چهارشنبه ۱۴ خرداد ۱۴۰۴ - 2025 June 04 
شعار سال: خدا را شكر، اصلا انگار نه انگار كه در اين مملكت مشكلي وجود دارد؟ اوضاع اقتصادي و معيشت خانوارها كه با هدفمندي يارانه اقشار كم درآمد و پرداخت زمان دل بخواهي آن و اخذ ماليات از مرفهان بي درد، چيزي از كشورهاي پيشرفته كم ندارد. جوانان و نيروهاي آماده به كار و متخصص همگي در منصب‌هاي اجرايي مشغول به كارند و بيكاري در معنا و مفهوم در كشور ما ريشه كن شده است، با اعتياد و مصرف موادمخدر (آن هم موادي كه فقط در ايران يافت می‌شود) تا حدودي چشمگيري مبارزه شده است. خدا را هزاران بار شكر كه آن قدر در اين كشور مشكل و معضل قابل بررسي و حل وجود ندارد و از اين حيث در قحطي به سر می‌بريم كه رجال سياسي و دولتي مان از سر دلسوزي دست به واكاوي معاني و مصاديق حريم شخصي زده‌اند. پذيرفتيم كه مملکت ما گل و بلبل، شهد و شیرینی، پیشرفت و رفاه، آزادی و آرامش، اصلا بهترین کشور، بهترین فرهنگ، بهترین تمدن... اما بد نیست هر از چندگاهی، از این همه خوشی و شادی و غوطه‌ور بودن در رفاه فاصله بگیریم و کمی بیشتر و دقیق‌تر با چشمانی باز به اطرافمان نگاه کنیم.
در هوایی نفس بکشیم که همه ملت در آن نفس می‌کشند، شاید در این میان، به شکل استثنایی برداشت‌هاي نادرستي از حق حريت و آزادي افراد وجود داشته باشد. حريم از نامش معلوم است چه معنايي در بر دارد، اما براي تنوير و آگاهي بيشتر، نويسنده در فرهنگ‌نامه‌هاي مختلف، حريم را با كلماتي همچون، پیرامون، گرداگرد،حرم، مکان مقدس، محدوده، حیطه، قلمرو، مرز، منطقه محافظت شده و...هم معنا يافت. در همه اين معاني بيشتر كه دقت شود، نوعي شخصي بودن و خصوصي بودنِ محيط بيشتر از هر تعريف ديگري جلوه می‌نمايد. امكان حريم سازي براي هر چيزي وجود دارد حريم خانواده، حريم خانه، حريم كار، حريم آموزش، حريم دونفره،حريم رود، حريم دريا و حريم .... با اين اوصاف خيلي واضح است هر حريمي هم كه مد نظر باشد، شخصي بودن و عدم ورود ديگري بدون اذن صاحبان آن ممنوع و غير منطقي است. چند وقتي است زمزمه‌هاي بود و نبود حريم شخصي ومصاديق آن در محافل اجتماعي بلند شده و دقيقا مشخص نيست چرا براي چيزي كه اينقدر حد و حدود آن مبرهن و آشكار است دست به بازنگري زده‌اند. فرض بر اين باشد كه متوليان امر با وجود حجم نگران كننده آسيب‌هاي فرهنگي موجود، تنها به اين نتيجه دست پيدا كرده‌اند كه راه برون رفتِ سريع الاجرا از اين معركه، ورود به حريم‌هاي شخصي و امر به معروف و نهي از منكر باشد.تنها نشاني كه از اين تصميم بر جا می‌ماند تعجب وصف نشدني است كه آدمي را به شگفت زدگي از منطق بي‌نطق وا می‌دارد. همه مشكلات فرهنگي و اجتماعي حل شده و مانده بود همين يك قلم كه به اجبار ورود كنيم و به اجبار، سليقه شخصي اعمال نماييم. حريم است حريم، امر به معروف و نهي ازمنكر اجباري در آن جايي ندارد.
اگر بازگشتي به آموزه‌هاي دين مبين اسلام شود آنچه پر رنگ مفهوم پيدا می‌كند، اختيار و اراده آدمي است، كه حتي دربالاترين حق بندگي – انتخاب دين و يكتاپرستي- آن را براي انسان جايز و ضروري می‌داند. بارها در متن كتب آسماني و دستورهاي ديني اديان مختلف، به اين ويژگي خلقتِ آدمي اشاره شده است.اينكه جلوتر از دين قدم برمی‌داريم و اختيار را سلب می‌كنيم و دستور به معروف ذهني‌مان (آنچه در انديشه ما نيك و پسنديده معنا شده) می‌دهيم جاي بسي تعجب وتفكر دارد. حريم يعني حدودي كه آدمي براي خودش دارد و در آن با داشته‌هاي ذهني و اعتقادي و رفتاري‌اش عمل می‌كند. اين گونه سرك كشيدن در حد و حصر ديگران كه تو با چه كسي نشست و برخاست می‌كني، رفتارت چگونه است، حجابت چيست، خط فكري‌ات چه‌هاست و... در شان رفتاري و كرداري پيروان دينِ اخلاق مدار اسلام نيست.
به نظر مي‌رسد اگر دغدغه متوليان امر نشست‌هاي دونفره و مهماني‌هاي چند نفره و اختلاط‌هاي دختران و پسران در جامعه هست ودل نگران خطوط شريعت و قوانين مملكتي هستند، كه در آن حريم‌ها چه می‌شود و چه می‌كنند، بهتر است به دنبال راه حل ديگري براي آن باشند. اينكه پس از طي كردن دوران نوجواني و سركشي‌هاي آن وآغاز جواني و خروش هيجانات عاطفي، به فردي گفته شود كه انتخابت چه بايد و چه نبايد باشد كمي دير شده و بهتر است آموزش اينكه :چه كسي را وارد حريم شخصي تان كنيد، از همان آغاز كودكي و سال‌هاي تحصيل در مدرسه به او تعليم داده شود. به جاي آنكه محدوديت‌ها را بيشتر كنيم، به او ياد بدهيم براي انتخاب خود و حريم شخصي‌اش چه شاخص‌هايي را مدنظر بگيرد.اگر نگران دوستي‌هاي دوران نوجواني و ميهماني‌هاي شبانه دوران جواني هستيم بايد از همان آغاز شكل گيري شخصيت به او متذكر شويم كه براي دوستي‌هاي خود معيارهاي منطقي و قابل قبولي داشته باشد.بنابر قوانين كشوري در ايران، كه تحصيل در مدارس جداگانه براي دختران و پسران طراحي شده ( اين مجال فرصتي براي طرح اين موضوع و ضعف و قوت آن نيست)، نسل آينده ساز كشور با ورود به دوره بلوغ احساسي اش براي تامين هيجانات خود به دوستي‌ها و رفت وآمد‌هاي متناسب با سنش می‌پردازد، محدوديت‌هاي خانوادگي و اجتماعي را پشت سر می‌گذارد و براي سركوب آن حد و حدود تصميم به رفتار و كرداري می‌كند كه متاسفانه جامعه آن را نمی‌پسندد . چرا بايد به آنان خرده گرفت در حاليكه نه در مدرسه به وي آموزش داده شده و نه در محافل اجتماعي براي او ترسيم واقعيت‌ها شده است. دوري از چنين آموزشي در مدارس- آموزشي كه به وي دوست يابي، انتخاب صحيح رفتاري و كردار شايسته اسلامي نشان دهد- نتيجه‌اش همين می‌شود كه روابط پنهاني وفضاي مجازي در ايران به شكل انفجاري فعال و فرزندان ما آن را گذرگاه خوبي براي شكستن حصرها می‌دانند، بدون آنكه به پيامدهاي ناخوشايند آن فكركنند. چه اشكالي دارد در مدرسه به وي آموخته شود كه براي نگهداري حريم شخصي‌اش از آسيب‌ها چه‌ها كند و چه‌ها نكند.
چه اشكالي دارد به او گفته شود انواع حريم چيست و در هركدام چگونه رفتار كند و ممنوعيت ورود و خروج را براي وي آموزش دهيم.( انواع حريم گفته شود تا مدام در حد و حدود هم وارد نشوند . يكبار در مسايل درسي و آگاه شدن از نمرات هم كه از رقابت سالم به حسادت خطرناك منجر می‌شود،يكبار در دوستي‌هاي دوران نوجواني،يكباردر مسايل خانوادگي،يكبار در دانستن رتبه دقيق كنكور و...).بپذيريم كه با معيار‌ها و شاخص‌ها ارزيابي كه براي مدارس در نظر گرفته شده، ناخواسته باعث شديم كه تمام هم وغم مدارس بر مسايل آموزشي باشد و از چرخه مهارت‌هاي زندگي غافل شده‌ايم. البته گفتني است در وزارت آموزش و پرورش و ساير نهادها ي مربوط،در خصوص آسيب‌هاي اجتماعي، اقداماتي صورت گرفته، اما با توجه به نتايج نامطلوب به دست آمده، وقت آن رسيده كه مدرسه را از اينكه صرفا مكاني براي يادگيري و برگزاري امتحان و رقابت‌هاي درسي و شغلي باشد، نجات دهيم و در كنار رسالت يادگيري مادم العمر براي آن، نقش حياتي مهارتي و تربيتي ترسيم نماييم.اگر در مدارس به اين بعد از رشد شخصيتي دانش آموزان نگاه درستي می‌شد ،اكنون در اين نقطه نبوديم كه با نگراني حريم شخصي رابازتعريف كنيم و ازآسيب‌هاي آن بهراسيم و باز هم با يك طرفه به قاضي رفتن براي حد و حدود آن، بيشتر از اين بين نسل‌هاي جامعه شكاف ايجاد نماييم.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از خبرگزاری پایگاه اینترنتی مردمسالاری، تاریخ انتشار 4 مرداد 96، کدمطلب: 4373:www. mardomsalari.net
