شعارسال: ویدئویی در فضای مجازی در حال وایرال شدن است که در آن، کودکی در ‎زاهدان در مدرسه ایستاده و با دلی شکسته گریه می‌کند...، البته نه به خاطر شیطنت‌هایش و نه بخاطر طلب نمره. چون "شناسنامه" ندارد و آموزش و پرورش اجازه ورود او به کلاس درس را نمی‌دهد. هزاران ‎کودک بلوچ این‌روز‌ها پشت درِ کلاس مانده‌اند. چون شناسنامه ندارند و از حق آموزش محرومند. این موضوع متاسفانه دستاویز برخی رسانه‌های بیگانه قرار گرفته است و القا کننده حس ناامیدی است.

یکشنبه ۶ مهر ماه ۱۴۰۴، چند کودک بلوچ در مدرسه ابتدایی «آرمان» زاهدان به دلیل نداشتن شناسنامه از کلاس درس اخراج شدند. خانواده‌های این کودکان گفته‌اند که فرزندان شان طی سال‌های گذشته بدون مشکل در همین مدرسه مشغول به تحصیل بودند، اما امسال بنا به دستور جدید آموزش و پرورش، مدیران موظف شده‌اند از ثبت‌نام کودکان فاقد شناسنامه جلوگیری کنند و همین امر باعث اخراج آنان شده است. بر اساس اطلاعات دریافتی، این کودکان تنها نمونه‌ای از هزاران کودک بلوچ در سراسر بلوچستان هستند که از ابتدایی‌ترین حق انسانی خود بدلیل اهمال والدین در اخذ شناسنامه، محروم شده‌اند. در شهرستان‌های زاهدان، سراوان، خاش، ایرانشهر، دشتیاری، زابل و دیگر مناطق روستایی بلوچستان و حتی در استان گلستان، مدیران مدارس طبق دستور کتبی یا شفاهی ادارات آموزش و پرورش، از ثبت‌نام یا ادامه تحصیل دانش‌آموزان فاقد شناسنامه خودداری کرده‌اند.

از طرف دیگر، خانواده‌های این دانش‌آموزان عنوان کرده‌اند که سال‌هاست برای گرفتن شناسنامه تلاش می‌کنند، اما به دلیل پیچیدگی‌های اداری و بی‌توجهی مسئولان موفق نشده‌اند و اکنون، فرزندان شان قربانی این رویداد شده‌اند؛ نه هویت رسمی دارند و نه اجازه تحصیل. محرومیت کودکان بلوچ از آموزش در حالی است که به گفته فعالان مدنی، بسیاری از این خانواده‌ها نسل‌هاست در این سرزمین زندگی کرده‌اند و به لحاظ تاریخی و جغرافیایی هیچ ارتباطی با «اتباع بیگانه» ندارند. آنان خواستار ورود فوری مسئولان و پایان دادن به این تبعیض آشکار شده‌اند. اصل ۳۰ قانون اساسی ایران تصریح می‌کند که «دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد». همچنین طبق ماده ۲۶ اعلامیه جهانی حقوق بشر و ماده ۲۸ کنوانسیون حقوق کودک که ایران نیز به آن ملحق شده است، هر کودک بدون هیچ‌گونه تبعیض حق دسترسی به آموزش دارد.

بنظر می‌رسد با توجه به جنبه عمومی مشکل و در چنین شرایطی باید از دادستان محترم کل کشور و دادستانی استان سیستان و بلوچستان برای ورود به مسئله و حل ماجرا استمداد طلبی نمود. شاید با این ورود موثر و جهت دهی به والدین کودکان بدون شناسنامه، بتوان اقدام به حل ریشه‌ای این مشکل نمود.

پایگاه تحلیلی خبری شعار سال، برگرفته از منابع گوناگون