شعار سال:برای مردم خراسان‌جنوبی همسایگی با کویر و بیابان به‌معنای تنفس ریزگردها معنا شده که عوارض زیادی بر سلامت جسمی آنان به‌ویژه برای کودکان و سالمندان دارد. مسئولان نیز هر بار قول و وعده‌ای در این زمینه می‌دهند که برخی اجرایی شده و برخی نیز به فراموشی سپرده می‌شود. اما باید وضعیت کنونی شهرستان‌های خراسان‌جنوبی را در سال۱۴۰۰ از حیث گرفتار شدن با پدیده گردوغبار بررسی کرد و دید آیا خشک‌سالی‌ها و کاهش بارندگی‌ها علاوه‌بر این‌که تشنگی روستاییان و عشایر و کمبود علوفه برای دام را به‌همراه داشته، تنفس همسایگان کویر و بیابان را نیز تنگ‌تر کرده است؟
 
افزایش روزهای گردوغباری در خراسان‌جنوبی
 
مدیرکل سازمان هواشناسی خراسان‌جنوبی نیز در این زمینه به مهر گفت: میانگین تعداد روزهای دارای گردوغبار در خراسان‌جنوبی از ابتدای سال‌جاری تا آخر خردادماه ۹روز بوده است.
 
علی‌رضا خندان‌رو با اشاره به این‌که تعداد روزهای دارای گردوغبار در سه‌ماهه اول سال۹۹ تنها چهار روز بوده است، اظهار کرد: بررسی آمارها نشان می‌دهد که میزان روزهای دارای گردوغبار در سه‌ماهه نخست سال۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال گذشته 100درصد افزایش داشته است.
 
مدیرکل سازمان هواشناسی خراسان‌جنوبی با اشاره به این‌که بیش‌ترین گردوغبار را در منطقه حاجی‌آباد زیرکوه داشته‌ایم، بیان‌ کرد: بعد از آن شهرهای طبس و نهبندان بیش‌ترین روزهای دارای گردوغبار را داشته‌اند.
 
بیش‌تر شهرهای خراسان‌جنوبی درگیر پدیده گردوغبار هستند
 
خندان‌رو با اشاره به این‌که متأسفانه به‌واسطه خشک‌سالی بیش‌تر شهرهای خراسان‌جنوبی درگیر پدیده گردوغبار هستند، یادآور شد: شهرستان طبس در بلندمدت همیشه با این پدیده رو‌به‌رو بوده است و تعداد روزهای دارای وضعیت گردوغبار آن در بلندمدت به‌طور میانگین به ۳۱روز می‌رسد.
 
وی گفت: طبس به‌واسطه قرار گرفتن در حاشیه کویر، احاطه شدن توسط بیابان‌ها و کاهش میزان بارندگی‌ها و نهبندان به‌واسطه تحت تأثیر بادهای ۱۲۰روزه سیستان روزهای گردوغباری زیادی دارند.
 
افزایش روزهای دارای گردوغبار در نهبندان از اوایل تابستان
 
مدیرکل سازمان هواشناسی خراسان‌جنوبی هم اظهار کرد: البته روزهای دارای گردوغبار نهبندان از اواخر خرداد و اوایل تابستان شدت می‌گیرد.
 
حسن اکبری، رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست خراسان‌جنوبی در این زمینه اظهار کرد: بارها گفته‌ایم که خراسان‌جنوبی جز پنج استانی است که بیش‌ترین درگیری را با پدیده گردوغبار دارد و در بین سه استان دارای بیش‌ترین بیابان است.
 
وی بیان‌کرد: افزایش کانون‌های فرسایش بادی، فعالیت‌های ناسالم انسانی در طبیعت به‌همراه تغییر اقلیم شرایط را از جهت وقوع پدیده گردوغبار برای خراسان‌جنوبی‌ها سخت‌تر کرده است.
 
افزایش کانون فرسایش بادی در خراسان‌جنوبی به ۳۸کانون
 
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست خراسان‌جنوبی نیز با اشاره به این‌که حدود یک‌سوم مساحت خراسان‌جنوبی درگیر پدیده گردوغبار است، اظهار کرد: پنج‌میلیون هکتار از مساحت استان یا کانون فرسایش بادی هستند یا استعداد تبدیل شدن به این کانون‌ها را دارند که یک زنگ هشدار است.
 
اکبری با اشاره به این‌که براساس آمار منابع طبیعی کانون فرسایش بادی در خراسان‌جنوبی به ۳۸کانون افزایش یافته است، بیان ‌کرد: بیش‌ترین اقدامی که در راستای رفع این معضل صورت گرفته، نهال‌کاری و جنگل‌کاری بوده است. وی گفت: باید به این نکته توجه داشته ‌باشیم که به‌واسطه محدودیت منابع آبی و برخی از مسائل دیگر عملیات نهال‌کاری گاه موفق نبوده و در بسیاری از مواقع به آب‌های زیرزمینی ما نیز لطمه وارد کرده است.
 
نهال‌کاری با رعایت ضوابط محیط‌زیستی صورت گیرد
 
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست خراسان‌جنوبی با بیان این‌که البته در مناطق کانون‌های فرسایش بادی که در نزدیکی مناطق مسکونی قرار دارد (مانند محدوده مسجد شکر طبس) چاره‌ای جز نهال‌کاری وجود دارد، بیان‌ کرد: رسانه‌ها و سمن‌های مردم‌نهاد محیط‌زیست می‌توانند نقش مهمی در آگاه‌سازی مردم در حوزه حفظ پوشش گیاهی موجود و حفاظت از منابع آبی داشته باشند.
 
اکبری با اشاره به این‌که تعداد سمن‌های فعال در حوزه محیط‌زیست در خراسان‌جنوبی بسیار کم است، یادآور شد: حفظ و حراست از محیط‌زیست باید تبدیل به یک امر همگانی شود و در این زمینه عموم شهروندان احساس مسئولیت کنند.
 
وی گفت: همچنان تأکید من بر این است که پیشگیری از تشدید اوضاع و حفظ پوشش گیاهی موجود بهترین اقدامی است که ما در راستای بهبود وضعیت هوایی ناسالم از نظر وجود ریزگردها در خراسان‌جنوبی می‌توانیم انجام دهیم.
 
وعده افزایش 3برابری اعتبارات بیابان‌زدایی در خراسان‌جنوبی
 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی نیز در این زمینه اظهار کرد: با توجه به شرایط خشک‌سالی و افزایش گرمای هوا در خراسان‌جنوبی خطر گسترش بیابان‌ها و افزایش پدیده گردوغبار وجود دارد.
 
علی‌رضا نصرآبادی گفت: کانون‌های بحرانی فرسایش بادی ما ۳۵کانون بوده است که احتمال افزایش آن وجود دارد و این یک زنگ هشدار محسوب می‌شود.
 
مدیرکل منابع‌طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی با اشاره به این‌که در سفر مسئولان کشوری به خراسان‌جنوبی قول سه‌برابر شدن اعتبارات آبخیزداری و بیابان‌زدایی خراسان‌جنوبی در سال۱۴۰۰ داده شده است، بیان‌ کرد: در سال۱۴۰۰ بیش‌تر کار ما بر اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام حوزه بیابان‌زدایی و شروع مطالعات پروژه‌های جدید خواهد بود.
 
نصرآبادی ادامه ‌داد: در راستای بیابان‌زدایی می‌توان اقدامات متعددی چون تثبیت شن‌های روان، مالچ‌پاشی و احداث هلالی آبگیر برای جمع‌آوری هرزآب و افزایش رطوبت آب انجام داد که ما نیز پیگیری می‌کنیم؛ ولی همه این پروژه‌ها در نهایت برای هدف اصلی یعنی همان نهال‌کاری است.
 
نهال‌کاری در ۴۵هزار هکتار از اراضی خراسان‌جنوبی
 
وی با اشاره به این‌که نهال‌کاری براساس دقت‌های زیست‌محیطی و در نقاط مورد نیاز و با دقت در حفاظت از نهال‌ها تا چند سال بعد از کشت انجام می‌شود، یادآور شد: ما در سال گذشته در حدود ۴۵هزار هکتار از اراضی خراسان‌جنوبی نهال‌کاری داشته‌ایم که از آن جمله می‌توان به عشق‌آباد طبس، زیرکوه و در محدوده مسجد شکر طبس و در حقیقت در عرصه‌های بحرانی فرسایش بادی اشاره کرد.
 
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان‌جنوبی یادآور شد: مجموع اعتبارات نهال‌کاری ما در سال‌های ۹۸ و ۹۹ حدود ۷۱میلیارد تومان بوده است.
 
آنچه مسلم است مردم خراسان‌جنوبی از وجود ریزگردها در هوایی که تنفس می‌کنند در رنج هستند و در این میان شرایط برای بیماران قلبی، تنفسی و افراد دارای مشکلات خاص شدیدتر و حادتر است و بسیاری از آنان در چنین روزهایی نمی‌توانند از منزل خود خارج شوند؛ لذا باید چاره‌ای اندیشید، بیش از آن‌که سلامت و آسایش مردم این دیار در رفت‌وآمد این ریزگردها بیش‌تر از قبل تهدید شود.

سوتیتر: رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست خراسان‌جنوبی: 5میلیون هکتار از مساحت استان یا کانون فرسایش بادی هستند یا استعداد تبدیل شدن به این کانون‌ها را دارند که یک زنگ هشدار است
 
سوتیتر: مدیرکل سازمان هواشناسی خراسان‌جنوبی: بررسی آمارها نشان می‌دهد که میزان روزهای دارای گردوغبار در سه‌ماهه نخست سال۱۴۰۰ نسبت به‌مدت مشابه سال گذشته 100درصد افزایش داشته است

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه سبزینه  ، تاریخ انتشار: 25 تیر 1400، کدخبر: 97423،www.sabzineh.org