شعار سال: با وجود این که سال‌هاست رسانه‌ها و فعالان حوزه کار کودکان درباره به‌کارگیری کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال در حوزه جمع‌آوری پسماند و تفکیک زباله توسط برخی پیمانکاران شهرداری تهران انتقاد کرده‌اند، اما چند ماهی است که گزارشات میدانی رسانه‌ها و اظهارات بعضی اعضای شورای شهر تهران از این حکایت دارد که برخی پیمانکاران مناطق شهرداری، نه‌تن‌ها در حوزه پسماند، بلکه حتی برای رفتگری و نظافت معابر شهر نیز کودکان و نوجوانان را بکار می‌گیرند.

البته مسئولان معاونت خدمات شهری شهرداری تهران بار‌ها وعده داده‌اند که این معضل را با تشدید نظارت بر عملکرد پیمانکاران مناطق و اصلاح قرارداد‌های پیمانکاران حوزه‌های نظافت معابر و جمع‌آوری پسماند رفع خواهند کرد، اما اظهارات ناصر امانی، عضو شورای شهر تهران و مشاهدات میدانی خبرنگار ایلنا و گزارشاتی که سایر رسانه‌ها در روز‌های اخیر در این زمینه منتشر کرده‌اند، نشان می‌دهد که همچنان بعضی پیمانکاران شهرداری تهران در مناطق مختلف پایتخت افراد زیر ۱۸ سال را هم در حوزه پسماند و هم برای رفت‌وروب معابر به کار می‌گیرند.

براساس قانون کار، هرگونه به کارگیری کودکان زیر ۱۵ سال ممنوع است و تنها در صورتی می‌توان از نوجوانان ۱۵ تا ۱۸ سال استفاده کرد که این افراد وادار به انجام کار‌های سخت و زیان‌آور نشوند. این در حالی است که شاهد استفاده از افراد زیر ۱۸ سال در حوزه رفتگری، نظافت معابر، جمع‌آوری پسماند و فعالیت در کارگاه‌های تفکیک زباله هستیم و با وجود این ممنوعیت و رسانه‌ای شدن چند باره وجود این معضل در مدیریت شهری پایتخت، همچنان شاهد به‌کارگیری کودکان و نوجوانان در این حوزه‌ها توسط بعضی پیمانکاران شهرداری تهران هستیم.

ناصر امانی - رئیس کمیته منابع و تشکیلات شورای شهر تهران

تا زمانی که نظارت عملی وجود نداشته باشد، معضل به‌کارگیری کودکان ادامه خواهد داشت

ناصر امانی، رئیس کمیته منابع انسانی و تشکیلات شورای شهر تهران که بار‌ها نسبت به معضل به‌کارگیری کودکان توسط بعضی پیمانکاران شهرداری تذکر داده است و هفته گذشته نیز عکسی از حضور کودکان کارگر حوزه پسماند در مرکز اسکان کارگری شهرداری در محله درکه در منطقه یک را در توئیتر شخصی توئیتر منتشر کرد و با نشان دادن همین تصویر در صحن شورا، مجددا درباره تداوم این معضل در شهرداری تهران تذکر داد، معتقد است که تا کنون وعده‌های مدیران شهری پایتخت برای حل این مشکل مهم، به جایی نرسیده و نظارتی عملی از سوی مسئولان شهرداری برای جلوگیری از تکرار این معضل اعمال نشده است.

امانی در همین زمینه گفت: هر زمان که درباره به‌کارگیری کودکان توسط برخی پیمانکاران تذکر دادم، مسئولان شهرداری تهران گفتند که ما بخشنامه‌هایی را به پیمانکاران و شهرداری‌های مناطق ابلاغ کرده‌ایم که نباید این کار را انجام بدهند، اما تداوم وجود این معضل در مدیریت شهری پایتخت و مشاهده مکرر آن در محلات مختلف نشان می‌دهد که گویی هیچ نظارتی به صورتی عملی از سوی شهرداری تهران در این زمینه وجود ندارد؛ به نحوی که اخیرا خود من در یکی از محل‌های اسکان رسمی کارگران حوزه خدمات شهری در محله درکه در منطقه یک، هفت کودک کمتر از ۱۵ سال را مشاهده کردم که می‌گفتند شب‌ها در خیابان‌های این محله، اقدام به جمع‌آوری پسماند می‌کنند.

وی افزود: تا زمانی که ناظران سازمان مدیریت پسماند، شهرداری‌های مناطق و دیگر نهاد‌های نظارتی شهرداری تهران به صورت جدی با این پدیده برخورد نکنند، موضوع سوء استفاده برخی پیمانکاران شهرداری از کودکان و نوجوانان در حوزه‌های جمع‌آوری پسماند و نظافت معابر به دلیل صرفه اقتصادی که این کار برای پیمانکاران متخلف به همراه دارد، ادامه خواهد داشت. در واقع، تا وقتی نظارت عملی و جدی وجود نداشته باشد، ابلاغیه‌های رسمی شهرداری تهران، عملا هیچ تاثیری برای جلوگیری از تکرار این معضل نمی‌گذارد.

در کدام مناطق شاهد به‌کارگیری کودکان و نوجوانان هستیم؟

امانی اظهار داشت: مشاهدات میدانی و بررسی‌های ما نشان می‌دهد که متاسفانه هم در حوزه خدمات شهری و نظافت معابر و هم در حوزه جمع‌آوری پسماند، برخی پیمانکاران شهرداری از کودکان سوء استفاده می‌کنند. البته این معضل بیشتر در حوزه پسماند وجود دارد، زیرا به نظر می‌رسد کارگران ایرانی استقبال چندانی از کار کردن در حوزه پسماند نمی‌کنند و برخی پیمانکاران هم به استفاده از کارگران اتباع روی می‌آورند. متاسفانه به‌کارگیری افراد زیر ۱۸ سال برای رفتگری و نظافت کوچه‌ها و خیابان‌ها نیز مشاهده می‌شود و در شهرداری هیچ نظارتی در این زمینه وجود ندارد.

وی همچنین به این سوال که در چه مناطقی از شهر تهران شاهد به‌کارگیری کودکان و نوجوانان توسط پیمانکاران شهرداری در حوزه‌های جمع‌آوری پسماند یا نظافت معابر بوده است، این‌طور پاسخ داد: من علاوه بر محله درکه در منطقه یک تهران، شخصا در محله بریانک در منطقه ۱۰ نیز شاهد سوء استفاده پیمانکاران شهرداری از افراد زیر ۱۸ سال بوده‌ام.

وی در واکنش به برخی گزارش‌ها مبنی بر وجود همین معضل در مناطق ۳ و ۵ تهران گفت: بله من هم شنیده‌ام و همچنین شنیده‌های ما از دیگر شهروندان از این حکایت دارد که در بسیاری از دیگر مناطق پایتخت نیز بعضی پیمانکاران شهرداری از کودکان و نوجوانان سوء استفاده می‌کنند و این معضل تنها مربوط به مناطق محدودی از شهر تهران نیست.

با افزایش مبلغ قراردادها، دیگر بهانه‌ای برای به‌کارگیری کودکان توسط پیمانکاران نمی‌ماند

امانی در واکنش به اظهارات برخی مسئولان شهرداری تهران مبنی بر این که در صورت اصلاح قرارداد‌های پیمانکاران حوزه خدمات شهری و به‌صرفه شدن قیمت‌ها، پیمانکاران دیگر به سمت به‌کارگیری کودکان و نوجوانان برای اموری مثل رفتگری یا جمع‌آوری پسماند نخواهند رفت، عنوان کرد: یکی از واقعیت‌هایی که در حوزه خدمات شهری وجود دارد، این است که آنالیز قیمت جمع‌آوری پسماند در قرارداد‌های پیمانکاران با هزینه‌کرد‌های آن‌ها در راستای تهیه ابزار، امکانات و نیروی انسانی لازم برای انجام این کار منطبق نیست. به همین دلیل، پیمانکاران ناچارند از راه‌هایی استفاده کنند که فعالیت در این حوزه برایشان زیان‌ده نباشد و در چنین شرایطی، متاسفانه برخی از آن‌ها به سوء استفاده از کودکان روی می‌آورند.

وی در پایان تصریح کرد: آن‌طور که معاون محترم برنامه‌ریزی و سرمایه انسانی شهرداری تهران وعده داده‌اند، امسال قرار است مبلغ قرارداد‌های پیمانکاران حوزه پسماند ۴۰ درصد افزایش یابد. اگر این اتفاق رخ دهد و قرارداد‌های پیمانکاران حوزه خدمات شهری نیز به همین تناسب بالاتر برود، در آن صورت دیگر بهانه به‌صرفه نبودن فعالیت در حوزه نظافت معابر یا جمع‌آوری پسماند و ناچار بودن به استفاده از کودکان و نوجوانان برای پیمانکاران باقی نمی‌ماند، اما حتی اگر این اتفاق هم نیفتد، بازهم به‌کارگیری افراد زیر ۱۸ سال توسط برخی پیمانکاران تخلف است و با توجه به این که این موضوع از سال گذشته در صحن شورا مطرح شده، حتما نهاد‌های نظارتی شهرداری باید به مساله ورود پیدا کنند و هرچه سریع‌تر جلوی این تخلف را بگیرند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ انتشار:۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۲، کدخبر: ۱۳۵۷۰۶۸، www.ilna.ir