شعارسال: «داریوش گل‌علیزاده»، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست درباره زیان‌های اقتصادی و زیست‌محیطی ناشی از فلرسوزی در واحد‌های نفتی کشور توضیح داد: منظور از فلرینگ کردن، سوزاندن برخی گاز‌های همراه با نفت یا گاز در مرحله استخراج و فرآوری یعنی در واحد‌های استخراج نفت یا پالایشگاه‌های نفت و گاز است و هرچه فناوری یک واحد استخراج یا یک پالایشگاه قدیمی‌تر باشد، میزان فلرسوزی یا همان مشعل‌سوزی در آن بیشتر است.

وی افزود: فلرسوزی هم به لحاظ تشدید آلودگی هوا در مناطق دارای واحد‌های نفتی و پالایشگاهی و هم از نظر انتشار گاز‌های گلخانه‌ای و هم به لحاظ زیان اقتصادی، به کشور آسیب می‌زند. برآورد‌های رسمی حاکی از آن است که ایران سالانه ۵ میلیارد دلار به دلیل فلرسوزی دچار عدم‌النفع اقتصادی می‌شود، یعنی اگر فلرسوزی انجام نمی‌دادیم و می‌توانستیم با فناوری‌های نوین، گاز‌های همراه با نفت را در مرحله استخراج یا فرآوری، به‌جای سوزاندن، استحصال کنیم، می‌توانستیم هر سال حدود ۵ میلیارد دلار به درآمد‌های کشور اضافه کنیم.

سالانه به اندازه میزان صادرات گاز طبیعی کشور، گاز‌های قابل استحصال از طریق فلرسوزی به هدر می‌رود

گل‌علیزاده با بیان این که روزانه ۴۲ میلیون متر مکعب فلرسوزی در سطح کشور انجام می‌شود، عنوان کرد: عمده فلرسوزی در واحد‌های استخراج نفت یا پالایشگاه‌های کشور صورت می‌گیرد، اگرچه در واحد‌های پتروشیمی نیز کمابیش این اتفاق رخ می‌دهد، ولی با توجه به این که پتروشیمی‌ها می‌توانند از گاز‌های همراه با نفت به عنوان خوراک استفاده کنند و استحصال این گاز‌ها می‌تواند باعث کاهش هزینه‌هایشان شود، سعی می‌کنند تا حد امکان از مشعل‌سوزی پرهیز کنند، ولی در واحد‌های نفتی و پالایشگاهی، با توجه به پایین بودن قیمت سوخت و انرژی در کشور، متاسفانه نسبت به هدررفت منابع بر اثر فلرسوزی بی‌توجهی می‌شود.

این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط‌زیست تاکید کرد: خوشبختانه در برنامه هفتم توسعه، تدابیر ویژه‌ای برای افزایش میزان استحصال گاز‌های فلر در سطح کشور پیش‌بینی شده است. البته پیش از این هم وزارت نفت، برنامه‌ای را برای کاهش میزان فلرسوزی در ایران ارائه داده است و از این وزارتخانه انتظار داریم به برنامه‌ای که خودش ارائه داده است، عمل کند؛ زیرا در حال حاضر، سالانه به اندازه میزان صادرات گاز طبیعی کشور، گاز‌های قابل استحصال از طریق فلرسوزی به هدر می‌رود.

امکان استفاده از ظرفیت بخش خصوصی برای کاهش مشعل‌سوزی

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست با تاکید بر این که می‌توان برای کاهش میزان فلرسوزی در کشور، از ظرفیت بخش خصوصی استفاده کرد، اظهار داشت: با توجه به این که استحصال گاز‌های همراه با نفت ممکن است برای واحد‌های نفتی و پالایشگاهی کشور صرفه اقتصادی نداشته نباشد، باید مشوق‌هایی را ایجاد کنیم که بخش خصوصی وارد این فرآیند شود و بتواند از طریق استحصال و فروش این گاز‌ها به درآمدزایی بپردازد و البته سهم مشخصی از درآمد‌های خود را نیز به خزانه دولت واریز کند تا هم میزان عدم‌النفع اقتصادی کشور و هم مقدار آلودگی هوای ناشی از فلرسوزی کاهش یابد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: وزارت نفت در گذشته یک‌بار بستر‌های لازم برای ورود بخش خصوصی به استحصال گاز‌های همراه با نفت با هدف کاهش میزان فلرسوزی در کشور را فراهم کرد، ولی این وزارتخانه، قیمت بالایی را برای فروش گاز‌های قابل استحصال تعیین کرده بود و عملا برای بخش خصوصی توجیه اقتصادی نداشت که به مساله کاهش فلرسوزی ورود پیدا کند؛ این در حالی است که باید قیمتی اقتصادی و به‌صرفه برای استحصال گاز‌های فلر تعیین شود که انجام اقدامات مربوط به کاهش مشغل‌سوزی برای بخش خصوصی جذابیت مالی داشته باشد.

در بسیاری از کشورها، به هیچ وجه اجازه فلرسوزی داده نمی‌شود

گل‌علیزاده با بیان این که می‌توان طی یک برنامه سه‌ساله، بخش عمده‌ای از فلرسوزی موجود در کشور را کاهش داد، عنوان کرد: در سطح جهان، هیچ حدود مجازی برای فلرسوزی تعیین نشده است، چون در بسیاری از کشورها، قیمت سوخت و انرژی آن‌قدر بالاست که به هیچ‌وجه اجازه نمی‌دهند گاز‌های همراه با نفت از طریق فلرسوزی به هدر برود. به همین دلیل، در کشور‌های پیشرفته، جز در موارد اضطراری، مشعل‌سوزی انجام می‌شود، اما در ایران، در اغلب واحد‌های نفتی و پالایشگاهی، شاهد تداوم فلرسوزی هستیم و این مساله، به تشدید آلودگی هوا در برخی شهر‌های ما دامن زده است.

رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست ادامه داد: آلودگی هوای ناشی از فلرسوزی همین حالا در مناطقی مثل عسلویه و ماشهر و برخی از دیگر نقاط استان‌های بوشهر و خوزستان مشهود است و اهالی این مناطق را آزار می‌دهد. یکی از علت‌های حجم بالای فلرسوزی در ایران، عدم دسترسی واحد‌های نفتی و پالایشگاهی به فناوری‌های روز بر اثر تحریم‌هایی است که بر کشورمان اعمال شده، اما نمی‌توان انکار کرد که ارزان بودن منابع سوختی در ایران نیز به افزایش حجم مشعل‌سوزی در کشور دامن زده است.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به این که منابع سوخت‌های فسیلی در ایران محدود است و باید آن را برای نسل‌های آینده کشور نیز نگه داریم، لازم است هرچه زودتر اقدامات لازم برای کاهش میزان فلرسوزی در کشور و افزایش استحصال گاز‌های همراه با نفت را انجام دهیم تا هم منافع اقتصادی حاصل از این اقدام به شرایط امروز کشور کمک کند و هم منابع سوختی بیشتری برای فردای ایران باقی بماند.

شعارسال با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از خبرگزاری ایلنا، تاریخ انتشار : 4آذر1402، کدخبر: 1421116، www.ilna.ir