شعارسال: پایانه‌های مسافربری برای جلوگیری از پراکندگی آژانس‌های مسافربری در شهر ایجاد شده و از آلودگی هوا، ترافیک و افزایش تقاضای سفرهای درون‌شهری جلوگیری می‌کنند، اما اگر این پایانه‌ها به خوبی ساماندهی نشده و در فضایی غیر‌استاندارد ایجاد شده باشند خود به‌عنوان یک معضل می‌تواند ساکنان مناطق اطراف را با بحران روبه‌رو کند. موقعیت جغرافیایی منطقه9 در ورودی شهر و همجواری با پایانه مسافربری غرب باعث شده تا روزانه صدها مسافر وارد این منطقه شوند. بیشتر این افراد حتی جایی برای استراحت و گذراندن شب ندارند. به همین دلیل اغلب به نیمکت‌های بتنی و سایه درختان محوطه برج آزادی و بوستان المهدی(عج) پناه برده و این فضا را برای استراحت انتخاب می‌کنند. اسکان و استقرار این افراد در این فضاها باعث شده تا ساکنان منطقه 5 هم آسیب‌های متعددی را تجربه کنند.

«تهران، آزادی، جانمونی!» صدای شوفر راننده، توجه مسافران را به خود جلب می‌کند و با توقف اتوبوس، مسافران یکی پس از دیگری پایین آمده و ساک‌هایشان را برداشته و به راه می‌افتند. اینجا پایانه مسافربری غرب، در ضلع غربی میدان آزادی است. روزانه صدها مسافر از نقاط مختلف کشور از طریق این پایانه به تهران می‌آیند. برخی مقصدشان معلوم و عده‌ای هم بی‌هدف و تنها در رؤیای کسب درآمد بیشتر به تهران پا می‌گذارند. چون مسیر مشخصی ندارند، با دیدن برج آزادی راه مستقیم پیش گرفته و همانجا برای مدتی استراحت می‌کنند. در اطراف برج می‌توان در هر ساعت از شبانه‌روز این مسافران را دید. عماد 38 ساله به همراه یکی از دوستانش از یکی از شهرهای مرزی به پایتخت آمده است. او می‌گوید: «3 ‌ـ 4 روزی می‌شود که برای کار به تهران آمده‌ام. هزینه مسافرخانه زیاد است، به همین دلیل شب‌ها در خانه یکی از همشهریانم می‌مانم و صبح تا عصر را هم در این میدان سر می‌کنم.» نگاهش را به برجی که روبه‌رویش قد برافراشته، می‌دوزد. پیداست از بلاتکلیفی خسته شده است.

حرف‌هایش را ادامه می‌دهد: «از اینکه اینجا و آنجا سرگردان باشم، خسته شده‌ام. یکی از همشهریانم خانه‌ اجاره‌ای در یکی از خیابان‌های نزدیک برج آزادی برایم پیدا کرد، اجاره‌اش زیاد است، به همین دلیل به دنبال چند همخانه هستم تا با آنها بتوانم اجاره کنم، اما تا پیدا کردن همخانه، ماندن در پارک و خیابان را به رفتن به مسافرخانه ترجیح می‌دهم.» در اطراف برج آزادی و بوستان المهدی(عج) از این دست مسافران بسیار است که مقصد و مأوایی ندارند.

سرقت، ارمغان نبود نظارت

«حسن متولی» چند سالی می‌شود که روبه‌روی بوستان المهدی(عج) مغازه ‌دارد. او از حضور مسافران در این بوستان می‌گوید: «بوستان المهدی(عج) به پاتوقی برای مسافران و در راه‌ماندگان تبدیل شده است. معمولاً مسافرانی که جایی برای ماندن ندارند، گوشه و کنار این بوستان را برای استراحت انتخاب می‌کنند. بوستان المهدی(عج) به جای اینکه محل استراحت و تفرجگاه اهالی باشد، به جای خواب مسافران مبدل و بیشتر اوقات نیمکت‌های پارک توسط مسافران اشغال شده است.» در میان مسافرانی که در گوشه و کنار بوستان المهدی(عج) پرسه می‌زنند، عده‌ای مسافرنما هم وجود دارد. کاسب قدیمی محله به مشکلاتی که این افراد برای اهالی به وجود می‌آورند، اشاره می‌کند و می‌گوید: «مسافرنماها امنیت محله را به خطر انداخته‌اند چون بارها شاهد سرقت‌هایی از سوی این افراد بوده‌ایم. حضور آنها باعث شده تا خانواده‌هایمان استراحت در کنج خانه را به گشت‌وگذار در بوستان ترجیح دهند.»

کودکانمان کجا بازی کنند؟

خانه‌اش کمی آن‌طرف‌تر از پارک المهدی(عج) قرار دارد. «صفیه احمدپناه» مثل بسیاری از هم‌محله‌ای‌هایش از اینکه بوستان محله‌اش را تازه‌واردها قرق کرده‌اند، گله دارد. احمدپناه با لحنی گله‌آمیز می‌گوید: «وقتی فضای بازی بوستان المهدی(عج) درست ‌شد، خوشحال بودیم که دیگر مجبور نیستیم فرزندانمان را برای تفریح به مناطق دیگر ببریم، اما اکنون این پارک پاتوق مسافران و کارتن‌خواب‌ها یا مسافرنماها شده است. نبود امنیت باعث شده تا نتوانیم بچه‌هایمان را برای بازی به پارک ببریم.» اگرچه برخی از اهالی از حضور مسافران در محله چندان راضی نیستند، اما برخی هم‌محله‌ای‌ها هم از این فرصت استفاده کرده و درآمدزایی می‌کنند. «محمود اسلامی» بنگاه‌دار 73 ساله خیابان هاشمی با اشاره به این موضوع می‌گوید: «برخی از هم‌محله‌ای‌ها سعی می‌کنند از حضور مسافران در منطقه استفاده کرده و خانه‌های قدیمی‌شان را که کمتر خواهان دارد، به این افراد اجاره دهند.» علاوه بر بوستان المهدی(عج)، محوطه میدان آزادی هم پر از مسافرانی است که در ابتدای ورودشان به شهر، این مکان را برای استراحت انتخاب می‌کنند.

سایت شعارسال، با اندکی اضافات و تلخیص برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار: 19اسفند1396 ، کدخبر: 9102: www.newspaper.hamshahri.org