شعار سال: مسیر ویژه
دوچرخهسواری در خیابان ایرانشهر نمونهای از این دست پروژههاست. اجرای این طرح
از اسفندماه سال گذشته آغاز و تا فروردین امسال ادامه داشت اما ناگهان همه چیز
متوقف شد. حالا یک طرح نیمهتمام مانده است و تعداد بیشماری سؤال بیجواب در ذهن
اهالی و کاسبان ایرانشهر. مردم میگویند چرا مسئولان دوره گذشته شهرداری خیابان۱۰متری شلوغی را در دل پایتخت برای اجرای
چنین طرحی انتخاب کردهاند؟ این خیابان نه فقط به لحاظ عرض معبر و موقعیت
جغرافیایی مناسب اجرای چنین طرحی نبوده بلکه حتی شیب آن هم مناسب دوچرخهسواری
نیست.
مسیر دوچرخه سواری خیابان ایرانشهر به پارکینگ و جولانگاهی برای موتورسواران
تبدیل شده است. «محمدرضا ممیزی» یکی از کاسبان این خیابان میگوید: «خیابان
ایرانشهر تا قبل از اجرای این طرح نیمهتمام، کم و بیش با مشکلات ترافیکی مواجه
بود و حتی قرار بود به خاطر همین مشکلات دو طرف
خیابان را تابلوهای توقف ممنوع نصب کنند اما سال گذشته ناگهان کارگران آمدند و
بخشی از خیابان را کندند و این مسیر به اصطلاح دوچرخهسواری را ساختند که تاکنون
حتی یک دوچرخهسوار هم از آن عبور نکرده است.
حالا ترافیکهای طولانی در این خیابان سرسامآور است، چون عرض معبر کم
شده است.» اما این تنها مشکلی نیست که کاسبان خیابان ایرانشهر از آن گلهمندند. آنها از کسادی کسب و کارشان هم
گله دارند. ممیزی میگوید: «از وقتی که این طرح اجرا شد، مشتریهای ما هم کمتر شدهاند.
در این محدوده از خیابان هیچ فضایی برای پارک خودرو وجود
ندارد. بنابراین کسی برای خرید توقف نمیکند.»
خوشحالیای که دوام نداشت
پنج سال قبل وقتی با صرف هزینههای میلیاردی جوی خیابان
ایرانشهر سرپوشیده شد همه کاسبان از این اتفاق خوشحال بودند. چراکه علاوه بر عریضتر
شدن خیابان، فضای مناسبی هم برای پارک خودروها ایجاد شده بود اما بعداز ساخت مسیر
ویژه دوچرخه عرض خیابان تا یک سوم کاهش پیدا کرد و پیدا کردن جای پارک به دغدغهای
هر روزه تبدیل شد. «مسعود درفشه» یکی
از کاسبان قدیمی ایرانشهر میگوید: «هیچ روزی نیست که بین کاسبان و رانندگان تاکسی
بگومگویی نباشد. ایستگاه تاکسیها چندمتر پایینتر از ورودی خیابان ایرانشهر است اما
آنها درست ابتدای تقاطع خیابان ایرانشهر با خیابان کریمخان توقف میکنند و زمانی
که باری به مغازه میرسد، برای خالی کردن آن با مشکل مواجه میشویم.»
طرح، کارشناسی نشده است
خیلی از کاسبان خیابان ایرانشهر بر این باورند که طرح ساخت مسیر ویژه دوچرخه
نه فقط کارشناسی نشده بلکه از نظر اقتصادی هم توجیهپذیر نیست. شنیدهها حکایت از هزینهکرد سه میلیارد تومان برای این طرح نیمهکاره
دارد. «محمدجعفر فوادی» یکی از کاسبان خیابان ایرانشهر هنوز
خاطره تلخ کسادی کسب و کارش آن هم درست در شبعید سال گذشته را فراموش نکرده است.
او میگوید: «شب عید پارسال
پیمانکاران ضربتی وارد عمل شدند و آنقدر بیبرنامه کار میکردند که پست برق فشار
قوی را تخریب کردند و در نتیجهبخش وسیعی از خیابان برای بازسازی آن حفاری شد و
کسب و کار ما کاملاً از رونق افتاد. در این مدت آب محدوده هم قطع شد و خلاصه وضعیت
خیلی بدی ایجاد شده بود.»
فوادی میگوید: «شهرداری سابق در واپسین روزهای سال گذشته این طرح را
شروع کرد و همه را به دردسر انداخت. حالا دیدن این مسیر ویژه دوچرخهسواری که پارکینگ
موتورسواران شده، بیش از هرکسی ما کاسبان خیابان ایرانشهر را آزرده خاطر میکند.»
کاسبان تنها شاکیان این طرح ناتمام نیستند. رانندگان تاکسی هم از کمعرض
شدن خیابان ایرانشهر گله دارند. «محمدعلی ضرغامی»یکی از
رانندگان تاکسی میگوید: «شیب خیابان ایرانشهر مناسب دوچرخهسواری نیست و حتی
بعداز تکمیل احتمالی این طرح هم بعید میدانم کسی از این مسیر برای دوچرخهسواری
استفاد کند.»
گر صبر کنید...
گویا هیچکس از رقم دقیق هزینهای که برای ساخت مسیر ویژه دوچرخه در
خیابان ایرانشهر صرف شده است اطلاعی ندارد. نه مدیران شهری در منطقه شش و نه حتی «یعقوب آزادهدل»، مدیر سامانه حملونقل پاک شهرداری تهران.
آزادهدل از به کار بردن عنوان طرح نیمهکاره برای مسیر ویژه دوچرخه در خیابان
ایرانشهر گله دارد و میگوید: «این طرح نیمهکاره نیست و تا آخر سال در نهایت
اوایل سال آینده، اجرای ادامه این مسیر آغاز میشود و تا خیابان انقلاب ادامه پیدا
میکند.»
او درباره مشکلات ایجاد شده و نارضایتی اهالی و کاسبان خیابان ایرانشهر
میگوید: «اگر ما قبول داریم که آلودگی هوای تهران به مرز بحران رسیده پس باید تا
حدی فضا را از سایر مدلهای ترافیکی از جمله خودروهای شخصی گرفته و به حملونقل
پاک بدهیم. در همین خیابانهای کمعرض هم باید به عابران و دوچرخهسواران فضا
بدهیم تا در بلندمدت بتوانیم موضوع آلودگی هوای شهر را کنترل کنیم.» او میگوید
اجرای هر طرحی ابتدا با مقاومت و مخالفت کاسبان و گاه اهالی همراه است اما بعداز
گذشت زمان خود، کاسبان هم پی به منافع اجرای طرح میبرند. درست مانند اتفاقی که در
خیابان حرم حضرت عبدالعظیم(ع) افتاد.
وقتی این خیابان به پیادهراه تبدیل شد تقریباً همه کاسبان با این طرح مخالف
بودند و آن را مانع کسب و کار خود میدانستند اما حالا اگر بگوییم قرار است ماشینها
دوباره در این خیابان تردد کنند نخستین افرادی که با آن مخالفت میکنند همین
کاسبان هستند. برای تحقق اهداف هر طرحی زمان لازم است و باید صبوری کرد.» آزاده دل
درباره افزایش ترافیک خیابان ایرانشهر هم میگوید: «تا قبل از اجرای مسیر دوچرخه
در هر دوطرف خیابان خودرو پارک میشد و اغلب این خیابان شلوغ و پرترافیک بود.
ایجاد مسیر دوچرخه نه فقط ترافیک ایرانشهر را زیاد نکرده بلکه به آرامتر
شدن آن کمک کرده است.» او درباره تبدیل این مسیر به پارکینگ موتوسواران میگوید:
«در این مورد پلیس باید وارد شود که چند بار هم وارد شدند و با متخلفان برخورد
کردند. البته من فکر میکنم بعد از تکمیل این پروژه و افزایش تعداد دوچرخهسواران
در این مسیر به خودی خود موتورسواران مجبور خواهند بود مسیر را ترک کنند. هنوز
برای قضاوت در مورد نتایج و پیامدهای اجتماعی این طرح خیلی زود است و باید
شهروندان کمی صبوری کنند.»
شعار سال، با اندکی تلخیص و اضافات برگرفته از روزنامه همشهری، تاریخ انتشار 14 فروردین 97، شماره: 10508