شعار سال: جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ به مونگی باوندی، لوئیس بروس و الکسی اکیموف اهدا شد.

کمیته نوبل جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ را به «مونگی باوندی، لوئیس بروس و الکسی اکیموف به پاس پژوهش‌هایشان در مورد «کشف و کاوش و ترکیب نقاط کوانتومی» اعطا کرد.

امروزه نقاط کوانتومی بخش مهمی از جعبه ابزار فناوری نانو هستند. برندگان جایزه نوبل ۲۰۲۳ در رشته شیمی همگی پیشگامان اکتشاف در جهان نانو بوده‌اند.

لوئیس بروس و الکسی اکیموف برندگان شیمی امسال در اوایل دهه ۱۹۸۰ به طور مستقل از یکدیگر موفق به ایجاد نقاط کوانتومی شدند که نانوذرات بسیار ریزی هستند که اثرات کوانتومی ویژگی‌های آن‌ها را تعیین می‌کنند.

مونگی باوندی نیز در سال ۱۹۹۳ روش‌های ساخت نقاط کوانتومی را متحول کرد و کیفیت آن‌ها را بسیار بالا برد که یک پیش‌نیاز حیاتی برای استفاده از آن‌ها در فناوری نانو امروزی است؛ بنابراین جایزه نوبل شیمی ۲۰۲۳ نیز به کشف و توسعه نقاط کوانتومی، نانوذراتی به قدری ریز که اندازه آن‌ها خواص آن‌ها را تعیین می‌کند، اختصاص یافت.

این ذرات دارای خواص منحصر به فردی هستند و اکنون نور خود را از صفحه نمایش تلویزیون و لامپ‌های ال‌ای‌دی ساطع می‌کنند. آن‌ها واکنش‌های شیمیایی را کاتالیز می‌کنند و نور شفاف آن‌ها می‌تواند بافت تومور را برای جراحان روشن کند.

پژوهشگران در درجه اول از نقاط کوانتومی برای ایجاد نور رنگی استفاده کرده‌اند. آن‌ها بر این باورند که نقاط کوانتومی در آینده می‌توانند به قطعات الکترونیک انعطاف‌پذیر، حسگر‌های کوچک، سلول‌های خورشیدی باریک‌تر و نازک‌تر و شاید ارتباطات کوانتومی رمزگذاری شده کمک کنند.

شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری ایسنا، تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۴۰۲، کدخبر:۱۴۰۲۰۷۱۲۰۸۰۰۰، www.isna.ir