شعار سال: « پروفسور برایان لایتر، معتقد است که رتبهبندیهای جهانی دانشگاههای پژوهشی صرفاً یک نشانه از جهانی شدن اقتصادی است. «صنعت رتبهبندی دانشگاهها» کماطلاعترین دانشجویان و دانشگاههای مستأصل از نظر مالی را به دام میاندازد. این انگیزهای برای یک نهاد است تا حامیانی را استخدام کند که به نفعش در این رتبهبندیها رأی دهند.
چندی پیش، برایان لایتر، فیلسوف و حقوقدان امریکایی، یادداشتی تحت عنوان «صنعت جدید رتبهبندی دانشگاهها» در نشریه Chronicle منتشر کرد که اخیراً توسط محمد باسط به فارسی ترجمه شده و در سایت ترجمان انتشار یافته است. وی در یادداشت خود به روش «کیو.اس» که از سال2018 به رتبهبندی دانشگاههای جهان مبادرت دارد، اشاره میکند و ضمن نقد این روش آن را «حماقت عجیب» (Quirky Silliness) میخواند چراکه بر این باور است «کیو.اس» با خطاهای بسیاری مواجهه است و نمیتوان به نتایج آندلخوش ماند.
پروفسور لایتر با توجه به اینکه در دو حوزه دانشگاهی یعنی «حقوق» و «فلسفه» فردی مرجع و مطلع است، تأکید میکند که هیچ مؤسسه «جهانی» برای رتبهبندی دانشگاهها، وجود ندارد و لذا رتبهبندیها صرفاً بر مبنای نظر تعدادی پاسخدهنده از مناطق مختلف جهان به دست میآیند، به علاوه یک «خطای هالهای» وجود دارد و آن معروف بودن نام دانشگاهها است که نتایج تحقیق را با سوگیری همراه میکند.
در این میان، به زعم او، «کیو.اس» تنها یکی از بازیگران صنعت نوپدید رتبهبندی دانشگاهها در مقیاس جهانی است و در حال حاضر، در بریتانیا «تایمز هایر اجوکیشن» نیز رتبهبندیهای خودش را تولید میکند. سومین فهرست، به نام «شانگهای رنکینگز» ابتدا در دانشگاهی در شانگهای آغاز به کار کرد، ولی اکنون مستقل شده است. هر کدام از این فهرستها مشکلاتی دارند، اما لایتر معتقد است مشکلات «کیو.اس» به دلیل کارهای تجاری مشکوکش بیشتر از بقیه به چشم میآید.
او معتقد است که رتبهبندیهای جهانی دانشگاههای پژوهشی صرفاً یک نشانه از جهانی شدن اقتصادی است. میلیونها دانشجو در آسیا، آفریقا و امریکای جنوبی در جستوجوی آموزش پیشرفته هستند؛ در بسیاری از موارد، کشورهای خود آنان بخشی یا همه هزینه تحصیلات تکمیلی آنان را پرداخت میکنند. این دانشجویان وسیله چندانی برای سنجش آنچه در خارج از کشورهایشان ارائه میشود، ندارند؛ و این انگیزهای برای رتبهبندیهای جهانی است.
صنعت رتبهبندی دانشگاهها کماطلاعترین دانشجویان و دانشگاههای مستأصل از نظر مالی را به دام میاندازد. این انگیزهای برای یک نهاد است تا حامیانی را استخدام کند که به نفعش در این رتبهبندیها رأی بدهند، همان آسیبی که «کیو.اس» را به آن میشناسند.
پروفسور لایتر به هیچ وجه مخالف رتبهبندیهای دانشگاهی نیست، او خود شخصاً رتبهبندیهایی برای دورههای فلسفه و حقوق، سالها است که تولید میکند. در 20 سال گذشته، رتبهبندیهای او برای فلسفه مبتنی بر یک پیمایش آنلاین از دانشوران مطرح فلسفه بوده است. در هر دور، صدها نفر شرکت میکنند که از این افراد خواسته میشد تا برنامههای فلسفه را «بهطور کلی» رتبهبندی کنند و بعد در حوزههای تخصصی خود این کار را انجام دهند. آنان بیش از سی حوزه تخصصی را پوشش میدهند. ارزیابها با فهرستی تقریباً صدتایی از اعضای هیأتهای علمی روبهرو میشدند البته بدون بیان دانشگاه محل فعالیتشان و از آنها خواسته میشود تا امتیاز دانشورانه آنان را ارزیابی کنند.
لایتر در پایان اشاره میکند که با توجه به تأثیر زیانبار رتبهبندیهای سرهمبندیشده «کیو.اس»، رتبهبندیهای شخصی او در حوزه فلسفه و حقوق، بدون مخالفت از سوی جامعه دانشگاهی پذیرفته شده و مورد استقبال قرار گرفته است.
سایت شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته ازروزنامه ایران ، تاریخ انتشار ------، کدمطلب:456079، www.iran-newspaper.com