جرم
پدیدهای است که در هر محیط جغرافیایی که قرار گیرد تحت تأثیر متغیرهای
محیطی و بیرونی بهگونههای جدیدی درآمده و تغییر شکل میدهد. چون وقوع
جرم به وسیله عنصر انسانی در محیط خاصی انجام میشود در نتیجه عناصر تأثیرگذار
بر جرم در شیوه ارتکاب اثر گذاشته و آن را تحت تأثیر عناصر پیرامونی قرار میدهد و این پدیده باعث
میشود که جرم به وقوع پیوسته در یک محیط با محیطی دیگر متفاوت باشد.پس برای شناخت دقیق
ماهیت جرم باید آن را در محیط مورد مطالعه به صورت مستقل مورد ارزیابی قرار
داد تا نتیجه واقعی حاصل شود. نمیتوان با نظریهپردازیهای کلان برای یک
جرم در سطح ملی یک نسخه واحد پیچید. تحقیق و پژوهشهای محلی باعث میشود
ما جرم را با تمام جزئیاتش در محیط مورد نظر مورد کنکاش و ارزیابی قرار
دهیم. اگرچه امروز منشأ برخی از جرایم در خارج از کشور است و به علت
پیشرفت تکنولوژی ارتباطات مجرمان نیز به سرعت پدیده جرم را از کشوری به کشور
دیگر انتقال میدهند ولی جرم از هر جایی که آمده باشد تحت تأثیر محیط
جغرافیایی مورد ارتکاب تغییر ماهیت داده و سیمای محیط آنجا را به خود میگیرد.
جرمشناسان بر این باورند که مجرمان براساس مقتضیات محیطی بهگونهای آن
را انجام میدهند که با بهرهمندی از ظرفیتهای آن محیط با موفقیت آن را
به سرانجام برسانند.بنابراین برای پیشگیری از وقوع جرم شناخت
ظرفیتهای محیطی امری است ضروری و برای مبارزه با شکلگیری جرم نیز باید
متغیرهای محیطی به دقت مورد ارزیابی قرار گرفته و توانمندیهایی که احتمال دارد
مجرمان از آن برای پیشبرد وقوع جرم بهره گیرند مورد شناخت قرار
گیرند.تفاوت ظرفیتهای محیطی نیز دامنه مطالعات جرمشناسان را وسعت بخشیده و به
تعداد محیط ارتکاب میتوان ظرفیتهایی را دریافت که مورد بهرهبرداری
مجرمان به هنگام ارتکاب جرم قرار میگیرد.مطالعات دقیق محیطی علاوه بر شناخت
چگونگی این پدیده پیچیده میتواند ما را در پیشگیری از وقوع جرم از
یکسو و مبارزه در ممانعت از وقوع جرم از سوی دیگر یاری کند. تا زمانی که این
شناخت به دقت صورت نگیرد ما شاهد موفقیت مجرمان در ارتکاب جرایمشان
خواهیم بود. همان گونه که مجرمان از همه ظرفیتهای محیطی برای موفقیت در ارتکاب
جرم استفاده میکنند برای پیشگیری و ممانعت از اجرای جرم نیز
باید از همه توانمندیهای سازمانهای اجتماعی و دستگاههای فرهنگی استفاده شود
تا شاهد کاهش وقوع جرم در جامعه باشیم.
با اندكي اضافه و تلخيص برگرفته از
روزنامه ايران، سال بيست و يكم، شماره 6003، دوشنبه 26 مرداد 1394، صفحه11