شعار سال:آیت‌الله محمود رجبی، عضو شورای عالی حوزه و رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره)، اظهار کرد: برخی از شخصیت‌های بزرگ به خاطر برجسته شدن و شهرت یک جنبه از شخصیت‌شان، ابعاد دیگر وجودیشان تحت‌الشعاع قرار می‌گیرد؛ شهید آیت‌الله بهشتی در زمره چنین شخصیت‌هایی قرار دارد که حضور مؤثرش در عرصه انقلاب و در میدان مبارزه سبب شده تا بُعد علمیشان مغفول بماند.
 
وی افزود: در واقع بُعد مدیریت بی‌نظیر ایشان در جامعه جلوه کرد و سبب شد تا بعد علمی، فقاهتی، تفسیری و عرفانی ایشان کمتر مورد توجه باشد؛ حقیقتاً آیت‌الله بهشتی در اخلاص، معنویت و مباحث علمی سرآمد بود؛ آیت‌الله مصباح می‌فرمود که آیت‌الله بهشتی روزی خطاب به بنده گفت که دوست داشتم مسئولیت‌های اجتماعی و سیاسی بر دوش من بار نبود و به درس و بحث و خودسازی مشغول می‌شدم، گرچه در همین وضع هم انسانی خودساخته و عارف بود.
 
استاد حوزه علمیه اضافه کرد: ایشان در حوزه فقهی از اساتید بزرگ و پشتوانه‌های بزرگ علمی حوزه چون آیت‌الله بروجردی، محقق داماد و حضرت امام(ره) بهره بردند که هر یک از شخصیت‌های کم‌نظیر فقه و فقاهت بودند؛ در فلسفه نیز از محضر علامه طباطبایی (رضوان الله علیه) و در جلسات خصوصی درس ایشان شرکت کردند. ایشان یکی از چند شاگرد خاص علامه بود که در حلقات درسی خاص ایشان شرکت داشتند. از جمله محصولات این جلسات کتاب «خدا از نگاه قرآن» و «شناخت در قرآن» در عرصه تفسیر موضوعی است که به عنوان یک آثار علمی خوب، شایسته و قابل استفاده است.

جامع‌نگری آیت‌الله بهشتی
 
آیت‌الله رجبی بیان کرد: شهید بهشتی در عرصه سیاسی زبانزد بود و نگاه جامع‌نگر ایشان سبب شد تا آمال حملات تند گروه‌های افراطی قرار بگیرد. در عین حال متانت خود را حفظ کرد و حاضر نبودند که به خاطر اهانت‌هایی که به ایشان می‌شود مواضعی بگیرد که سوژه دست دشمنان شود؛ صبر، تحمل و شکیبایی ایشان در راه انجام وظیفه و آینده‌نگری بسیار مؤثر و مفید به حال کشور بود.
 
وی اضافه کرد: ایشان برای بعد از انقلاب در زمینه مباحث حکومتی، کارگروهی برای بحث حکومت و ولایت در قرآن تشکیل داد و شخصیت‌هایی که برخی از آنها از مراجع عظام امروز هستند را گردهم آورد تا این بحث را پیش ببرند. این مسئله نشانه آینده‌نگری آیت‌الله بهشتی بود؛ زمانی که کسی فکر نمی‌کرد، انقلابی رخ بدهد، ایشان به فکر بعد از انقلاب بود و بر تربیت کادر برای آینده جامعه تلاش بسیار زیادی داشت؛ ایشان در دبیرستان دین و دانش به کادرسازی برای آینده انقلاب و نهضت امام(ره) پرداخت.
 
رئیس مؤسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینکه شهید بهشتی در ابعاد مختلف فردی ممتاز، آینده‌نگر و جامع بود، تصریح کرد: مرحوم بهشتی در تدوین قانون اساسی، محور کار بود و مدیریت مجموعه‌ای را که از طیف‌های مختلف گردهم آمده بودند عهده‌دار بود و خیلی از ابعاد فقهی که در قانون اساسی متجلی است، اندیشه وی یا جمع‌بندی نظرات با قرائت ایشان است؛ البته مرحوم شهید بهشتی، با تضارب آرای برآمده از اندیشه جمعی در قانون اساسی کار را پیش بردند و خودمحوری در تحمیل نظر شخصی نداشتند، ولی تسلط وی بر مباحث فقهی، توانست روح فقه را در کلیت قانون اساسی اشراب کند و مدیریت وی، مدیریت علمی بود.
 
رجبی با بیان اینکه با وجود فقاهت عالی، آثار فقهی خاصی از ایشان نداریم، اضافه کرد: می‌توان گفت که قانون اساسی تجلی اندیشه‌های فقهی ایشان بود، طبعاً ایشان مجتهد مسلم در عرصه فقه بود و آرای ایشان برگرفته از کارهای علمی فقهی جدی بود؛ هرچند ایشان دغدغه آینده نظام، تربیت کادر، طراحی و برنامه‌ریزی در این عرصه را بر هر کاری ترجیح می‌دادند که امروز هم برای ما و حوزه الگوست.
 
وی افزود: البته آثاری از ایشان مانند بانکداری، ربا و قوانین مالی در اسلام، اقتصاد اسلامی، اهمیت شیوه تعاون، حج در قرآن، ربا در اسلام، درس‌های اسلامی مسئله مالکیت، طرح لایحهٔ قصاص و برخی آثار دیگر هم وجود دارد که مؤید دیدگاه‌های فقهی آن مرحوم است.

مدیر قوی بهتر از قانون قوی است
 
عضو شورای عالی حوزه علمیه در پاسخ به این سؤال که قوه قضائیه در طول سال‌های بعد از انقلاب فراز و نشیب‌هایی داشت، به نظر شما مهمترین مانع در تحقق عدالت اسلامی و مبارزه با فساد خلأهای قانونی بوده یا نوع مدیریتی که بعد از آیت‌الله بهشتی بر این قوه حاکم شده است، گفت: بدون‌شک در هر عرصه‌ای اگر بهترین قوانین را هم داشته باشیم کسی که بناست قوانین را مدیریت و اجرا کند شایستگی مدیریتی، علمی، تحول‌گرایی و جسارت در اقدام و عمل را نداشته باشد نمی‌تواند موفق شود.
 
وی افزود: صرف قانون حلال مشکلات نیست و انگیزه جدی مدیریتی و دینی و دغدغه لازم در احقاق حقوق مردم باید وجود داشته باشد؛ مدیر قوی، آینده‌نگر و دارای خلاقیت و نگرش تحولی نقش اول را بازی می‌کند، البته فرد باید قوت علمی را حتماً داشته باشد تا در چارچوب فقهی و دینی حرکت کند، ولی جنبه مدیریتی نقش‌آفرین‌تر است و خلأ قانونی هم اگر در برخی موارد وجود داشته باشد با مدیریت قوی برطرف می‌شود، ولی اگر مدیری قوی حاکم نباشد قانون قوی هم تأثیر چندانی نخواهد داشت.

مروری مختصر بر زندگی شهید
 
یادآور می‌شود، آیت‌الله سیدمحمد حسینی بهشتی در دوم آبان ۱۳۰۷ در محله لنبان اصفهان متولد شد. پدر شهید بهشتی، سید فضل‌الله بهشتی، از روحانیون اصفهان بود و پدر مادر شهید بهشتی، حاج میرزا محمدصادق مدرس خاتون آبادی، از علمای اصفهان به شمار می‌رفت. وی در سال ۱۳۳۱ تحت تأثیر مبارزات آیت‌الله کاشانی و مصدق در نهضت ملی شدن نفت، در اعتصابات منتهی به واقعه ۳۰ تیر و سقوط دولت قوام‌السلطنه در اصفهان شرکت نمود و در جمع تحصن‌کنندگان در تلگراف‌خانه اصفهان سخنرانی کرد. کودتای ۲۸ مرداد سال ۱۳۳۲، شهید بهشتی را متوجه ضعف نیروهای مذهبی کرد. شهید بهشتی برای تربیت نیروهای مذهبی کارآمد، تأسیس دبیرستان دین و دانش در سال ۱۳۳۳ در قم بود.
 
با پیروزی انقلاب و نقش مؤثر ایشان در این پیروزی، شهید بهشتی در سال ۱۳۵۸ از سوی امام خمینی به ریاست دیوان‌عالی کشور انتخاب شد و وظیفه ایجاد تشکیلات نوین قضائی بر اساس تعالیم مقدس اسلام و تدوین لوایح قضائی جدید جمهوری اسلامی ایران را برعهده گرفت. مظلومیت شهید بهشتی زبانزد عام و خاص است؛ به او اتهامات زیادی وارد کردند تا شخصیتش را ترور کنند ولی چون موفق نشدند در نهایت او را در ۷ تیر سال ۱۳۶۰ بر اثر انفجار بمب در دفتر حزب جمهوری‌اسلامی در حین سخنرانی به شهادت رساندند. روحش شاد و یادش گرامی باد.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری  ایکنا، تاریخ انتشار:  6 تیر   1400، کدخبر: ، www.iqna.ir3980253