شاهزاده محمد بن سلمان فردا 19 مارس (28 اسفند) به واشنگتن می رود. وی روز 20 مارس (29 اسفند) با مقامات کاخ سفید دیدار خواهد کرد.

روابط ایالات متحده و عربستان سعودی که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما رو به افول رفته بود، در دوره جدید ریاست جمهوری آمریکا جانی تازه گرفته است. انتظار می رود دستور کار شاهزاده در ایالات متحده، منعکس کننده سیاست های گسترده و اصلاحات جاه طلبانه وی باشد.

وی به احتمال زیاد در مورد موضوعات ژئوپولیتیکی، امنیت، انرژی و سرمایه گذاری گفت و گو خواهد کرد و اصلاحات اجتماعی و اقتصادی نیز بخش برجسته ای از برنامه وی را تشکیل خواهد داد.

در حالی که اصلاحات سعودی در ایالات متحده به حمایت قابل توجهی دست یافته، دیگر سیاست های این کشور عربی با فشارهای جدی به ویژه از سوی کنگره روبرو شده است.

کنگره به ویژه در مورد دخالت نظامی عربستان سعودی در یمن نگران است. سنای آمریکا در حال بررسی دو لایحه است که کشتار غیرنظامیان را در یمن محکوم می کند و از دولت ترامپ می خواهد کمک نظامی آمریکا به عربستان سعودی را متوقف کند و شرایط خاصی به اجرا درآید.

عربستان سعودی نیز به احتمال زیاد با دشواری های فراوانی ناشی از مصوبه 123 کنگره برای انتقال دانش هسته ای ایالات متحده به پادشاهی سعودی روبرو خواهد بود و تحقق رویاهای هسته ای این کشور را با موانع زیادی مواجه خواهد کرد.

در زیر پنج جنبه کلیدی روابط ایالات متحده و عربستان سعودی آورده شده است که هنگام دیدار ولیعهد سعودی از آمریکا باید آنها را در ذهن داشته باشیم:

1) یک راهبرد ایالات متحده و عربستان سعودی درباره ایران

یکی از دلایل گرم شدن رابطه ریاض و واشنگتن، تمایل آشکار ترامپ در خصوص مواضع تند و تیز علیه ایران است. ترامپ بارها و بارها از برنامه جامع اقدام مشترک (JCPOA) در سال 2015 با ایالات متحده، انگلستان، روسیه، فرانسه، چین و آلمان ابراز ناامیدی کرده است. بنابراین به احتمال فراوان، ایران از جمله موضوع های مهم در دستور کار سفر محمد بن سلمان به آمریکا خواهد بود. در این میان، هیات عربستان می تواند تلاش هایی علیه حضور ایران در منطقه انجام دهد. در عین حال، متحدان اروپایی همچنان به بحث در مورد راه هایی برای تحت تاثیر قرار دادن آزمایش موشک های بالستیک ایران و حضور ایران در منطقه ادامه می دهند.

2) جنگ در یمن و روابط کنگره

کنگره در تلاش است با تصویب لایحه هایی جدید، مانع پشتیبانی بیشتر ایالات متحده از ریاض در جنگ یمن شود. اکنون دو لایحه در حال بررسی در کنگره است که در صورت تصویب می تواند کمک ها به ائتلاف به رهبری سعودی را به روش های مختلف محدود می کند. اولین لایحه، ایالات متحده را وادار خواهد کرد تا حمایت خود را از 'جنگ' در یمن متوقف کند. دومین مورد حمایت ایالات متحده از توافق نامه های وزارت امور خارجه است مبنی بر اینکه سعودی ها به طور جدی در تلاش برای پایان دادن به این درگیری ها هستند.

'جیمز متیس' وزیر دفاع آمریکا و برخی از سناتورهای جمهوریخواه، به دنبال رأی آوردن این لایحه هستند. هیات عربستان سعودی نیز احتمالا در جلسات نشست هفتگی کنگره آمریکا به دنبال توجیه حضور نظامی شان در یمن خواهند بود.

3) چشم انداز 2030 و مشارکت بالقوه ایالات متحده

چشم انداز 2030 برنامه بلندپروازانه ای برای معرفی اصلاحات چشمگیر در ساختار اجتماعی اقتصادی این کشور است. در این برنامه، طرح هایی از کاهش وابستگی اقتصاد عربستان به نفت تا از بین بردن نابرابری های جنسیتی دیده می شود. در این برنامه همچنین وضع مالیات های جدید نیز وجود دارد که می تواند رابطه اجتماعی سنتی میان شهروندان سعودی و دولت را تغییر دهد. در بخش دیگری از این سند، سرمایه گذاری خارجی نیز به چشم می خورد که در واقع می توان یکی از دلایل سفر محمد بن سلمان به آمریکا را یافتن شرکای خارجی برای سرمایه گذاری و گفت و گو در مورد فروش 5 درصد از سهام آرامکو توضیح داد.

4) منافع انرژی هسته ای عربستان سعودی

غیر از حضور نظامی عربستان در یمن، مورد دیگری که سبب اختلاف کنگره و ریاض شده است، توانایی هسته ای عربستان است.

عربستان سعودی باور دارد که برنامه هسته ای جزء مهمی از تنوع انرژی است، به ویژه آنکه آنها به دنبال کاهش وابستگی نفتی هستند. از سوی دیگر دونالد ترامپ هم امیدوار است با فروش رآکتور های هسته ای به ریاض به عنوان بخشی از قرار داد چند میلیارد دلاری، صنعت برق هسته ای ایالات متحده را رونق دهد. اما ایالات متحده به لحاظ قانونی قادر به صادرات فناوری هسته ای بدون توافق 123 نیست. مساله کلیدی دیگر در مذاکرات کنونی این است که آیا عربستان سعودی مجاز به غنی سازی و فرآوری سوخت هسته ای هست؟ هرچند سعودی ها غنی سازی را حق خود می دانند.

5) حرکت در بحران دیپلماتیک خلیج فارس

بحران دیپلماتیک میان قطر و بلوک عربستان سعودی، امارات متحده عربی، بحرین و مصر از ژوئن (خرداد) 2017 ادامه داشته و تاکنون نشانه ای از مصالحه دیده نشده است. هرچند قطر تلاش های دیپلماتیک فراوانی در این راستا انجام داده و به ویژه در زمینه گفت و گوی دو جانبه با ایالات متحده، با رکس تیلرسون، وزیر پیشین امور خارجه ایالات متحده، سعی در از بین بردن این اختلاف ها کرده اما تاکنون نتیجه مثبت محسوسی دیده نشده است.

از سوی دیگر آمریکا به خوبی آگاه است که تحریم های ادامه دار کشورهای عربی علیه قطر می تواند مانع ایجاد یک جبهه متحد سیاسی در خلیج فارس علیه ایران شود.

دولت ترامپ امیدوار است با برگزاری نشستی در کمپ دیوید در اوایل سال جاری، راه حل دیپلماتیک مناسبی برای این موضوع بیاید؛ هرچند بدون خواست عربستان سعودی و امارات، این امر دور از ذهن به نظر می رسد. لذا راهبردهای دیپلماتیک نوآورانه برای متقاعد کردن سعودی ها و دیگر کشورهای مهم در این زمینه برای پایان دادن به بحران ضروری است.

اندیشکده شورای آتلانتیک در سال 1961 در واشنگتن دی سی بنیانگذاری شد. تمرکز این اندیشکده بر روابط بین الملل است. این اتاق فکر به منظور همکاری بیشتر آمریکای شمالی با اروپا پس از جنگ جهانی دوم شکل گرفت. هم اکنون رئیس هیات مشاوران شورای آتلانتیک 'جان هاتسمن' است.

شعارسال، با اندکی تلخیص و اضافات بر گرفته از خبرگزاری خبرآنلاین ، تاریخ انتشار: ۲۷ اسفند 1396 ، کدخبر: 763742 ، www.khabaronline.ir.