یا صفویه است.
 
بنای چهار طاقی نیز که از مجموعه بناهای مجزای قلعه شمیران است به شیوه چهار طاقی های ساسانی ساخته شده و در کنار آثار ویرانه دو برج دیگر که شبیه قلعه ساسان می باشد، خودنمایی می کند.
 
متاسفانه با شروع فصل زمستان به دلیل قرار گرفتن این مجموعه در حوضه آبگیر سد سفید رود، بخشی از مناره ها و پلکان های دو سویه محوطه شمیران تا اوایل فصل بهار در زیر آب قرار می گیرد.
 
همچنین قلعه شمیران، آرامگاه بزرگ ساسان و قسمتی از آرامگاه کوچک که بالای صخره قرار دارند به صورت جزیره در وسط آب قرار می گیرند و راه رسیدن به آن مسدود می شود


شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان  ، تاریخ انتشار:  20 فروردین 1400، کدخبر:4787204 ، www.yjc.ir

اخبار مرتبط
نام:
ایمیل:
* نظر:
* :
آخرین اخبار
پربازدیدترین
پربحث ترین