شعارسال: تولید زباله در دهههای اخیر به یکی از دغدغههای زیستمحیطی تبدیل شده و مسئولان و تشکلهای محیط زیستی با استفاده از روشهای مختلف نگرانی خود را از این موضوع مطرح کردهاند.
گاه انتشار آمار در مورد میزان زبالههای تولید شده در مناطق مختلف کشور و گاه انتشار تصویری در فضای مجازی، تلنگری برای مردم بوده اما این هشدارها نتایج پایدار و مؤثر نداشته و نتیجه آن تولید روزانه هزاران تن زباله است.
نخالههای ساختمانی و صنعتی نیز این روزها به یکی از دغدغههای مهم مردم تبدیل شده زیرا در برخی مناطق از جمله شهرستان مهریز، شهر به تدریج به محاصره نخالههای ساختمانی و صنعتی درآمده است.
نخالههای ساختمانی و صنعتی خطری جدی برای بهداشت و محیط زیست
رئیس محیط زیست مهریز در این زمینه در گفتگو با خبرنگار مهر، بالا بودن تولید نخالههای ساختمانی و صنعتی در سطح شهرستان و عدم مدیریت مناسب را خطری جدی برای سلامت، بهداشت و محیط زیست این منطقه دانست.
محمدرضا خدارحمی بیان کرد: در صورت عدم به کارگیری مدیریت مناسب برای نخالهها، دیری نخواهد گذشت که زبالهها و نخالهها محیط زیست ما را تسخیر خواهند کرد و انبوه نخالههای ساختمانی و صنعتی رها شده در طبیعت زیبا و چشم اندازهای روستاها، آغاز این معضل است، معضلی که زیباترین چشماندازهای روستایی را به زشتترین منظرهها تبدیل کرده است.
وی افزود: نخالهها و زبالههایی که به محل گود زباله آورده میشوند، باید درگودالهای مشخص شده با لایههایی از خاک متراکم شود و بعد با کاشت نهالهای بومی سازگار با منطقه، علاوه بر استفاده از کود تولید شده، خاک را نیز استحکام بخشد اما تاکنون این عملیات در هنگام دفن زبالهها و نخالههای شهرستان صورت نگرفته است.
ضرورت تعامل بخشداری، شهرداری و محیط زیست برای ساماندهی اوضاع
رئیس محیط زیست مهریز عنوان کرد: متولیان امر تاکنون در حد توان شهرستان در مورد ساماندهی نخالهها اقدام کردهاند و باید از این پس با تعامل و همکاری بخشداری، محیط زیست، شهرداری و منابع طبیعی برای حفظ محیط زیست و جلوگیری ازتخریب بیشتر اقداماتی را صورت دهیم.
خدارحمی ادامه داد: طی چندین جلسه متولی مدیریت و ساماندهی زبالهها و نخالههای شهر مهریز مشخص شده و امید داریم با توجه به خطر بالای شیوه دفن فعلی این پسماندها و نخالهها، برای چارهاندیشی سریع و مدیریت موضوع اقدام شود.
یکی از مسائل مهم در این زمینه، اراضی است که زبالهها در آن به ظاهر دفن میشود و از آنجا که دستگاههای مختلفی در این امر سهیم هستند، در واقع موضوع دفن اصولی زباله، یک کار با چند متولی است.
محیط زیست، منابع طبیعی، شهرداری، بخشداری و .... از دستگاههایی هستند که باید هرچه سریعتر برای این امر اقدام عاجلی انجام دهند اما اغلب دستگاهها، سخنرانیهای خوبی دارند و در عمل از آنجا که ناهماهنگ هستند، اقدام قابل توجهی انجام نمیشود.
همه بر این باورند که ساماندهی تخلیه نخالههای ساختمانی و صنعتی در مهریز ضروری است اما به این ضرورت باید توسط کدام ارگان جامه عمل پوشانده شود، چندان مشخص نیست.
جای خالی مشارکت مردم در جلوگیری از تخلیه نخالههای ساختمانی
رئیس اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهریز در این باره به خبرنگار مهر گفت: لازمه جلوگیری از تخلیه نخاله در حاشیه شهر و اراضی ملی، مشارکتپذیری مردمی، دستگاههای مرتبط و صاحبان صنایع است.
سیدعلی باقری با اشاره به اینکه مدیریت پسماند و ساماندهی نخالههای صنعتی و ساختمانی از جمله مواردی است که به طور مستقیم با سلامت و بهداشت آحاد جامعه مرتبط است، بیان کرد: متاسفانه این موضوع در سطح مهریز به دلیل بیتوجهی به منابع طبیعی و محیط زیست مشکلساز شده است.
وی با اشاره اهمیت جلوگیری از تخلیه نخالههای صنعتی و ساختمانی در اراضی ملی اطراف شهر مهریز و حفاظت از عرصههای ملی، مشارکت همه ارگانهای مرتبط و صاحبان صنایع را ضروری دانست و خواستار تعامل و همراهی مدیران شهرکهای صنعتی و کارخانجات در امر حفاظت از منابع طبیعی و تخلیه نخاله در مکانهای پیشنهادی شد.
باقری اظهار داشت: با گشتزنی نیروهای یگان حفاظت از اراضی ملی از ادامه فعالیت خودروهایی که قصد تخلیه غیرمجاز نخالههای ساختمانی در اراضی ملی را دارند، جلوگیری به عمل میآید اما با توجه به اینکه تخلیه نخاله در بخشی از اراضی ملی حاشیه شهر به صورت پراکنده صورت گرفته و این موضوع علاوه بر ایجاد چشمانداز بسیار زشت، به عنوان یک آسیب زیست محیطی و منابع طبیعی نیز محسوب می شود و آگاهی به اینکه تخلیه نخالهها در هر قسمت از اراضی ملی حاشیه شهر از بین بردن سرمایه آیندگان در توسعه شهری است و هزینه پاکسازی را نیز به دنبال دارد، ضرورت توجه به این موضوع را دوچندان میکند.
متخلفان به مراجع قضایی معرفی میشوند
وی با اشاره به اینکه با متخلفان این امر به طور قاطع برخورد میشود، گفت: در صورت بروز تخلف و رهاسازی نخاله در اراضی ملی، ضمن معرفی متخلفان به مراجع قضایی و الزام به جبران خسارت وارده، وسیله نقلیه متخلف نیز توقیف خواهد شد.
رئیس اداره منابع طبیعی مهریز از عموم شهروندان نیز خواست: در صورت مشاهده هرگونه تخلیه نخاله از سوی رانندگان متخلف در اراضی ملی، ضمن تذکر، شماره خودرو متخلف را به همراه مستندات به یگان حفاظت اداره منابع طبیعی و آبخیزداری مهریز اعلام کرده تا با آنها برخورد قانونی صورت گیرد.
روند تخلیه و رهاسازی زبالهها، نگرانی فعالان محیط زیست را نیز به دنبال داشته به نحوی که این موضوع را توسط تشکلهای خود رسانهای کردهاند اما معتقدند مسئولان حتی به انتقادات و هشدارهای آنها، کوچکترین پاسخی ندادهاند.
غلامرضا غلامی، فعال محیط زیستی مهریز در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به رهاسازی بیحساب و کتاب نخالههای ساختمانی و صنعتی در عرصههای منابع طبیعی شهر مهریز گفت: وقتی اداره منابع طبیعی، بهداشت محیط، محیط زیست مهریز و ... در کمای مطلق به سر میبرند، نتیجهای جز این حمله همهجانبه و ناجوانمردانه به طبیعت و محیط زندگی مردم مهریز نباید انتظار داشت.
مسئولان از تشکلهای مردمی محیط زیست حمایت نمیکنند
وی اظهار داشت: ۱۵ سال است که به همراه عدهای از دوستان و همشهریان بیتوقع، از وقت و درآمد خود در پاکسازی و دفاع از فضایی که دارد نفسهای آخر را میکشد، هزینه کردهایم اما دریغ از کلام و یا همراهی و حمایت مسئولان.
غلامی ادامه داد: معادن شن و ماسه و نابود شدن درختان و خاک این دیار و رهاسازی زباله در زمینهای حوالی جادهها و جوی آب کشاورزی همچنین رهاسازی نخالههای ساختمانی و پسماند موزاییک سازیها و کارخانههای صنعتی و در آینده چالههایی به وسعت یک شهر، یادگار بهجا مانده از امروز است و ارمغانی به جز ایجاد فضایی غیرقابل سکونت برای این مردم نخواهد داشت.
وی تاکید کرد: وقت آن است که مردم شهر مهریز به خود بیایند و تکانی بخورند در غیر اینصورت باید فاتحه باغشهر مهریز را بخوانند زیرا با ادامه این روند، به زودی زندگی نه تنها برای انسانها بلکه برای وحوش و جانداران دیگر نیز در این شهر غیرممکن خواهد شد.
یکی از متولیان ساماندهی زبالهها بخشداریها هستند بنابراین موضوع رهاسازی نخالههای ساختمانی و صنعتی در بیابانهای اطراف مهریز با بخشدار مرکزی مهریز در میان گذاشته شد.
ساماندهی نخالههای صنعتی بر عهده تولیدکنندگان است
دهقانیزاده، بخشدار مرکزی مهریز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مدیریت و ساماندهی نخالههای صنعتی برعهده تولیدکنندگان است و پسماندهای صنعتی ناشی از فعالیتهای صنعتی و معدنی واحدهای مستقر در سطح شهرستان باید توسط خود تولیدکننده جمعآوری، حمل و دفن شود و بخشداریها و دهیاریها تنها مدیریت اجرای پسماندهای عادی تولیدی فعالیت روزمره انسانها را در محدودههای تعیین شده، مدیریت میکنند.
وی بیان کرد: یکی از مهمترین مسائلی که میتواند آسیبهای جدی و جبران ناپذیری به محیط زیست و سلامتی جامعه وارد کند، دفن غیر بهداشتی زبالهها است که با مدیریت صحیح میتوان این چالش محیط زیستی را برطرف کرد.
دهقانیزاده با بیان اینکه اگر جمعآوری پسماندهای شهری خوب مدیریت نشود به یک معضل زیست محیطی تبدیل میشود، افزود: جمعآوری و دفن زبالههای خانگی و صنعتی این شهرستان باید بیش از این ساماندهی و مدیریت شود.
عضو شورای شهر مهریز نیز در این رابطه به خبرنگار مهر گفت: بعضی از شرایط حاکم بر سیما و منظر زمینهای اطراف شهرکهای صنعتی مهریز که حاصل زبالهها و مواد زائد کارخانجات به ویژه کارخانجات سنگبری است، تبدیل به یک چالش پیش روی مسئولان شهر شده و میتواند آسیبهای جدی را در بحث بهداشت و سلامت شهر در پی داشته باشد.
علیرضا ابویی افزود: چالش زیستمحیطی نخالههای صنعتی و ساختمانی باید با ورود کارگروه پسماند یا با تشکیل کمیته اجرایی شهرستان، سرلوحه کار مسئولان امر باشد بنابراین برای تحقق این امر مهم باید کارگروه ویژه به منظور برنامهریزی با هدف رفع این چالش در مدت زمان معین تشکیل شود.
ابویی، ورود متولی واگذاری زمینهای شهرک صنعتی و سنگ در بحث نظارت و پیشگیری از تخلیه نخالههای ساختمانی در زمینهای رها شده و شناسایی عوامل متخلف در شهرکها و اعمال قانون در راستای قوانین پیشبینی شده و تعیین محل گود مناسب به منظور تخلیه نخالههای ساختمانی شهر و شهرکها و تشکیل کارگروه اجرایی (پسماند) به منظور بررسی و برنامهریزی برای جمعآوری و دفن نخالههای رها شده را مهمترین راهکار برای جلوگیری از ادامه تخلیه نامناسب نخالهها در محدوده صنعتی شهر مهریز دانست.
عضو شورای شهر مهریز افزود: متولی یا دستگاه واگذار کننده زمینها با استفاده از ظرفیتهای قانونی خود به فوریت با ایجاد تدابیر لازم و تعاملساز با دستگاههای اجرایی شهرستان، نسبت به دفن نخالههای رها شده اقدام کند.
به موجب قانون حاکم بر شهرداریها، نظارت بر ساختوسازهای داخل محدوده شهر و فاصله بین محدوده شهری تا حریم شهر بر عهده شهرداریها است اما این بدین معنا نیست که شهرداریها ملزم به ارائه خدمات موظفی جمعآوری نخاله و رفت و روب در مناطق خارج از محدوده شهر باشند به ویژه زمینهایی که از لحاظ مالکیت جزو زمینهای موات و دولتی و دارای متولی باشند.
امید است با همت جمعی و همکاری و اراده مردمی و مالکین کارخانجات و همچنین خرد و تدبیر مسئولان شهرستان نسبت به رفع چالش بیان شده اقدام اساسی صورت پذیرد.
محمدرضا زارعزاده، فعال اجتماعی و مسئول دفتر نماینده مردم حوزه انتخابیه مهریز در مجلس نیز به خبرنگار مهر گفت: هر انسانی از دیدن صحنههایی که باعث از بین رفتن محیط زیست و منابع طبیعی میشود، متاثر میشود و متاسفانه دلیل این کار، کوتهبینی و عدم آگاهی بعضی رانندگان کمپرسی درون شهری است که البته باید با این رانندگان صحبت کرد و دلیل این عمل را جویا شد تا اگر مشکلی وجود دارد، برطرف شود.
وی افزود: در مورد بحث نخالههای شهر و زبالههای صنعتی، جلسه ای با شهردار مهریز و رئیس منابع طبیعی شهرستان برگزار شده و هر دو مسئول از این وضع ناراضی بودند و با جدیت به دنبال رفع این معضل هستند و راه حلی نیز ارائه شده که امیدواریم با همراهی مردم به نتیجه برسد.
همگان در حفظ منابع طبیعی و ملی وظیفه دارند
زارعزاده تاکید کرد: این مشکل حل نخواهد شد مگر اینکه ما مردم بخواهیم و باور داشته باشیم هرکس وظیفه دارد حافظ منابع طبیعی و ملی باشد.
اما صحبتهای صاحبان خودروهای حامل نخالههای ساختمانی نیز در نوع خود جالب توجه است.
حسین نایبی، نماینده کمپرسیداران حمل نخالههای صنعتی مهریز با اشاره به اینکه نخالههای تخلیه شده در اطراف شهر مهریز زیبنده باغشهر استان نیست و حتما مسئولان مربوطه باید برای مدیریت نخاله و جلوگیری از تخلیه بیرویه نخاله در اطراف شهر برنامهریزی جدیتری انجام دهند، افزود: زمین و منابع طبیعی محدود است و باید مراقب این ثروت محدود باشیم و میراث گذشته را با امانتداری به آیندگان انتقال دهیم و از آلودگیهای زیست محیطی بکاهیم.
وی افزود: حضور پیمانکاران غیربومی و حمل نخالههای صنعتی کارخانجات مهریز با قیمت زیر نرخ مصوب باعث رکود این صنف با وجود حضور ۶ پیمانکار بومی با دارا بودن ۲۰ وسیله نقلیه سنگین و بیکاری ۴۰ نفر شده است.
نایبی گفت: به دلیل مسافت طولانی گود زباله از محل کارخانجات و نبودن راه دسترسی مناسب و استهلاک بالای وسیله نقلیه در این مسیر امکان حمل نخالهها به قیمت پایین پیشنهادی کارخانجات نیست.
وی تاکید کرد: مدیران کارخانجات فقط بر خروج نخالهها از محل کار خود تاکید دارند و دیگر در چگونگی حمل و نقل و محل تخلیه دخالتی نمیکنند که این موضوع باعث سوءاستفاده عدهای از این قرارداد لفظی شده و پیمانکار نزدیکترین مسیر را برای خالی کردن نخاله انتخاب میکند چون با توجه به خرابی جاده گود زباله، اصلا مقرون به صرفه نیست و مسیر طی شده با قیمت پیشنهادی کارخانجات شهرستان مهریز تناسبی ندارد.
نماینده کمپرسیداران حمل نخالههای صنعتی مهریز ادامه داد: اکثر بارگیریها و حمل نخالهها در ساعت غیر اداری و در شب و به دور از چشم ماموران محیط زیست و منابع طبیعی صورت میگیرد.
وی افزود: اگر متولی حمل و دفن نخالهها و ساماندهی گود زباله را به بخش خصوصی واگذار کنند، دیگر این مشکلات زیست محیطی پیش نمیآید زیرا دیگر متولی و مقصد و محل تولید نخالهها مشخص است.
بررسی همهجانبه موضوع نخالههای ساختمانی و صنعتی در اطراف مهریز و جویا شدن موضوع از محیط زیست، منابع طبیعی، بخشداری، شورای شهر، فعال زیست محیطی و حتی نماینده کمپرسیداران حمل نخالهها در این گزارش، بیانگر یک موضوع مشترک بود.
همه دستگاهها از وظایف و تعهدات خود سخن به میان آوردند اما دلسوزی برای محیط زیست موضوعی که پیوست وظایف هیچیک از ارگانها نیست.
اگر نگرانی برای زندگی آیندگان، دلسوزی برای محیط زیست و ملاک قرار ندادن پول برای انجام هر کاری بیشتر مدنظر متولیان امر باشد، شاید کارها به نحو بهتری پیش برود.
البته مردم نیز باید در این امور حساسیت بیشتری نشان دهند و هر یک از آنها به عنوان یک مامور بهداشت محیط، به پیرامون خود توجه کنند تا امانتی که امروز در دست آنهاست، با بیتوجهی از بین نرود.
شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری مهر ، تاریخ انتشار: 10 دی 1396 ، کدخبر: 4187165 ، www.mehrnews.com